Karel Doorman-klasse
| Algemene eigenschappen |  |
|---|---|
| Waterverplaatsing: | 3320 ton |
| Grootste lengte: | 122,25 meter |
| Grootste breedte: | 14,37 meter |
| Gemiddelde diepgang: | 4,3 meter |
| Aandrijving: | 2 Rolls Royce (Spey 1A) gasturbines 33.800 pk totaal 2 Stork-Werkspoor diesels 9790 pk totaal |
| Snelheid: | 29 knopen (54 km/uur) |
| Bemanning: | 154 koppen |
| Bewapening: |
1 Oto-Melara 76 mm kanon; |
De Karel Doorman klasse is een klasse van acht Multipurpose fregatten (M-fregatten) van de Koninklijke Marine. De schepen zijn alle vernoemd naar Nederlandse zeeofficieren.
Inhoud |
[bewerk] Schepen
- Hr. Ms. Karel Doorman (F 827) (1991-2006; levering aan België in 2007)
- Hr. Ms. Van Speijk (F 828) (1995- )
- Hr. Ms. Willem van der Zaan (F 829) (1991-2007; levering aan België in 2008)
- Hr. Ms. Tjerk Hiddes (F 830) (1992-2004; overgedragen aan Chili 2005)
- Hr. Ms. Van Amstel (F 831) (1993- )
- Hr. Ms. Abraham van der Hulst (F 832) (1993-2006, overdracht aan Chili) 2007)
- Hr. Ms. Van Nes (F 833) (1994- )
- Hr. Ms. Van Galen (F 834) (1994- )
[bewerk] Achtergrond
De Multipurpose fregatten (toen nog MP-fregat) kwamen voor het eerst voor in de Memorie van Toelichting bij de Defensiebegroting in 1977. Gedacht werd aan een goedkopere en kleinere variant van de Kortenaer klasse van maximaal 2700 ton waterverplaatsing (beladen). De schepen zouden voornamelijk gebruikt gaan worden voor escortetaken en onderzeebootbestrijding in de Noordzee. Vier schepen zouden gebouwd worden ter vervanging van de toen al zeer oude Roofdier klasse voor een gepland bedrag van 750 miljoen gulden.
Door diverse andere lopende projecten bij de Koninklijke Marine kreeg dit plan vooralsnog geen uitvoering. In de defensienota van 1984 werd de vervanging van de fregatten van de Van Speijk klasse voorzien. Integratie met het project vervanging Roofdier klasse leek een voor de hand liggende optie. Omdat de taken van de Van Speijks meer op de oceaan liggen werd het bestaande ontwerp van de MP fregatten te klein geacht. Het ontwerp werd vergroot (tot ruim 3200 ton), zodat er plaats was voor een grotere helikopter en een gesleepte sonar (TACTAS). Vier schepen werden voldoende geacht om de zes Van Speijks te vervangen, omdat de kleine Roofdieren ook al door vier aanzienlijk competentere schepen werden afgelost.
Aangezien er nogal wat tijd voorbij was gegaan sinds 1977 was er gelegenheid ervaringen met de Kortenaers én Britse ervaringen tijdens de Falklandoorlog te verwerken. Zo werden rompplaten in verschillende hoeken geplaatst om de radarreflectie te verminderen. In feite was er sprake van een geheel nieuw ontwerp.
Anders dan bij de Kortenaer klasse werden bij deze schepen nog tijdens de bouw wijzigingen in het ontwerp aangebracht. Zo werd in een later stadium actieve roer-stabilisatie aangebracht en werd besloten tot de plaatsing van een verticaal lanceersysteem voor de luchtdoelraketten, terwijl op de bouwtekeningen nog rekening werd gehouden met een Mk.29 lanceerinrichting (zoals op de andere fregatten).
Hoofddoel van de schepen was (en is) onderzeebootbestrijding op de Atlantische Oceaan, in samenwerking met andere schepen en met vliegtuigen. Tegelijk hebben ze een (beperkte) capaciteit voor luchtverdediging en bescherming tegen zeedoelen. Aangezien de marine de laatste jaren meer aandacht krijgt voor oorlogvoering op het land en in kustwateren (piraterij, inlichtingenvergaring) blijken deze schepen te complex. Thans heeft men meer behoefte aan (goedkopere) schepen, met minder bemanning, die kunnen opereren met helikopters en snelle rhib's. Mede daarom zijn inmiddels al 2 schepen verkocht en staan er meer op de nominatie verkocht te worden.
[bewerk] Details
De M-fregatten werden in dienst gesteld in de periode 1991-1995. De schepen hebben een lengte van 122 meter en een waterverplaatsing van ongeveer 3200 ton. De bewapening bestaat uit een 76 mm snelvuurkanon, lucht- en zeedoelraketten, anti-onderzeeboottorpedo's, een Goalkeeper kanon en enkele 12,7 mm machinegeweren.
De schepen zijn ontworpen voor gebruik van de NH-90 helikopter. Nochtans is het ontwerp van die helikoper enkele malen aangepast, omdat hij te hoog dreigde te worden voor de krap bemeten hangar. In afwachting van de komst van de NH-90 zijn de fregatten uitgerust met de Lynx helikopter. Enkele malen zijn schepen van dit type uitgerust met twee helikopters (twee Lynx of één Lynx en één Alouette III van de Belgische zeemacht).
De bemanning telt tussen 150 en 160 personen.
[bewerk] Verkopen
In november 2004 is Hr. Ms. Abraham van der Hulst uit dienst gesteld. Het schip is op 16 december 2005 aan de Chileense Marine overgedragen en hernoemd in Almirante Blanco Encalada (FF 15). Op 3 februari 2006 is Hr. Ms. Tjerk Hiddes uit de sterkte afgevoerd als voorbereiding op de verkoop aan de Chileense Marine. Dit schip zal in april 2007 worden overgedragen en verdergaan als Almirante Riveros (FF 18).
Voor gebruik in Chileense dienst is de hangar vergroot, zodat de fregatten kunnen opereren met één Cougar helikopter.
Op 22 december 2005 werd een overeenkomst getekend tussen de Staatssecretaris van Defensie en de Belgische minister van Landsverdediging over de verkoop van 2 M-fregatten. Het gaat hierbij om Hr.Ms. Karel Doorman en Hr.Ms. Willem van der Zaan. Naar verwachting worden de schepen geleverd in 2007 en 2008. In Belgische dienst zullen deze schepen de namen Leopold I (F930) en Louise-Marie (F931) dragen.
Op 1 november 2006 werd bekend dat de Portugese minister van Defensie, Nuno Severiano Teixeira, een contract ondertekende voor de aankoop van de Van Nes en Van Galen. Beide fregatten worden op resp. 1 december 2008 en 1 november 2009 aan Portugal overgedragen.
