Denken

Vertaling in uitvoering. Dit artikel bevat mogelijk fouten.
U kunt dit artikel verbeteren. Op de overlegpagina of de Vertaalpagina is mogelijk meer informatie te vinden.

De gedachte of het denken is een psychisch proces dat mensen in staat stelt om een abstract model van de wereld te vormen om op die manier effectief met doelen, plannen en wensen om te kunnen gaan.

Gelijksoortige concepten en processen zijn: cognitie, gevoel, bewustzijn, idee en verbeelding.

Denken verwijst naar de manipulatie van informatie. We vormen concepten die betrokken zijn bij het oplossen van problemen, bij het redeneren en bij het maken van keuzes.

Denken is een hogere cognitieve functie en de analyse van het denkproces is onderdeel van cognitieve psychologie.

Kenmerken van menselijke denken:

potentieel oneindig,
onverzadigbaar,
de mens kan dingen kennen op zichzelf (bijvoorbeeld H2O = water),
Kennis is inmaterieel,
De kennis heeft altijd een band met de zintuigelijke kennis (je ziet iets, je stelt je er iets bij voor),
verstandelijke / intellectuele kennis is universeel; de concepten kunnen gedeeld worden met anderen. Het verstand verenigd de mensen.

[bewerk] Basisproces

Voor woordenboekinformatie, zie de pagina Gedachte op WikiWoordenboek

Het basismechanisme van de menselijke geest bestaat uit een proces van vergelijking van patronen of liever gezegd patroonherkenning. In een "moment van reflectie" worden nieuwe situaties en ervaringen beoordeeld tegenover bestaande herinneringen. Om deze beoordelingen te kunnen maken is het nodig dat het intellect de huidige ervaring evalueert en daarbij relevante ervaring uit het verleden zoekt. Dit gebeurt terwijl het verleden en heden absoluut gescheiden worden gehouden. Het intellect kan concepten, percepties en ervaringen met elkaar vergelijken, samenvoegen, scheiden en uitsorteren. Dit proces wordt redeneren genoemd. Logica is de wetenschap van het redeneren.

De verbeelding vervult een andere taak. Het combineert het intellect met het gevoel, de intuïtie en emotie, waaronder hoop. Dit kan 'magisch' of irrationeel denken opleveren, mede afhankelijk is van de levensbeschouwing.

Denken kan gezien worden als een model (zoals een wiskundige voorstelling van een electromagnetisch veld, waar ieder veldpunt een punt van bewustzijn is). Het vormen van patronen en het maken van beoordelingen gebeurt binnen dat veld.

Sommige filosofen geloven dat het gehele veld van zichzelf en in zijn geheel 'bewustzijn' is, een bewustzijnsveld. Zij veronderstellen dat bewustzijn denken veroorzaakt, en niet dat denken het bewustzijn veroorzaakt. Andere filosofen (bijv. Thomas Nagel) hebben gezegd dat ze niet weten hoe we ons bewust van ons denken zijn.

Sommige wetenschappers (bijv. Bernard Baars) beschouwen het bewustzijn als een werkruimte. Geen enkele wetenschapper weet te verklaren hóe wij ons bewust zijn.

[bewerk] Invloeden op het Denken

Het gebruik van modellen, symbolen, diagrammen en beelden.
Het gebruik van abstractie om het denken te vereenvoudigen.
Het gebruik van metasyntactische variabelen om het benoemen te vereenvoudigen.
Het gebruik van iteratie en recursie om concepten om te zetten.
Beperking van aandacht om zich te kunnen concentreren op een concept.
Doelstelling en evaluatie van eerder gestelde doelen, bijvoorbeeld door het concept in het onderbewustzijn te filteren en te wachten totdat het concept zich weer manifisteert.
Het praten met mensen met dezelfde (of een tegenstrijdige) gedachtegang.
Terugwaarts van het doel af werken.
Denkgewoonten.
Verlangen om te leren.