Nieuws
Met nieuws in de journalistiek wordt meestal bedoeld nog niet eerder geopenbaarde gestructureerde verslagen van specifieke gebeurtenissen met name op politiek of economisch gebied, in journalistieke media. Daarbij geldt ook dat nieuws een need to know-element dient te bevatten: het moet van een zeker algemeen belang zijn. Bovendien geldt nog de subjectieve weging bij de ontvanger: dat wat hij nog niet weet, is altijd nieuws voor hem, ook al is het feit zelf al jaren geleden openbaar geworden.
Nieuws wordt niet alleen door journalisten gepubliceerd. Het kan worden gepubliceerd via televisie, de radio, het internet of in de krant, de telefoon, de lichtkrant, of in de vorm van een boek, rapport of persbericht.
In deze betekenis houdt nieuws in dat journalisten met pen, camera, microfoon gebeurtenissen en/of hun geheugen registreren. De journalisten verwerken het nieuws tot een publiceerbare vorm en zorgen voor (regelmatige) publicatie. Weekbladen en andere uitgaven die niet dagelijks verschijnen kunnen ook als nieuwsmedia fungeren, bijvoorbeeld voor specifieke publieksgroepen in de vorm van vakbladen. Voor hun publiek is de inhoud - hoewel al enkele dagen oud - dan toch nog puur nieuws.
Door goed journalistiek onderzoek te verrichten kunnen media met een primeur komen: een belangrijk nieuwsfeit dat één medium als eerste weet te brengen, om zo andere media de loef af te steken.
Met het nieuws bedoelen consumenten vaak het radionieuws of het journaal op de televisie.
Inhoud |
[bewerk] Nieuws, achtergrond, opinie en objectiviteit
Nieuwspublicatie in de journalistiek onderscheidt zich van achtergrondinformatie, die de contekst en betekenis van een nieuwfeit duidelijk kan maken, en die in feite onmisbaar is bij het begrijpen van het nieuws. De teneur van de laatste jaren is dat achtergrond meer en meer verdwijnt (sites met louter nieuwsberichten, compacte kranten als Spits en Metro), ook onder druk van popularisering en opleuking. Zo bevatten de Nederlandse achtergrond- of actualiteitsrubrieken als het Radio-1 Journaal en Met het oog op morgen muziek, wat in bijvoorbeeld de UK of Duitsland ondenkbaar is.
Nieuwspublicatie in de journalistiek onderscheidt zich ook van opinievorming, waarbij gebeurtenissen geduid worden en eventueel goed- of afgekeurd worden in bijvoorbeeld als zodanig apart duidelijk herkenbaar commentaar. De meeste nieuwsberichten worden in de journalistiek zo objectief mogelijk en zonder oordeel weergegeven. Daarbij kan het uitgangspunt van het medium in kwestie (de rechtse Telegraaf, de christelijke EO, de linkse Volkskrant) een belangrijke rol spelen in de beslissing enig nieuws wel of niet, groot of klein te brengen. Totale objectiviteit kan alleen worden nagestreefd en bestaat in de praktijk niet.
[bewerk] Soorten nieuws
Nieuws wordt meestal gedefinieerd als dat wat opvallend is ten opzichte van de normale gang van zaken: in zijn simpelste vorm een brand, een dodelijk ongeluk. Daarmee concentreert de journalistiek zich meestal op negatieve ontwikkelingen: vandaar de uitdrukking 'geen nieuws is goed nieuws'. De journalistiek krijgt vaak het verwijt daarmee in essentie negatief gericht te zijn.
Nieuws is vooral nieuws als het:
- afwijkt van het gewone en verwachte,
- en als het bovendien van enig algemeen belang is
- en traceerbaar nog onbekend is bij de doelgroep.
Nieuws kan worden onderverdeeld in verschillende categorieën, die meestal terug te vinden zijn in de indeling van kranten. De meest voorkomende zijn
- regionaal nieuws,
- binnenlands nieuws,
- buitenlands nieuws,
- politiek nieuws,
- financieel-economisch nieuws,
- sportnieuws en
- cultureel nieuws
- service (weer, rtv) en
- vaknieuws.
Sommige journalisten specialiseren zich in een bepaalde categorie. Wetenschapsjournalisten en politiek verslaggevers zijn hier een voorbeeld van. Nederland telt een enorm aantal vakbladen die slechts wekelijks of maandelijks verschijnen, met duizenden gespecialiseerd journalisten, zoals bijvoorbeeld het weekblad Computable voor de ICT-sector, met zijn oplage van 90.000 en het grootste vakblad in Nederland.
In de zomervakantie en tijdens het politieke reces is er minder nieuws, dat wil zeggen, er zijn minder mensen actief die nieuws maken, of dat nu de journalisten zelf zijn of politici. Deze periode wordt vaak de komkommertijd genoemd.
Onder journalisten bestaat de discussie of sport en show wel echt 'nieuws' kunnen heten, omdat de 'need-to-know'-component en het algemeen belang volgens velen volkomen ontbreekt, en bovendien de aandacht die nieuwsconsumenten dienen te hebben voor belangrijker ontwikkelingen in de weg staat. Daar stellen andere journalisten weer tegenover dat de nieuwsconsumenten niet alleen over politiek en economie willen vernemen, en dat de consument recht heeft op een compleet menu.
[bewerk] Nieuwsgaring
Nieuwsgaring, het registreren en verzamelen van nieuws als beroep, is de hoofdtaak van de journalistiek en kan onderworpen zijn aan de code van Bordeaux en andere vrijwillige gedragscodes. Een omstreden vorm van nieuwsgaring is bijvoorbeeld het filmen met een verborgen camera, waarmee een ethische grens kan worden overschreden. Ook afgekeurd wordt het opzettelijk nalaten van hoor en wederhoor.
Persbureaus, zoals in Nederland het ANP of het jonge persbureau Novum en het internetpersbureau Nieuwsbank, verzamelen en schrijven nieuwsberichten of persberichten ten behoeve van de andere media. Andere berichten, zoals bijvoorbeeld het bericht van augustus 2003 dat deze Nederlandstalige Wikipedia het aantal van 10.000 artikelen bereikt had, worden de media in de vorm van een persbericht aangeboden.
Voorheen werden nieuwsberichten vaak schriftelijk, per telex of fax verstuurd, of per telefoon doorgegeven. Televisie-opnamen vanuit het buitenland werden vaak per koerier verzonden. Tegenwoordig gaat de verspreiding razendsnel via satelliet, satelliettelefoon en internet.
[bewerk] Nieuwsbronnen
De meeste dagelijkse nieuwsmedia putten hun nieuws uit de volgende bronnen:
- overheid: staten, ministeries, parlement, provincies, gemeenten, overige zelfstanige overheidinstellingen
- economie: bedrijfsresultaten, benoemingen, opening, sluiting, samenwerking of splitsing van bedrijven
- culturele leven: nieuwe boeken of andere werken, nieuwe voorstellingen en uitvoeringen, nieuwe schrijvers, schilders, regisseurs, acteurs
- dagelijks leven: misdaden en ongelukken (informatie via de politie)
- internationale zaken: conflicten, oorlogen
- onofficieel nieuws: lekken en klokkenluiders
- onderzoek: ofwel door journalisten, ofwel door wetenschappers of anderen
Voor het volgen van deze bronnen is een gestructureerde aanpak nodig, die journalisten tijdens hun opleiding leren en die meestal wordt gehanteerd op redacties van nieuwsmedia.
Vaak zijn contacten met de afdelingen voorlichting of PR van instellingen en bedrijven onvermijdelijk. Journalisten zien dit als een vaak storende of filterende tussenschakel, ook al kan het zijn dat in grote organisaties het een journalist relatief veel moeite kost zelf de plaats van of de persoon met de gewenste informatie te vinden.
[bewerk] Zie ook
Naast traditionele kranten en online versies hiervan zijn er verschillende websites die bezoekers continu van actueel nieuws voorzien. Zij beschikken niet over een papieren versie maar bieden nieuws meestal gratis en louter online aan. Voorbeelden zijn de volgende websites op alfabetische volgorde:
Voorbeelden van traditionele kranten online:
Een verzameling van krantenartikelen:
