Leren

Leren is

1. het proces, de ervaring of de belevenis om kennis, vaardigheden of normen en waarden te vergaren ; of
2. het proces, de handeling of het vermogen om die kennis etc. over te dragen (ook wel 'doceren' genoemd).
3. bijvoeglijk naamwoord voor iets wat van leer is, bijvoorbeeld een leren tas (ook wel 'lederen' genoemd).

Het Nederlands heeft dus maar één werkwoord voor de eerste twee betekenissen, waar bijvoorbeeld het Engels wel twee afzonderlijke woorden heeft: learning en teaching.

De rest van deze tekst richt zich op de eerste betekenis.

Inhoud 1 Introductie 2 Individueel 2.1 zie ook 3 Als groep/organisatie 4 Als maatschappij 5 Bronnen

[bewerk] Introductie

De kennismanagementliteratuur onderscheidt drie niveaus waarop geleerd kan worden: als individu, als groep/organisatie en als maatschappij/wetenschap.

[bewerk] Individueel

Er zijn drie manieren waarop individueel geleerd kan worden:

1. Single loop (enkele lus): het oplossen van bekende problemen.
2. Double loop (dubbele lus): het vernieuwen van een aangetroffen situatie, oftewel het oplossen van tot dan toe onbekende problemen. In tegenstelling tot single loop learning trekt men aannames in twijfel en vergelijkt men theorieën om met een nieuwe theorie te komen.
3. Deutero: beter (effectiever en efficiënter) leren via single en double loop te leren. Oftewel, het leerproces leren verbeteren: het beter herkennen en corrigeren van fouten (single loop) en een betere reflectie van theorieën (double loop).

Hoewel de termen single en double loop veel gebruikt worden, zijn er ook auteurs geweest die, met toevoeging van enkele nuanceverschillen, andere termen hanteerden, bijvoorbeeld learning I en learning II (Gregory Bateson¹), higher en lower level learning (Marlene Fiol en Marjorie Lyles³), generatief en adaptief leren (Peter Senge⁵) en tactisch en strategisch leren (Mark Dodgson²). Globaal gezien slaan al deze termen op het concept van single en double loop learning.

[bewerk] zie ook

leerpsychologie

[bewerk] Als groep/organisatie

Nonaka en Tackeuchi⁴ gaven vier leerprocessen waarbij kennis wordt overgedragen en vergaard.

1. Externaliseren, van impliciete kennis naar expliciete kennis.
2. Combineren, van expliciete kennis naar expliciete kennis.
3. Internaliseren, van expliciete kennis naar impliciete kennis.
4. Socialiseren, van impliciete kennis naar impliciete kennis.

De achterliggende gedachte van Nonaka en Takeuchi is dat Westerse managers zich meer zouden moeten open stellen voor beelden, metaforen, subjectieve inzichten, ervaringen en intuïties in het leerproces van haar werknemers. Ze zouden af moeten van het idee dat leren slechts bestaat uit onderwijs en training.

De lerende organisatie is een voorbeeld van een groep waarin kennis goed overgedragen en vergaard wordt. Dit vereist kennisbeleid en een kennisinfrastructuur.

[bewerk] Als maatschappij

De Westerse wetenschap leert volgens twee principes:

1. Deductie (rationalisme); en
2. Inductie (empirisme).

Bron(nen):

Bateson (1973), Steps to an Ecology of Mind Dodgeson (1991), Technological learning, technology strategy and competitive pressures, British Journal of Management Fiol en Lyles (1985), Organizational learning Nonaka en Takeuchi (1995), The Knowledge-Creating Company Senge (1990), The Fifth Discipline