چهارشنبه سوری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
- چهارشنبه سوری جشنی است که در آخرین سهشنبه سال ایرانی (واپسین شبِ چهارشنبه)در آستانه جشن نوروز برپا میشود.چهارشنبه سوری در کنار جشنهای سده و آذرگان جشنوارهٔ آتش است.
قدیمی ها به شب چهارشنبه سوری اعتقاد بسیار داشتند وبجا آوردن سنتهای آن را لازم میدانستند. بنابر این حرمت آن شب عزیز وبرآورده شدن حاجات خود، نیات واستجاباتی هم داشتند.
از عصر آخرین سه شنبه آخرسال ،شهرها وروستاها شاهد رسیدن بار بوته از بیابانهای اطراف به وسیله بوته فروشان هستند. بوته فروشان بارهای بوته را برای فروش درگذرهاوکوچهها مستقر میشوند تا بوتههای خود را به مردمی که با شور شوق آماده برگزاری این جشن هستند بفروشند. با رسیدن غروب، کپههای بوتهها در معابر وگذرها ظاهر میشوند. کپههای سه تایی، پنچ تایی ویاهفت تایی بر اساس عدد ستارگان سرنوشت ساز که هماناعدد هفت است، چیده میشوند.
شعلههای آتش در شب چهارشنبه سوری باید حتما ً ازبوته بوده وبوتههای بیابان گیاهان خودرویی با خواص درمانی وطبی هستند بنابر این فلسفه انتخاب بوته ،آتش زدن وپریدن از روی آتش آن به این ترتیب برای میلیونها ایرانی روشن میشود. هنگامی که این بوتهها میسوزند، بخور آن همراه با آتش به هوا میرود وشخص جهنده در معرض این بخور قرار میگیرد وکلمات سرخی من از تو وزردی من به تو کاملاً مصداق پیدا میکند وشخص مریض با پریدن از روی آتش بوتهها ،بخور شفا بخش را استنشاق و حالش خوب خواهد شد و دیگر خاصیت آن ،نشاط وشادمانی است که از جهیدن برآتش فراهم میشود وبسیار لذت بخش است.
در چهارشنبه سوری همچنین آئینهایی چون فالگوشنشینی، قاشقزنی، بختگشائی، کوزهشکنی، رفع نحسی و مانند آنها رسم بوده است که امروز دیگر چندان باب نیست و اگر باشد در برخی روستاهاست.
در این شب همچنین مرسوم است که هفت نوع میوه خشکبار مانند:کشمش،نخودچی،توت،انجیر،خرماخرک،قیسی وباسلق درشب چهارشنبه سوری خورده میشود که موجب تقویت مغز،قلب،کلیه،کبد،معده،امعأ ومثانه میشود.کشمش برای تقویت مغز،توت موجب نیروی قلب،نخودچی کلیه،خرماخرک(خرماخارک)برای معده،انجیر کبد،قیسی نافع امعأوباسلق برای سلامت وفعالیت مثانه مفید است.
[ویرایش] تاریخچه
این چشن در روزگار ساسانیان جشن سوری نامداشته است.جشن سوری در نخستین شب از پنجهٔ دزدیده(به عربی خمسةالمسترقة) آغاز میشد و تا روز نوروز به درازا میکشید.ایرانیان باستان بر این باور بودند که فروهر نیاکانشان در روز نوروز به خانواده خویش سر میزنند،از اینرو بر روی بام خانه خویش آتش میافروختند تا فروهرها راه خانه را بیابند.پس از چندی این جشن در کناره شهرها و در دشت برگذار میشد و مردم از هر دسته و گروهی بوتهها را به آتش میکشیدند و از روی آن میپریدند.
با آمدن اسلام با این جشن هم مانند دیگر آیینهای ایرانیان برخورد انجام شد،پادشاهانی مانند مرداویج این جشن را با شکوه بسیار برگذار میکردند.
با گذشت زمان و اصلاح تقویم و از میان رفتن پنجه دزدیده جشن سوری به واپسین شب چهارشنبه سال منحصر شد و نام چهارشنبه سوری یافت.