Phidias
Phidias (Grieks: Φειδίας) was een der meest getalenteerde Griekse beeldhouwers.
[bewerk] Biografie
Hij werd geboren te Athene in het begin van de 5e eeuw v. Chr. Als beeldhouwer was hij reeds actief in het jaar 475 v. Chr.. Later stond Phidias aan het hoofd van een kunstenaarsatelier waar zijn leerlingen onder zijn supervisie een belangrijk aandeel hadden in de uitvoering van de vele opdrachten die hij kreeg. Als trouwe vriend van Pericles, werd hij van 447 tot 438 v.Chr. belast met het toezicht op de uitvoering van de Parthenon-sculpturen.
Door politieke vijanden van Pericles werd Phidias in 432 beschuldigd van verduistering van staatsgelden (goud en ivoor, bestemd voor het beeld van Athene). Hij werd gearresteerd en moest zich voor de rechtbank rechtvaardigen. Volgens sommige bronnen overleed Phidias in de gevangenis, maar een andere versie lijkt aannemelijker. Volgens deze zou hij zich na de rechtszaak in ballingschap teruggetrokken hebben in Olympia, waar hij in 417 overleed. Het is in elk geval bewezen dat hij in Olympia een atelier heeft gehad.
[bewerk] Werk
De kunst van Phidias toont ons de idealiserende, klassieke stijl, die langzaam maar zeker evolueert naar het grotere realisme dat de Hellenistische kunst zal kenmerken. Hij was wel de ontwerper van de motieven, doch hij kan onmogelijk alles zelf uitgevoerd hebben: hiervoor kon hij op een hele staf medewerkers rekenen.
Phidias’ beroemdste werken waren:
- de meer dan 10m hoge beelden van Zeus Olympios in de tempel van Olympia en van Athena Parthenos in de Parthenon, beide uitgevoerd in chryselephantine (d.i. goud-en-ivoor op houten kern)
- een eveneens reusachtig bronzen beeld van Athena Promachos (d.i. "Vóór-vechtster"), opgesteld in de open lucht op de Acropolis, waarvan men uit zee de speerpunt en de helm kon zien glanzen (als een soort Atheens vrijheidsbeeld).
- een bronzen beeld van Athena Lemnia, uitgevoerd in opdracht van de kolonisten uit Lemnos en opgesteld op de Atheense Acropolis als herinnering aan de overwinning van Marathon
- het meest sprekend voor zijn eigen stijl was het decoratieve beeldhouwwerk voor de Parthenon: de beeldengroepen van de twee gevelvelden, de 92 metopen en de meer dan 150m lange fries.
Op de Parthenon-sculpturen na ging het werk van Phidias verloren. Wij kunnen er ons wel enigszins een idee van vormen door bewaarde kopieën of gebrekkige afbeeldingen op bewaarde munten.
Phidias maakte veel gebruik van de Gulden Snede in zijn werk. Deze verhouding (16:10) genaamd Phi, is naar hem vernoemd.
