Fort bij Spijkerboor
Het Fort bij Spijkerboor was een van de 42 forten van de Stelling van Amsterdam.
Het is gelegen aan de Westdijk van de Beemster, bij Spijkerboor in de Nederlandse provincie Noord-Holland tussen Krommenie, Castricum, Alkmaar en Purmerend, tussen de snelwegen A7, A8 en A9. Het is gebouwd tussen 1889 en 1911 en was indertijd één van de modernste en zwaarst bewapende forten van de Stelling van Amsterdam, voorzien van een hefkoepel met een dubbelloops 10,5 centimeter kanon.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het fort gemobiliseerd. Er waren toen 200 soldaten gelegerd. Het is verder in verschillende perioden in gebruik geweest als gevangenis voor dienstweigeraars. De schrijver Herman de Man zat rond 1918 onder andere in dit fort gevangen wegens dienstweigering. Van 1946 tot 1947 was het een kamp voor politieke delinquenten.
In 1975 werd het fort door het ministerie van Defensie verkocht aan de Dienst Domeinen. Jarenlang was de familie Prijs aldaar fortwachter. In 1992 verkocht deze dienst het aan Staatsbosbeheer. Het fort wordt thans gepacht door de Vereniging Natuurmonumenten. Het is gerestaureerd en kan worden bezocht. Er is onder meer een keuken opgesteld, met inventaris afkomstig van een ander fort. Vereniging Natuurmonumenten organiseert regelmatig excursies naar dit fort.
Fort bij Spijkerboor was jarenlang bekend doordat er ten behoeve van het vliegverkeer een radiobaken stond opgesteld. Tegenwoordig wordt het vliegverkeer bijgestaan door een VHF Omnidirectional Range station, een kilometer ten oosten van het fort.
[bewerk] Natuurgebied
Met Fort bij Spijkerboor wordt naast het fort ook het bijbehorende natuurgebied bedoeld. Dit wordt, net als het fort zelf, sinds 1992 beheerd door de Vereniging Natuurmonumenten. Het populierenbos ten zuiden van het fort wordt door deze vereniging geleidelijk omgevormd tot een gevarieerd loofbos. De volgende vogels zijn in dit natuurgebied te vinden: bruine kiekendief, kleine karekiet, kneu, rietzanger, steenuil en de torenvalk.
