Oscilloscoop

Een oscilloscoop (kortweg scoop, vroeger ook wel kathodestraaloscillograaf) is een meetinstrument uit de elektrotechniek dat cyclische variaties in een elektrische grootheid goed zichtbaar kan maken.

De oscilloscoop is één van de meest universele elektronische meetapparaten.

[bewerk] Analoge oscilloscoop

De gebruikelijke uitvoering maakt gebruik van een kathodestraalbuis met luminescerend scherm. Het beeld wordt opgewekt door een elektronenstraalbundel die horizontaal en verticaal afgebogen kan worden. Bij normaal bedrijf wordt op de horizontale afbuiging een in de scoop opgewekt zaagtandvormig signaal met goed gedefinieerde frequentie gezet; de tijdbasis. Op deze wijze kan het verloop van een te meten spanning in de tijd weergegeven worden, en de frequentie en amplitude van wisselspanningen gemeten worden.

De oscilloscoop kan ook in de XY-mode gezet worden, waarbij het ene kanaal de horizontale afbuiging is, en het andere kanaal de verticale afbuiging. Als bijvoorbeeld een linker en rechter kanaal van een audio signaal worden toegevoerd, dan kan de harmonische vervorming en faseverschuiving snel zichtbaar gemaakt worden. Als twee elektrische spanningen worden toegevoerd die een veelvoud van dezelfde grondfrequentie zijn, dan wordt het verband ertussen weergegeven in een Lissajous-figuur.

Soms is er ook een Z-ingang, die de helderheid regelt.

[bewerk] Digitale oscilloscoop

Door de professionele merken worden in 2004 geen analoge oscilloscopen meer ontwikkeld. Bij digitale oscilloscopen kan met een kleurenscherm gewerkt worden. Ook kunnen eenmalige signalen opgenomen worden, wat eerst alleen met de transient recorder of de analoge geheugenoscilloscoop mogelijk was.

Er zijn verschillende uitvoeringen:

De digitale oscilloscoop in zijn klassieke vorm. Deze wordt vooral in laboratoria gebruikt. Vaak is het mogelijk om een verbinding met een computer te maken voor de besturing, en het verwerken van de metingen op de computer.
Bij duurdere multimeters kan de golfvorm op het LCD-display zichtbaar gemaakt worden. Daarmee is een draagbare oscilloscoop ontstaan, die in de toekomst steeds meer mogelijkheden zal krijgen.
Draagbare oscilloscoop (Engels: handheld). Dit is een apparaat met een LCD-display wat meer op een digitale multimeter lijkt dan een oscilloscoop, maar een duidelijke grens is niet altijd te trekken.
Soms bestaat de digitale oscilloscoop uit een kastje wat met de computer verbonden moet worden. Deze apparaten hebben geen beeldscherm en geen knoppen, maar worden volledig via een USB-verbinding door een computer bediend.