کنترل
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
کنترُل، در پیشرفت علم نقش ارزنده‌ای را ایفا می‌‌کند و علاوه بر نقش کلیدی در فضاپیماها وهدایت موشکها و هواپیما، به صورت بخش اصلی و مهمی از فرایندهای صنعتی و تولیدی نیز درآمده است. به کمک این علم می‌‌توان به عملکرد بهینه سیستم‌های پویا، بهبود کیفیت و ارزانتر شدن فرآورده ها، گسترش میزان تولید، ماشینی کردن بسیاری از عملیات تکراری و خسته کننده دستی و نظایر آن دست یافت. هدف سیستم کنترل عبارت است از کنترل خروجیها به روش معین به کمک ورودیها از طریق اجزای سیستم کنترل که می‌‌تواند شامل اجزای الکتریکی، مکانیک و شیمیایی به تناسب نوع سیستم کنترل باشد.
[ویرایش] نظرات استادان
«اگر بخواهیم یک تعریف کلی از کنترل ارائه دهیم، می‌‌توانیم بگوییم که هدف این علم، کنترل خروجی‌های یک سیستم بر مبنای ورودی‌های آن و با توجه به شرایط ویژه و نکات مورد نظر طراحی آن سیستم می‌‌باشد.»
دکتر کمره‌ای در ادامه معرفی علم کنترل می‌‌گوید: «علم کنترل فقط در مهندسی برق مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بلکه در شاخه‌های دیگری از علوم مهندسی و حتی علوم انسانی کاربرد دارد. به عنوان نمونه کنترل فرآیند تصفیه نفت در یک پالایشگاه، کنترل عملکرد یک نیروگاه برق، سیستم کنترل ناوبری یک کشتی و یا کنترل تحولات و تغییرات جمعیتی نمونه‌های متنوعی از کاربرد علم کنترل می‌‌باشد.»
گفتنی است که گرایش کنترل دارای زیر بخش‌های متنوعی مانند کنترل خطی، کنترل غیرخطی، کنترل مقاوم، کنترل تطبیقی، کنترل دیجیتال، کنترل فازی و ... است.
دکتر پرویز جُبّه‌دار، از استادان برجسته گرایش کنترل در دانشگاه تهران، نیز با اشاره به اینکه گرایش کنترل منحصر به مهندسی برق نمی‌شود، می‌‌گوید:
«در رشته‌های مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی هوافضا، مهندسی سازه و مهندسی‌های دیگر نیز ما شاهد علم کنترل هستیم اما نوع سیستم کنترلی در هر رشته مهندسی متفاوت است. برای مثال در مهندسی مکانیک نوع کنترل، مکانیکی و در مهندسی شیمی براساس فرآیندهای شیمیایی است. اما در کل هدف مهندسی کنترل، طراحی سیستمی است که بتواند عملکرد یک دستگاه را در حد مطلوب حفظ کند.»
وی در ادامه درباره فعالیت‌های دیگر مهندسی کنترل می‌‌گوید:
«خودکار کردن یا اتوماتیک کردن خط تولید، یکی دیگر از فعالیت‌های مهندسی کنترل است. یعنی مهندس کنترل می‌‌تواند به گونه‌ای خط تولید را هماهنگ و کنترل کند که محصول تولید شده طبق برنامه تعیین شده و با بهترین کیفیت ارائه شود.»
