Lutetia

Lutetia (ook gekend als Lutetia Parisiorum of Lucotecia of het Franse Lutèce) was de naam van een Romeinse stad in Gallië. Lutetia vormde de basis voor de huidige Franse hoofdstad Parijs.

[bewerk] Keltische oorpsrong

Antieke kade op de Île de la Cité.

Lutetia werd gesticht bij de samenvloeiing van de Bièvre en de Seine, op de linkeroever en op het eiland midden in de Seine. Dat komt overeen met het huidige Île de la Cité en het Quartier Latin in het centrum van het huidige Parijs. De stad was een versterkte Keltische nederzetting en fungeerde als middenpunt en hoofdstad van de Parisii, een Keltische stam die zich in de 3e eeuw v. Chr. in het gebied vestigde.

De naam Lutetia werd voor het eerst door Julius Caesar vernoemd in zijn Commentarii de bello Gallico (VII 57-58.). Men denkt dat de naam Lutetia is afgeleid van het Indo-Europese woord voor "modder", waarmee men misschien naar de moerassige omgeving van Lutetia verwees.

[bewerk] Romeinse periode

De stad werd door de Romeinse republiek veroverd in 52 v. Chr. tijdens de verovering van Gallië door Caesar. Aangezien de stad strategisch gelegen was (het controleerde de rivierhandel in beide richtingen) was de stad al bij de Romeinse inname vrij rijk.

Nog in datzelfde jaar, steunden de Parisii de opstand van Vercingetorix tegen de Romeinen en Caesar. Volgens Romeinse bronnen stuurden zij 8000 manschappen. Camulogenus, een generaal van Vercingetorix, nam de manschappen onder zijn hoede en had zijn basis op de Mons Lutetius (waar nu het Panthéon ligt). De Romeinen versloegen de rebellen nabij Melun en veroverden Lutetia opnieuw.

Onder Romeins gezag werd Lutetia geromaniseerd en groeide het uit tot een kleine stad, met een geschatte bevolking van 8000 inwoners. De stad was echter van geen politieke betekenis: Galllia Lugdunensis, waarin Lutetia lag, had Lugdunum als hoofdstad. Toen die provincie gesplitst werd, kwam Lutetia in Lugdunensis Senona terecht, maar werd Agedincum (het huidige Sens, Yonne) de hoofdstad.

In de 3e eeuw werd de stad gekerstend, toen Sint Denis of Dionysius naar de stad kwam en de eerste bisschop werd. Hij stootte er echter op de christenvervolgingen en werd rond 250 door de Romeinse autoriteiten samen met twee vrienden onthoofd op de Mons Mercurius. De heuvel werd in Mons Martyrum herdoopt (de heuvel van de martelaars), het huidige Montmartre.

In 212 kreeg de stad haar huidige naam, Parijs, dat afgeleid was van de Gallische stam, de Parisii, die in het gebied woonde. De naam werd al eeuwen gebruikt als adjectief (Lutetia Parisiorum). Rond diezelfde tijd werd de Romeinse stad op de linkeroever van de Seine steeds meer verlaten en concentreerde de bevolking zich op het eiland, dat nieuwe versterkingen kreeg.