Munsterbilzen
Munsterbilzen is een voormalige Belgische gemeente in het zuiden Haspengouw van de provincie Limburg. Munsterbilzen is in 1977 gefusioneerd met de stad Bilzen en telde 1701 inwoners in 1930.
Munsterbilzen dankt zijn naam aan de abdij, waarvan de stichting teruggaat tot de tijd van de Merovingers. Ze is het oudste vrouwenklooster in de zogeheten Dietse Nederlanden, want de twee volgende stichtingen, Susteren en Aldeneik, waren in het begin van de 8e eeuw. De vrouwenabdij van Belisia (Bilzen) werd, volgens de legende, rond het jaar 670 gesticht door de H. Landrada, mogelijk onder de leiding van de H. Lambertus, bisschop van Maastricht van 669 tot 709.
Het dorp, dat zich van toen af nabij de abdijpoort vormde, kreeg de naam Belisia Monasterii of Munsterbilzen, in tegenstelling met Beukenbilzen en Eikenbilzen, nu de stad Bilzen en de vroegere gemeente Eigenbilzen. In 881 werd de abdij, evenals de kerken van Tongeren, Luik, Maastricht en Sint-Truiden, verwoest door de Noormannen. Ida van Bonen (Boulogne), die de moeder werd van onder andere de bekende hertog Godfried van Bouillon en van Boudewijn, de eerste koning van Jeruzalem, werd opgevoed door de abdis van Munsterbilzen. Als dank zal Ida in 1096 de abdis rijkelijk begunstigen met goederen, die gelegen waren te Bilzen, Riemst, Waltwilder, Martenslinde, Gellik, Eigenbilzen en Rijkhoven. De abdis van het klooster was niet alleen vrouwe van Munsterbilzen, maar bezat ook heerlijke rechten over de dorpen Wellen, Haccourt, Hallembaye en Kleine-Spouwen. Zij was prinses van het Heilig Roomse Rijk en beschouwde zich als soeverein vorstin over deze vijf dorpen. Vanaf de 17e eeuw werd dit recht door het Sint-Lambertuskapittel van Luik en de prins-bisschop betwist en na vele processen erkende de abdis in 1773 definitief de soevereiniteit van de prins-bisschop. Tijdens de Franse Revolutie werden de abbatiale (*) goederen verkocht en het kapittel ontbonden.
(*) abbatiaal = betrekking hebbend op een abt of een abdij.
[bewerk] Recente archeologische ontdekkingen
In juni 2006 zijn er bij wegwerkzaamheden aan de N730, in de onmiddellijke omgeving van de kerk van Munsterbilzen, een tiental zeldzame boomgraven ontdekt. De uitgeholde boomstammen, met skelet, zijn uniek in Vlaanderen. Ze zijn meer als duizend jaar oud.
