Luchtdoelraket
Een luchtdoelraket is een, meestal geleid, wapen om vliegtuigen en raketten in de lucht uit te schakelen.
Al naar gelang het bereik onderscheidt men luchtdoelraketten voor lange, middellange en korte afstand. Raketten voor zeer korte afstand zijn soms draagbaar (Manpads, zoals bijvoorbeeld de Stinger).
Inhoud |
[bewerk] Achtergrond
De ontwikkeling van geleide luchtdoelraketten begon spoedig na de Tweede Wereldoorlog. Al in de jaren vijftig presenteerde de Amerikaanse marine een serie raketten (Talos, Terrier, Tartar) voor gebruik op diverse afstanden. Het geloof in dit nieuwe wapen was kennelijk zo rotsvast dat vanaf 1961 de Amerikaanse marine kruisers (de atoomkruiser Long Beach was de eerste) in dienst nam, waarvan de bewapening uitsluitend uit raketten bestond. Aangezien bij proefnemingen waarbij naar verluidt president Kennedy aanwezig was, achtereenvolgens drie projectielen hun doel misten beval Kennedy alsnog snelvuurkanonnen aan boord van schepen te plaatsen.
Eveneens in de jaren vijftig voorzag de NAVO in de plaatsing van een gordel raketten van Noorwegen tot Turkije als verdediging tegen vliegtuigen van het Warschau-pact. Hier namen de grote Nike Ajax en later de Nike Hercules een belangrijke plaats in. Deze grote immobiele raket was echter dermate onnauwkeurig dat hij voor effectief gebruik voorzien werd van een nucleaire lading. Naast de Nike Hercules werd de mobiele HAWK op grote schaal in gebruik genomen.
[bewerk] Modern
Vrijwel alle luchtdoelraketten zijn tegenwoordig mobiel om de kwetsbaarheid tegen aanvallen te verminderen. Geleiding gebeurt door middel van radar of door infrarood-energie.
- Radargeleiding
- In het geval van radargeleiding beschikt men meestal over een netwerk van radars om hoogte, afstand, richting, snelheid,... te bepalen. Draaiende radarantennes maken steeds meer plaats voor vaste antennes, die, indien er meerdere van geplaatst worden, een volledig beeld van 360 graden geven.
- Infrarood-geleiding
- In het geval van infrarood-geleiding haakt de warmtezoekende raketkop zich vast aan de warmte-energie die wordt uitgestraald door zijn doelwit (motor, uitlaatgassen, reflectie van de zon,...).
- Missile Defense
- In toenemende mate wint het onderscheppen van lange-afstand ballistische raketten aan belangstelling. De PAC-2 versie van de Patriot luchtdoelraket heette in staat te zijn de gevreesde Iraakse Scuds te kunnen onderscheppen, maar bleek in de praktijk nog weinig succesvol. Het onderscheppen van ballistische raketten is momenteel wel een van de belangrijke punten uit de Amerikaanse defensiestrategie. Met diverse landen (waaronder ook Nederland) wordt daarbij samengewerkt in het Theatre Missile Defence project.
[bewerk] Typen raketten
| Luchtdoelraketten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Type | Amerikaans | Brits | Frans | Italiaans |
| Vanaf zee | Terrier Talos Tartar Standard Missile Sea Sparrow |
Sea Cat Sea Slug Sea Wolf Sea Dart |
Masurca Crotale |
Aspide |
| Vanaf land | Chaparral HAWK Nike Ajax Nike Hercules Patriot |
Thunderbird Bloodhound Tigercat Rapier |
Roland Crotale |
Indigo |
| Draagbaar | Redeye Stinger |
Blowpipe | ||
