Onderwijzer
Een onderwijzer of onderwijzeres is een persoon die kennis en technische bekwaamheid overdraagt aan leerlingen. Een ander woord hiervoor is leraar, docent of leerkracht.
Behalve dat de term leraar op een school gebruikt wordt, wordt bijvoorbeeld in bepaalde sporten over een leraar gesproken, zoals bij kungfu. Ook in bepaalde religies hanteert men de term, zoals in het jodendom.
In het basisonderwijs doceert de onderwijzer meerdere vakken.
In het voortgezet of secundair onderwijs geeft de leraar een vak, op grond van zijn vakkennis, aangevuld met een pedagogisch diploma dat hem onderwijsbevoegdheid geeft.
Op de universiteit functioneren hoogleraren (professoren), hoofddocenten, docenten. Studenten die een doctoraat voorbereiden kunnen ook reeds bepaalde docenten-taken opnemen.
Inhoud |
[bewerk] Nederland
Om in Nederland leerkracht te worden moet een pedagogische HBO-opleiding worden doorlopen, de zogenoemde PABO, of een leraaropleiding voortgezet onderwijs (LVO) aan een Hogeschool. Zowel PABO als LVO duurt vier jaar en leidt op tot "Bachelor of Education".
In het basisonderwijs spreken de leerlingen de leerkracht vaak aan met "meester" (heel soms "mees") of "juf". De benaming "juf" is hier de afkorting van het woord juffrouw, de vroegere aanspreektitel van een ongetrouwde vrouw. Tot 1957 was het verboden voor een getrouwde vrouw om als ambtenaar (waaronder ook als onderwijzeres) werkzaam te zijn, waardoor een lesgevende dame op een school altijd een "juf" was. Naast "meester" en "juf" wordt het onderwijzend personeel op basisscholen ook wel met "meneer" of "mevrouw" aangesproken. De leerkracht basisonderwijs is opgeleid om meerde vakken te doceren.
In het middelbaar onderwijs zijn er twee graden bevoegdheden van een onderwijzer:
- Een onderwijzer met eerstegraads bevoegdheid kan alle klassen van het voortgezet onderwijs of het beroepsonderwijs en volwasseneneducatie lesgeven.
- Een onderwijzer met de tweedegraad bevoegdheid kan lesgeven in het vmbo onderwijs en de onderbouw (klas 1 tot en met 3) van het havo en vwo en aan cursisten in het beroepsonderwijs en de volwassenen educatie.
De eerstegraads bevoegdheid is te halen via een ulo (universitaire lerarenopleiding) of bij een (hbo) lerarenopleiding nadat de tweedegraads bevoegdheid behaald is.
[bewerk] Vlaanderen
In Vlaanderen wordt men onderwijzer(es) na een driejarige opleiding "Bachelor in onderwijs: lager onderwijs". Om aan deze opleiding te beginnen, moet men in het bezit zijn van het diploma secundair onderwijs. De vroegere onderwijsopleiding ("normaalschool") werd bij de schaalvergroting in het hoger onderwijs ondergebracht bij de grotere hogescholen.
Onderwijzer is de aanduiding voor een leraar op een basisschool of lagere school. De onderwijzer wordt door de leerlingen over het algemeen mees(ter) of juf(frouw) genoemd.
In Vlaanderen is de titel docent voorbehouden voor "academisch" onderwijs, vergelijkbaar met universitair docent in Nederland. Dit omvat enerzijds de universiteiten en anderzijds de hogescholen met twee cycli (bachelor/master), ook gekend als "lange type". De docent moet dus in principe houder zijn van de graad van doctor. Hij of zij kan later benoemd worden tot (achtereenvolgens) hoofddocent, hoogleraar en gewoon hoogleraar.
Lesgevers in hogescholen met één cyclus ("korte type" - professionele bachelor) dragen de graad van lector.
[bewerk] Bekende onderwijzers
- Chris van Abkoude
- Willem Bartjens
- Gijsbertus Blankesteijn
- Kees Boeke
- Abraham Hans
- Eli Heimans
- W.G. van de Hulst sr.
- C. Joh. Kieviet
- Jan Ligthart
- Hindricus Scheepstra
- Jack Spijkerman
- Jac. P. Thijsse
- Theo Thijssen
- Cornelis Vrij
