Rosch ha-Schanah
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Rosch ha-Schanah (hebr.: Kapp vum Joer; ראש השנה; och Rosch ha-Schana geschriwwen) ass de juddesche Neijoerschdag. D' Mischna, dat zentralt Wierk vun der juddescher mëndlech Iwwerliwwerung, leet dësen Dag als Ufank vum Joer fir d'Berechung vum Kalennerjoer fest.
Rosch ha-Schanah fält no dem juddesch Kalenner op den éischten Tischri, dat heescht Enn September oder Ufanks Oktober. Well de juddesche Kalenner mat Moundméint rechent an all puer Joer e Schaltmount derbäisetzt, wiesselt de geneeën Datum nom Gregorianesche Kalenner vu Joer zu Joer. Op Rosch ha-Schanah fänken déi zéng Yamin Noraim (hebr.: "schlüemm Deeg") un, déi mam "Versöhnungsfest" Jom Kippur ophalen.
D'Neijoerschwënsch "Gudde Rutsch!" ass eng Verdiebelung, déi mat "Rutschen" iwwerhaapt näischt ze dinn huet! Aus dem jiddesche Grouss "Gut Rosch!" (Rosch = Kapp, Ufank), also "e schéint neit Joer" gouf da mat der Zäit de "Gudde Rutsch!".
Rosch ha-Schanah fänkt am Hierscht un, um Dagesenn tëscht den 29. Dag vum juddesche Mount Elul. D'Fest dauert zwéin Deeg bis d'Dagesenn vum zweeten Dag vum Mount Tischri.
Rosch ha-Schanah gëtt 162 Deeg nom éischten Dag vum Pessachfest gefeiert. No dem aktuelle Gregorianesche Kalenner kann Rosch ha-Schanah net virun de 5. September falen, wéi an de Joren 1899 an 2013. Nom Joer 2089 wäerten d'Differenezn tëscht dem juddeschen an dem Gregorianesche Kalenner, datt Rosch ha-Schanah net virum 6. September leie kann. Rosch ha-Schanah kann net méi spéit wéi de 5. Oktober leien, wéi zum Beispill am Joer 1967 an nees am Joer 2043. De juddesche Kalenner ass esou opgebaut, datt den éischten Dag vu Rosch ha-Schanah ni op e Mëttwoch, Freideg oder Sonndeg fält.
Dës Lëscht weist d'Deeg vun Rosch ha-Schanah fir déi nächst Joren. Rosch ha-Schanah fänkt u bei Sonnenënnergang vum Owend virun deem Dag, deen hei opgelëscht ass:
| 5763 | 7. September 2002 |
| 5764 | 27. September 2003 |
| 5765 | 16. September 2004 |
| 5766 | 4. Oktober 2005 |
| 5767 | 23. September 2006 |
| 5768 | 13. September 2007 |
| 5769 | 30. September 2008 |
