Napuleoon III
From Wikipedia
 |
Cheest artícul al è scrivüü in milanees, urtugrafía clàssica. |
Carl Luis Napuleoon Bònapart (Paris 1808 - Chislehurst 1873) l'è staa imperador dj francees del 1852 al 1870. Fioeu de Luis, fradell del Napuleoon, del 1815 l'è staa tiraa grand in Svízzera. In del 1831 l'era in Italia ciapand part aj moti de la carbuneria, e l'ann dopu, a la mort del fieoeu del Napuleoon, el s'è proclamaa el capu del partii bonapartista. In del 1836, e ancamò in del 1840 l'haa tentaa un'insurreziòn contra la monarchia, ma l'è dovuu scapaa in Gran Britagna.
L'è tornaa in Francia in del febraar del 1848, l'è staa elegiuu a la costituent e in del mes de december President de la segunda Republica. La soa pulitica reaziunaria (sopresiòn del votu per tucc, e spedizion contra la Republica Rumana l'haa spingiuu al colp de staat del 2 de december del 1851. Un ann dopu, cont una votazion generall, la republica la vegniva scancelada e el vegniva formaa el segund imper, e lù el vegniva faa imperador ciapand el nòm de Napuleoon III e metend sù ona ditadùra.
Dopu del atentaa a la soa vida de part del Felis Orsini in del genaar del 1858, e dopu de la soa relaziòn cont la cuntèsa Castiglione mandada de lù del Cavour l'haa ciapaa a coeur la causa de l'unidà taliana, e in del 1859 l'haa ajudaa el Piemont in de la Segunda guèra de indipendenza contra l'Austria.
La guèra perduda in del 1870 contra i prusiàn l'ha portaa al desfesciament de l'imper, e lù l'è dovuu andaa in esili in Gran Britagna.
