Faillissementsfraude
Faillissementsfraude is fraude die gepleegd wordt tijdens of door middel van het failliet laten gaan van een bedrijf. Faillissementsfraude is in twee categorieën te verdelen:
- Verwijtbare benadeling.
- Faillissement met voorbedachte rade; een onderneming wordt opgericht om zo opzettelijk schulden te maken, voordat het bedrijf op de fles gaat.
Inhoud |
[bewerk] Motieven voor faillissementsfraude
De motieven voor faillissementsfraude kunnen uiteen lopen. Vaak probeert een ondernemer in uiterste geldnood op deze manier te voorkomen dat hij door zijn crediteuren wordt "kaalgeplukt". De verleiding is dan groot om goederen voor een appel en een ei aan familie te verkopen, of ze tijdelijk in een geheime bergplaats op te slaan tot de ellende achter de rug is. Hij probeert dus "zijn huid te redden".
Een andere veelvoorkomende vorm van fraude is een onderneming met opzet verbintenissen te laten aangaan die hij niet kan betalen. Wanneer het faillissement valt, is de frauduleuze ondernemer dan vaak verdwenen. Dit is dus eigenlijk een vorm van flessentrekkerij. Een variant hierop is het pyramidespel.
[bewerk] Faillissementsfraude in Nederland
In Nederland komen aan het begin van de 21ste eeuw zo'n 4000 faillissementsgevallen per jaar voor. In slechts 2% van de gevallen komt het tot onderzoek door justitie. Bij ruim 71 procent van alle afgewikkelde faillissementen komt verwijtbare benadeling voor. Een deel daarvan is bewust: een ondernemer vervreemdt bijvoorbeeld vlak voor het officiële faillissement de boedel, terwijl die eigenlijk aan de schuldeisers toekomt. In 18 procent van de gevallen blijkt het te gaan om faillissement met voorbedachte rade.
Sinds 2003 bestaat in Nederland een speciale afdeling van het openbaar ministerie dat zich bezighoudt met financieel-economische delicten.
[bewerk] Instrumenten tegen faillissementsfraude
Het Nederlands recht wordt faillissementsfraude met verschillende middelen bestreden. Het privaatrecht "corrigeert" hierbij de onjuiste toestand die door de fraude is ontstaan, terwijl het strafrecht de frauderende ondernemer met een extra straf zal treffen. Alleen al de Faillissementswet kent veel waarborgen die de crediteuren beschermen, maar ook buiten deze wet treft men bepalingen tegen faillissementsfraude aan. Voorbeelden zijn:
- Faillissements Pauliana, het vernietigen van rechtshandelingen die crediteuren benadelen;
- Bevriezing van het vermogen en verlies van de beschikkingsbevoegdheid tijdens het faillissement;
- De mogelijkheid tot civiele gijzeling;
- Bestuurdersaansprakelijkheid;
- Het leerstuk van misbruik van faillissementsrecht, ingeval het faillissement dient om de Nederlandse ontslagbeperkingen te omzeilen;
- Het strafrecht kent een aantal strafbepalingen tegen faillissementsfraude;
- De Belastingdienst heeft een aantal sterke instrumenten om te voorkomen dat zijn belastingvorderingen niet meer inbaar zijn.
