Haciënda
Een haciënda (Spaans: hacienda, Portugees: fazenda, Rioplatensisch Spaans: estancia) is een groot landgoed in Latijns-Amerika. Haciënda's houden zich voornamelijk bezig met veeteelt, maar op sommige plaatsen ook met mijnbouw.
Zeker in het verleden, maar ook nog in het heden, bestond er een band van afhankelijkheid tussen de eigenaar van de haciënda, de hacendado, en de landarbeiders, de peones. Dit systeem werd peonage genoemd, en is vergelijkbaar met horigheid.
De haciënda's ontstonden na de Spaans verovering. De Spaanse kroon schonk de conquistadores stukken land, waarover zij encomienda hadden; ze kregen het recht de indiaanse bevolking voor zich te laten werken. Later zijn ook veel mestiezen haciënda-arbeiders geworden, maar de eigenaars bleven vrijwel altijd Spanjaarden of creolen.
In delen van Latijns-Amerika is het haciënda-systeem in zekere zin nog steeds in tact. Op papier is het in verschillende landen afgeschaft na een revolutie (zoals in Mexico in 1917 en Nicaragua in 1979), maar overblijfselen van het systeem zijn nog steeds erg sterk aanwezig.
In veel Latijns-Amerikaanse landen was de Minister van Haciënda een positie die vergelijkbaar is met die van Minister van Financiën.
