Dagobert Duck
Dagobert Duck is een personage uit de populaire strip Donald Duck en is een creatie van Carl Barks.
In zijn moedertaal, het Engels, heet Dagobert Scrooge McDuck. (Scrooge is de vrekkige figuur uit Charles Dickens' klassieker A Christmas Carol. Er is ook een Disney-film van dit verhaal waarin Dagobert de rol van Scrooge speelt.) In de Amerikaanse tekenfilmserie Ducktales werd de Nederlandse stem van Dagobert Duck vertolkt door de acteur Sacco van der Made.
De achternaam is McDuck, omdat in de tijd dat Carl Barks hem bedacht, de grappen over gierige Schotten vrij populair waren.
De Duitse naam is eveneens Dagobert Duck, in het Frans gaat de rijke eend door het leven als Oncle Picsou. Tijdens het bestaan van het Belgische striptijdschrift Mickey Magazine in de jaren 50 ging de rijke eend aldaar door het leven als oom Jeremias.
De minnares van Dagobert Duck is Gitta Gans. De énige vrouw waar Dagobert echt een zwak voor heeft is Goldie Glittergoud uit Klondike (in de strip soms ook Glondike genoemd).
Dagobert Duck is het rijkste lid van de Biljonairsclub, alhoewel sommige leden dit moeilijk kunnen geloven.
Inhoud |
[bewerk] Familie
Dagobert Duck komt van oorsprong uit de Schotse McDuck-clan.
De Amerikaanse schrijver en tekenaar Keno Don Rosa heeft op basis van enkele stamboomschetsen van Carl Barks het volgende uitgedacht voor zijn eigen stamboom en de serie 'The life and times of Scrooge McDuck':
- De vader van Dagobert Duck is Fergus McDuck en zijn moeder heet Ma McDuck (in het Engels: Downy O'Drake). In 1867 kregen Fergus en "Ma" een zoon genaamd Dagobert. Later kregen zij ook twee dochters, Hortensia en Doortje. Volgens Don Rosa is Doortje getrouwd met Otto van Drakenstein, maar hij kreeg van de uitgever geen toestemming om dat op de stamboom te publiceren. Hortensia trouwt met een zekere Woerd Snater Duck die de zoon is van Oma Duck. Uit dit huwelijk worden Donald en Dumbella Duck geboren. Dumbella is weer de moeder van Kwik, Kwek en Kwak Duck. Andere familieleden zijn zijn ooms Angus "Wedje" McDuck en Jacob McDuck die broers zijn van Fergus McDuck. Volgens Don Rosa's (ongepubliceerde) tijdlijn is Dagobert overleden in 1967. In Don Rosa's verhalen komen details voor die erop wijzen dat zijn verhalen rond de jaren '50 plaatsvinden en niet "nu". Deze details zijn echter niet zodanig, dat ze jeugdige lezers op zouden vallen. Verhalen van de meeste andere auteurs van Dagobert Duckverhalen zijn wél geplaatst in het heden. Sommige die-hard fans van Don Rosa erkennen deze verhalen niet als "echt gebeurd". De meeste fans weten echter dat Barks in zijn verhalen altijd meeging met de tijd en tot ver in de jaren '90 Dagobert levend heeft gehouden, ook al zijn die verhalen door anderen uitgetekend.
De familie bezit ook een kasteel: Het Mcduck Kasteel. Dit kasteel is ook een creatie van Carl Barks. Dit kasteel heeft Dagobert McDuck in 1885 gered door op tijd de achterstallige belasting te betalen zodat het niet verkocht werd.
Volgens de schrijver en tekenaar William van Horn heeft Dagobert ook een halfbroer: Oom Heisa (ook wel Hannes Doorslaper genoemd). In het verhaal 'Oom Dagoberts grote geheim' doet Dagobert dat geheim voor het eerst uit de doeken aan zijn neefjes Kwik, Kwek en Kwak. Inmiddels heeft Van Horn ook al een verhaal gemaakt waarin dit geheim uitkomt, maar dat is tot op heden niet in Nederland gepubliceerd. Volgens de Italiaanse tekenaar Romano Scarpa heeft Dagobert nog een tweede halfboer: Gideon McDuck.
[bewerk] Geluksdubbeltje
Dagobert wilde al vanaf het begin van zijn leven geld verdienen, daarom is hij toen hij klein was schoenpoetser geweest. Hiermee heeft hij zijn eerste dubbeltje verdiend, dat later zijn geluksdubbeltje is geworden. Hij heeft dit dubbeltje altijd gehouden. Of het dubbeltje echt de oorzaak is van Dagoberts succes of dat dat louter bijgeloof is, blijft in de verhalen van Barks vrij voor eigen interpretatie. De heks Zwarte Magica wil dat dubbeltje stelen om een amulet te maken waardoor zij de gave van Koning Midas (alles wat hij aanraakte veranderde in goud) zou gaan bezitten.
[bewerk] Geldpakhuis
Later in Dagoberts leven is hij goud gaan zoeken in Klondike. Uiteindelijk is hij in zaken gegaan en door zijn zuinigheid, door sommigen geïnterpreteerd als vrekkig gedrag, én door zijn goede zakeninstinct is hij de rijkste eend van heel Duckstad en in feite van heel de wereld geworden. Maar hij kreeg té veel geld om in een gewone kluis op te bergen en daarom heeft hij op de plek waar eerst Fort Duckburg (de Autografheuvel) stond zijn geldpakhuis laten bouwen. Daar ligt nu zijn geld opgeslagen. Dagobert heeft de gewoonte om elke dag in zijn geld een bad te nemen. Hij springt erin rond als een dolfijn, graaft er gangen in als een mol en gooit het in de lucht zodat het op zijn hoofd valt.
Maar zoveel geld moest natuurlijk wel dieven aantrekken, en dat deed het ook. De verschrikkelijke Zware Jongens (die vroeger de brandkastenkrakers heetten) proberen keer op keer het geld van Dagobert te stelen. Ook heeft Dagobert verschillende concurrenten waarvan Govert Goudglans wel de bekendste is.
Het personeel in het geldpakhuis, waaronder secretaresse Juffrouw Eugenia , butler Bertus en muntenpoetser Donald Duck worden onderbetaald en werken onder omstandigheden waar menig vakbond witheet van zou worden.
[bewerk] Enkele kenmerkende eigenschappen van Dagobert Duck
- Hij kan de aanwezigheid van goud ruiken op tientallen meters afstand
- Wanneer hij vermoedt dat hij winst kan maken, krijgen zijn pupillen de vorm van dollartekens of eurotekens
- Het uitbetalen van een paar cent salaris vindt hij een drama. Hij valt regelmatig flauw als hij aan "weggeven" of "weggooien" denkt.
- De jas die hij draagt, heeft hij in 1902 geruild voor een chic pak dat hij gratis van een vooraanstaande modeontwerper had gekregen. Zijn hoed en wandelstok kocht hij in 1910 in Sint Petersburg. Al deze kleding is nog zo goed als nieuw
- Zijn favoriete hobby is het zwemmen in geld. Hij "duikt erin rond als een dolfijn, graaft er gangen in als een mol en gooit het in de lucht zodat het op zijn kop klettert".
[bewerk] Typerende uitspraken van Dagobert Duck
- Wat gratis is, heeft kwaliteit.
- Wat je bespaart heb je verdiend.
- Nee, ik leen je geen geld uit! En waarom niet? Omdat je niet met geld kunt omgaan! (dit tegen Donald, die constant om leningen vraagt en daardoor nog erger rood gaat staan).
- Ook het woord 'cent' spreken wij eerbiedig uit.
- Mijn lieve geldje! Wat heb ik je gemist!
- (aan de telefoon) Donald? Bel me onmiddellijk terug!
- Speculeren is andere koek dan speculaas.
- (in 1906, tegen Theodore Roosevelt) Waarom zou je arbeiders 1 euro [of dollar/gulden] per uur laten betalen als je je familie gratis voor je kunt laten werken? (later betaalt hij Donald 30 cent per uur).
- Pennies worden shillings, en shillings worden ponden. Als u dat niet begrijpt kent u duidelijk de familie McDuck niet. (uitspraak van zijn vader Fergus).
- Tijd is geld
[bewerk] Vijanden van Dagobert Duck
- De Zware jongens;
- Govert Goudglans, concurrent van Dagobert;
- John D. Rockerduck, zakenman van Amerikaanse signatuur, Rockerduck komt voor het eerst voor in een verhaal van Barks, maar later keert hij regelmatig terug in Italiaanse verhalen. Hij gaat door het leven onder verschillende vertaalde namen zoals Rockerduck, Klaas Klever (vertaling uit het Duits), Gijsbert Goochem, Leopold Kwartjesvinder of Govert Goudglans (foute vertaling);
- Zwarte Magica, heks die het geluksdubbeltje van Dagobert wil bemachtigen.
[bewerk] In andere talen
- Deens - Joakim von And
- Duits, Nederlands - Dagobert Duck
- Engels - Scrooge McDuck
- Fins - Roope Ankka
- Frans - Oncle Picsou
- Hongaars - Dagobert McCsip
- Italiaans - Paperon de' Paperoni
- Noors - Skrue McDuck
- Pools - Sknerus McKwacz
- Portugees - Tio Patinhas
- Spaans - Rico McPato
- Zweeds - Joakim von Anka
- Vlaams - Oom Jeremias
[bewerk] Stemmen van Dagobert Duck
Engels:
- 1967 - Bill Thompson
- 1983 - 1987/Heden - Alan Young
- 1986 - Will Ryan
Nederlands:
- 1983 - Johnny Kraaykamp jr.
- 1987/1997: Sacco van der Made
- 1998/Heden: Wim van Rooij
