Alkalímálmur
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
| Flokkur → ↓ Lota |
1 |
| 2 | 3 Li |
| 3 | 11 Na |
| 4 | 19 K |
| 5 | 37 Rb |
| 6 | 55 Cs |
| 7 | 87 Fr |
| Litalykill | |
Alkalímálmar eru efnaflokkur í flokk 1 í lotukerfinu sem að samanstendur af litíni, natríni, kalíni, rúbidíni, sesíni og fransíni. Þeir eru mjög hvarfgjarnir og finnast sjaldan sem aldrei einir og sér í náttúrunni.
Alkalímálmar eru silfurlitaðir, mjúkir málmar með lágan eðlismassa. Þeir bindast auðveldlega við halógen þar sem þau mynda jónísk sölt, og við vatn þar sem þau mynda sterklega basísk hýdroxíð. Þessi efni hafa eina rafeind í ysta hveli, þannig að besta leiðin frá orkufræðilegu sjónarmiði til að ná fullu rafeindahveli er að tapa þessari einu rafeind og mynda þá jákvætt hlaðið jón.
Vetni, með bara eina rafeind, er stundum sett á toppinn á flokk 1 en er samt ekki alkalímálmur; heldur er náttúruleg staða þess tvíatóma gas. Að fjarlægja einu rafeind þess þarfnast talsvert meiri orku heldur en að fjarlægja ytri rafeind alkalímálma. Eins og með halógena, þarf bara eina rafeind til að fylla ysta hvel vetnisatóms, þannig að undir sumum kringumstæðum getur það hagað sér eins og halógen, og myndað neikvætt hýdríð jón. Tvísambönd hýdríðs við alkalímálma og sumra hliðarmálma hafa verið mynduð.
Undir öfgakenndum þrýstingi, eins og finnst í kjarna Júpiters, gerist vetni málmkennt og hegðar sér eins og alkalímálmur (sjá málmkennt vetni).
