ლუიზიანა
ვიკიპედიიდან
ლუიზიანა (Louisiana, La), შტატი აშშ-ში, მდებარეობს სამხრეთ-დასავლეთის ცენტრალურ რეგიონში. სახელი ეწოდა საფრანგეთის მეფის ლუი XIV-ის მიხედვით.
- ისტორია.
- 1519-1541 – ტერიტორია გამოიკვლიეს ესპანელებმა პინედამ, კაბესა დე ვაკამ და დე სოტომ.
- 1682 – დაიკავა კავალიე დე ლა სალმა და სახელიც მან დაარქვა.
- 1718 – ბიენვილმა დააფუძნა ახალი ორლეანი.
- 1762- მისისიპის დასავლეთი გადაეცა ესპანეთს.
- 1763 – პარიზის შეთანხმებით აღმოსავლეთი ნაწილი გადაეცა ინგლისს (ახალი ორლეანის გარდა).
- 1803 – აშშ-მ იყიდა ლუიზიანის მთელი რეგიონი, რომელიც მოიცავდა 11 თანამედროვე შტატის ტერიტორიას: არკანზასი, კოლორადო, ლუიზიანა, მინესოტა, მისური, მონტანა, ჩრდილოეთი დაკოტა, სამხრეთი დაკოტა, ნებრასკა, ოკლაჰომა, ვაიომინგი.
- 1812-დან აშშ-ს შტატია;
- 1861-1868 – კონფედერაციის შემადგენლობაში.
- ფართობი – 113 ათასი.
- მოსახლეობა - 4,459 ათასი (თეთრი 67,3 %, აფროამერიკელი 30,8 %, ლათინურამერიკელი 2,2 %).
- ქალაქის მოსახლეობა - 68,7 %.
- ქალაქები – ბატონ რუჟი (დედაქალაქი), 216 ათასი, ნიუ-ორლეანი (შტატის დედაქალაქი 1722-63 და 1812-49 წლებში, 477 ათასი, შრივპორტი, 192 ათასი.
- ენები – ინგლისურთან ერთად შენარჩუნებულია ფრანგულიც. 1990 წლისათვის 1,1 მლნ ადამიანი თავს ფრანგული წარმოშობისად თვლიდა, მათგან 260 ათასი ლაპარაკობდა ფრანგულად.
- ცნობილი ადამიანები – ლუი არმსტრონგი, პ.ბორგო.
- ღირსშესანიშნაობანი - ფრანგული კვარტალი ნიუ-ორლეანში, ჯაზი, მისისიპის დელტა, ჟან ლაფიტის ეროვნული პარკი.