Muskusos
| Muskusos IUCN-status: Veilig |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Ovibos moschatus Zimmermann, 1780 |
De muskusos (Ovibos moschatus) is een plomp holhoornig hoefdier uit het arctisch gebied. De muskusos behoort tot de Caprinae, waardoor hij nauwer verwant aan geiten, schapen en gemzen is dan aan de runderen. Het is de enige nog levende soort uit het geslacht Ovibos. De nauwst nog levende verwant is de takin uit de Himalaya. Hij dankt zijn naam aan de muskusachtige geur van zijn urine, die de muskus over zijn achterste vacht verspreidt.
Inhoud |
[bewerk] Beschrijving
De muskusos is een plomp dier met een grote kop en een brede snuit. Beide geslachten hebben hoorns. Deze hoorns zijn aan de basis breed en dik, buigen langs de kop naar beneden en aan de punt weer omhoog. De hoorns van mannetjes zijn breder dan die van vrouwtjes.
Ze hebben een erg langharige vacht, bestaande uit haren van zo'n 70 centimeter lang. Deze vacht bedekt de staart en de oren, en hangt 's winters tot op de brede hoeven. De vacht is 's zomers donkerbruin en 's winters zwartbruin. tussen april en juni verliest de muskusos de dikkere wintervacht.
De muskusos weegt 225 tot 400 kilogram. Mannetjes zijn groter dan vrouwtjes. Mannetjes hebben een kop-romplengte van 200 tot 245 centimeter, vrouwtjes tot 190 centimeter. De schofthoogte is bij mannetjes 130 tot 165 centimeter, bij vrouwtjes tot 110 centimeter. De langebehaarde staart is tien tot twaalf centimeter lang.
[bewerk] Verspreiding en leefgebied
De muskusos leeft op de arctische toendra, en komt in gebieden voor waar het zomers niet warmer wordt dan 10°C. Hun leefgebied strekt zich uit van het noorden van Noord-Amerika en Groenland tot de arctische archipel en Noord-Rusland, maar het dier komt na invoering ook voor in Noorwegen (in de jaren veertig) en op Spitsbergen. Een vijftal dieren uit de Noorse populatie hebben zich in Zweden gevestigd, waar nu zo'n dertig dieren leven.
[bewerk] Gedrag
Muskusossen zijn dagdieren. Ze leven samen in roedels van zo'n 20 tot 100 dieren. 's Zomers leven ze in harems van ongeveer tien dieren, geleid door een ouder mannetje, 's winters leven ze in gemengde kudden van zo'n vijftig dieren. Tussen de zomer- en wintergebieden kan maximaal zo'n 80 kilometer liggen.
Het voedsel bestaat uit korstmossen, twijgen van bosbessen, grassen en zegge in de winter en wilg, dwergberk en verscheidene kruiden in de zomer.
De muskusos wordt maximaal 23 jaar oud. De belangrijkste natuurlijke vijand is de wolf. Bij gevaar vormen de volwassen muskusossen een ondoordringbare kring om de kalveren heen, met de hoorns naar de buitenzijde.
[bewerk] Voortplanting
De bronsttijd valt in juli en augustus. In de bronsttijd stoten rivaliderende mannetjes tien tot wel twintig keer met de koppen tegen elkaar. Bij deze gevechten stormen de dieren op elkaar af met zo'n veertig kilometer per uur over een afstand van vijftig meter. Deze kopstoten zijn te horen tot wel 2 km in de omtrek.
Tussen eind april en midden juni worden de kalveren geboren, na een draagtijd van acht à negen maanden. Het vrouwtje krijgt één kalf per worp, slechts zelden twee. Het kalf heeft een krullerige vacht. Mannetjes zijn na vijf jaar geslachtsrijp, vrouwtjes na twee.
 Muskusos |
 Muskusos |
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Ovibos moschatus op Wikimedia Commons. |
