Chinezen (Suriname)
Inhoud |
[bewerk] Contractarbeiders
In 1853 vreesden planters in Suriname een tekort aan arbeidskrachten wanneer tot afschaffing van de slavernij zou worden overgegaan. Zij vroegen het gouvernement steun bij het werven van andere werkkrachten uit het buitenland.
Het gouvernement van Java wierf een groep van 18 Chinezen voor contractarbeid op de gouvernementsplantage Catharina Sophia in Saramacca, Suriname. Vanwege de hoge wervingskosten werd besloten een tweede groep niet uit Java maar uit China zelf te laten komen. In 1858 werden vijfhonderd Chinese arbeiders geronseld onder bemiddeling van de Nederlandse consul in Macao. Ze kwamen in april aan in Suriname, maar daar bleek dat niemand hen wilde huren zolang men slaven voor niets kon laten werken.
Hierop werd het gesloten contract buiten de Chinezen om gewijzigd door gouverneur Charles Pierre Schimpf ten voordele van de huurders. De Chinezen werden volkomen als slaven behandeld. Toen zij hiertegen in verzet kwamen werden zij zonder vorm van proces, in strijd met de bestaande reglementen, door de politie met rietslagen gestraft, een onwettige handeling die telkens weer herhaald is.
In interpellatie (formele vraag om inlichtingen) aan de Minister van Koloniën, Rochussen, hielp niet.
Uiteindelijk kwamen in de jaren vijftig en zestig van de 19e eeuw ongeveer 2500 Chinezen naar Suriname. De meesten werden als contractarbeiders tewerkgesteld op de plantages. Na afloop van hun contract gingen velen de handel in, meestal de kleinhandel in levensmiddelen.
[bewerk] Latere immigranten
Later kwamen anderen als vrije arbeider, handelaar of winkelbediende naar Suriname, vooral in de jaren vijftig en zestig van de 20e eeuw, en opnieuw grote aantallen in de jaren negentig. In het jaar 2000 waren er meer dan 10.000 Chinezen in Suriname. De immigratie zet zich nog steeds voort. De sterk groeiende behoefte van China aan bijvoorbeeld hout en mineralen maakt Suriname zeer aantrekkelijk voor Chinese ondernemers.
Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw zijn daarnaast duizenden Chinezen van Suriname naar Nederland geëmigreerd.
De Chinezen namen in het midden- en kleinbedrijf lange tijd een vooraanstaande positie in en hun meestal goed opgeleide nakomelingen, volbloed Chinees of van gemengd bloed, zijn in allerlei maatschappelijke sectoren te vinden. Ook heeft de Surinaamse bevolking diverse gebruiken van Chinese origine overgenomen.
[bewerk] Bronnen
- Ankum-Houwink, J.C., De migratie van Chinezen naar Suriname, (z.p. ca. 1972).
- Ankum-Houwink, J.C., Chinese kontraktarbeiders in Suriname in de 19e eeuw, OSO, 4 (2), 1985, 181-186.
- Groenfelt, E., Impressies van de Chinese gemeenschap in Suriname: enkele culturele aspecten van Chinezen in Suriname, (z.p. 1995).
- Kom, Anton de, Wij slaven van Suriname, 1934
- Lamur, H.E., en J.A. Vriezen, Chinese kontraktanten in Suriname, OSO, 4 (2), 1985, 169-179.
- Man A Hing, W.L., The Hakkas in Surinam, in: The proceedings of the international conference on Hakkaology, (Hong Kong 1994), 189-195.
- Tseng, F., De grote oversteek: het lot van de Surinaamse Chinezen, China Nu 16 (4), 1991, 16-18.
- Zijlmans, G.C. en H.A. Enser, De Chinezen in Suriname. een geschiedenis van immigratie en aanpassing 1853-2000, ISBN 90-806-479-34.
