Kitsch
Wanneer iemand probeert om kunst te maken en daarin onbedoeld niet slaagt, spreken we van kitsch. In ruimere zin wordt elke vorm van gemeende wansmaak kitsch genoemd. In nog ruimere zin (zoals geformuleerd door de schrijver Milan Kundera) gaat het om cultureel bepaalde uitingen of gewoonten die iets pretenderen wat niet werkelijk het geval is. Eigenschappen die kitschvoorwerpen vaak hebben zijn het uiterlijk naäpen van voorbije kunststromingen (soms meerdere stromingen in een ontwerp), en het gebruik van overdadige versierselen. Kitsch is van oorsprong een Ripuarisch dialectwoord dat aangekoekt vuil betekent en in de Limburgse dialecten de betekenis "klokhuis" heeft.
De term kitsch werd door de kunstzinnige elite vaak gebruikt voor massacultuur in het algemeen, waardoor het woord een nare, arrogante bijklank heeft gekregen. Bovendien is het vaak gebruikt (en misbruikt) voor kunst die niet tot de avant-garde behoorde, en om die eigenschap door vooruitstrevende kunstenaars en hun aanhang onder de critici als 'niet van haar eigen tijd' beschouwd werd. Kitsch werd daarbij voorgesteld als het kritiekloos terugvallen op voorbije stijlperiodes. Thans is de definitie (weer) vernauwd tot cultuuruitingen met valse, niet-waargemaakte pretenties, die op een goedkope manier gevoelens proberen op te roepen.
Sinds de opkomst van het postmodernisme in de kunst zijn de grenzen vervaagd, doordat een postmodern kunstenaar vaak bewust elementen van vroegere stijlen en/of massacultuur overneemt, en dus bewust iets creëert dat als kitsch wordt beschouwd. Ook zijn er aan het eind van de twintigste eeuw subculturen die het bewust-kitscherige als kenmerk hebben.
Wanneer een cultuuruiting vanuit kunstzinnig oogpunt als kitsch gezien moet worden maar de schepper ervan kosten noch moeite gespaard heeft spreekt men van Edelkitsch. Hierbij moet men bijvoorbeeld denken aan zaken als Disneyland of Paul Abrahams operette Die Blume von Hawaii. Kitsch die, soms bewust, zo frappant vals pretentieus is dat hij zelfs als massaproduct niet te genieten is (en daardoor ook niet aanslaat) pleegt men Überkitsch te noemen. Met deze term wordt wel naar het postmodernistische (zie boven) werk van Jeff Koons verwezen.
