Ab Visser
Albert (Ab) Visser (Groningen, 14 februari 1913 – Amsterdam, 9 mei 1982) was een Nederlands schrijver en criticus.
Ab Visser kwam uit een eenvoudig Gronings gezin en ging naar de ambachtsschool, maar volgde daarna een opleiding voor onderwijzer. Gegrepen door de literatuur probeerde hij reeds vroeg van de pen te leven. Hij debuteerde in 1938 met een bloemlezing uit de moderne Franse poëzie: 25 jonge Franse dichters; het verhaal gaat, dat de gedichten daarin deels van hemzelf waren. In 1939 richtte hij met Ferdinand Langen de Groningse kunstkring "Het Drieluik" op, die literaire voorleesavonden organiseerde, en waartoe ook Eddy Evenhuis, Max Dendermonde en Koos Schuur behoorden. De groep stond ook bekend als de Groninger School.
Schrijver om den brode, was Visser de auteur van een enorme letterkundige productie. Behalve bijdragen aan tijdschriften en kranten staan ruim zeventig titels op zijn naam: romans, verhalen, poëzie, essays, jeugdboeken en detectives, overigens van wisselende kwaliteit. Als zijn beste werk wordt wel zijn vijfdelige (semi-)autobiografische Jo Rutgers-cyclus beschouwd, waarvan het eerste deel, De Buurt (1953), dat jeugdherinneringen bevat en het tweede deel, De vlag halfstok (1955), een sleutelroman, die de eerste schreden op het pad van de literatuur schetst, wel tot de hoogtepunten uit Vissers oeuvre mogen worden gerekend; de drie andere delen zijn minder.
In 1945 was Visser in Amsterdam komen wonen en leefde daar onder zorgelijke omstandigheden; armoe was troef. Om dit milieu te ontvluchten verbleef hij tussen 1948 en 1953 van tijd tot tijd in "De Pauwhof", een kunstenaarsoord in Wassenaar. Zijn grillige gedrag was echter aanleiding hem daar de toegang te ontzeggen. Zijn kommervol bestaan was ook de reden, dat hij zich op het schrijven van misdaadromans wierp, een genre dat profijtelijker was dan literatuur. In de loop der jaren ontwikkelde hij zich tot een autoriteit op dat gebied: niet alleen als auteur, maar ook als criticus. In Het Vrije Volk had hij onder de naam Carel J. Bicker jarenlang een rubriek over detectiveromans. Maar ook de "hogere lectuur" bleef hem bezighouden: zo had hij in De Telegraaf enige jaren een poëzierubriek.
Een groot deel van zijn leven werd Visser gekweld door de ziekte van Bechterev, wat maakte dat hij steeds krommer ging lopen. Maar Visser zou Visser niet zijn, als hij daar niet met meesterlijke zelfspot over geschreven zou hebben, zoals tijdens zijn gastredacteurschap, kort voor zijn dood, in het Amsterdamse studentenblad Propria Cures.
[bewerk] Selectie van het werk
- 25 jonge Franse dichters. Vertaald en ingeleid door Ab Visser. 's-Gravenhage: Daamen, 1938.
- De mensch wikt ... Wageningen: Zomer en Keuning, [1938].
- Woonschepen. Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1942.
- Rudolf de Mepse. Het monsterproces van Faan. Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1945.
- Na de reis. Gedichten. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1946.
- Galg en rad. Een bundel novellen. Bussum: Kroonder, 1946.
- Millennium. Gedichten. Amsterdam: De Bezige Bij, 1946.
- Het agentschap. Novelle. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1949.
- De erfenis. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1951.
- De buurt. Kroniek van jeugdherinneringen. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1953.*
- De vlag halfstok. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1955.*
- Recitatief. Gedichten. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1956.
- God in Frankrijk. Kroniek van een reis. 's-Gravenhage: Stols, [1958].*
- De valstrik. 's-Gravenhage: Stols, [1959].*
- De hel met negen deuren. 's-Gravenhage: Stols, [1962].*
- Kaïn sloeg Abel. Een handleiding voor de detective-lezer. Utrecht: Bruna, [1963].
- De chanteur en andere misdaadverhalen. Amsterdam: Veen, [1970].
- Het klooster van Sint Jurriaan. Pauwhof-herinneringen. Utrecht / Antwerpen: A.W. Bruna, 1974.
- Sheffield staal. Drie verhalen. Brussel [etc.]: Manteau, 1978.
- Wat moet ik ermee. Herinneringen. [Brussel etc.]: Elsevier Manteau, 1979.
- Tegendraads. Literair-kritische analyses. Amsterdam: Manteau, 1985.
De met * gemerkte romans behoren tot de Jo Rutgers-cyclus.
[bewerk] Literatuur
- Marcus van der Heide: Ab Visser en Groningen. [Tentoonstellingscatalogus]. Groningen: Openbare Bibliotheek, 1992.
