مقدونیه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

در متن این مقاله یا بخش از هیچ منبعی نام برده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید.

جمهوری مقدونیه کشوری است در جنوب شرقی اروپا و شمال یونان. این جمهوری در سال ۱۹۹۱ از یوگوسلاوی پیشین مستقل شد. پایتخت آن شهر اسکوپیه است و از شهرهای مهم دیگر آن شهر اوهرید، بیتولا و استروگا است.

[ویرایش] تاریخ

در سده چهارم پیش از میلاد مسیح کشور قدیمی مقدونیه توسط یونانیها به رسمیت شناخته شد و یونانیها آن را به عنوان یکی از کشور تحت سلطه خود درآوردند و مدت دوقرن در آن به حکومت پرداختند. اواسط قرن دوم قبل از میلاد رومنها با حمله به مقدونیه آن را از حکومت یونانیها درآوردند و برای حدود ۶ قرن این کشور در دست رومنها بود ولی در اوایل قرن چهارم بعد از میلاد با تقسیم شدن امپراتوری رومنها، مقدونیه به یکی از استان‌های بخش غربی رومانی که تحت سلطه کونستانتینوپولو بود، تبدیل شد. در قرن ۷ بعد از میلاد با حمله اسلاوها به رومانی و از بین بردن امپراتوری رومانی قدونیه را به تصرف درآوردند و فرهنگ قومی مردم این کشور را کاملاً تغییر دادند. در جنگی که بین اسلاوها و بلغارها در قرن ۹ انجام شد بلغارها با فرماندهی تزار سیمون مقدونیه را به تصرف خود درآوردند و بعد از تزار سیمون نیز این کشور با پادشاهی فرزند او (تزار ساموئل) به یکی از نقاط قدرت بلغارها تبدیل شد. شکست ساموئل در برابر رومیها در سال ۱۰۱۴ میلادی باعث شد تا کشور مقدونیه برای مدت طولانی بین رومیها، بلغارها و صربها رد و بدل شود و هر کدام از این کشورها برای مدتی مقدونیه را در تصرف داشته باشند. در سال ۱۳۸۹ زمانیکه مقدونیه در تصرف صربها بود قوم ترکها نیز اقدام به تصرف مقدونیه کرد و موفق شد تا مقدونیه و صربستان را بطور کامل با رهبری اوتوم به تصرف درآورد و با این اتفاق دوباره فرهنگ مردم مقدونیه تغییر کرد و عضوی از نژاد ترک شدند. با شکست خوردن ترکیه در سال ۱۳۸۷ توسط روسیه بار دیگر مقدونیه با عقد عهدنامه سنت استفانو بین روسیه و بلغارستان به کشور بلغارستان ملحق شد ولی دوباره ترکیه توانست با پشتیبانی غرب مقدونیه را از بالکان جدا کند. سرانجام در سال ۱۸۹۳ میهن پرستهای مقدونیه حزب انقلابیون مقدونیه را تشکیل دادند و به مبارزه برای بدست آوردن استقلال بر علیه دولت ترکیه پرداختند ولی در ماه مه سال ۱۹۰۳ که انقلابیون به اوج قدرت خود رسیده بودند توسط دولت ترکیه به طرز وحشیانه‌ای قتل عام شدند و رهبر آنها کووچه دلکی به سمبل میهن پرستی مقدونیه تبدیل شد.

در جنگ اول بالکان در سال ۱۹۱۲ کشورهای بلغارستان، یونان و صربستان باهم بر علیه ترکیه متحد شدند ولی بازهم نتوانستند مقدونیه را باز پس بگیرند. در جنگ دوم بالکان (۱۹۱۳) این سه کشور موفق به پس گرفتن مقدونیه از ترکیه شدند ولی صربستان و یونان با کنار گذاشتن بلغارستان مقدونیه را بین خود تقسیم کردند. ولی انقلابیون مقدونیه که خواستار استقلال بودند بر علیه حکومت پادشاهی صربستان دست به تظاهرات و اعتراض زدند ولی پادشاه زبان مقدونیه‌ای و حتی نام مقدونیه را در سراسر کشور ممنوع اعلام کرد. ولی با این حال انقلابیون مقدونیه در طول جنگ جهانی دوم برای صربستان شجاعانه جنگیدند و از این کشور محافظت کردند و به همین دلیل بعد از جنگ جهانی دولت یوگوسلاوی (صربستان) مقدونیه را بصورت یک استان خود مختار درآورد. همچنین اولین قوانین زبان مقدونیه‌ای و اولین کلیسای مستقل اورتدوکس مردم مقدونیه در سال ۱۹۵۲ ساخته شد.

در ۸ سپتامبر سال ۱۹۹۱ مردم مقدونیه با انجام یک همه‌پرسی و با ۷۴% رای موافق مقدونیه را به‌عنوان یک کشور مستقل از یوگوسلاوی اعلام کردند. اولین رئیس جمهور جمهوری مقدونیه که کمی پیش از همه پرسی به سمت خود انتخاب شده بود, کیرو گلیگروف نام داشت. دولت یوگوسلاوی نیز با این موضوع موافقت کرد و مقدونیه را از افراد ارتش خود بطور کامل تخلیه کرد و بخاطر صلح آمیز بودن این جدایی راههای ارتباطی (راه آهن و راههای زمینی) بین دو کشور قطع نشد و بعد از مدتی دولت یوگوسلاوی تعدادی از نیروهای خود را برای مشخص کردن مرز دوکشور به مقدونیه فرستاد. بر اساس توافق مرز دوکشور از استان کوزوو در یوگوسلاوی تعیین شد ولی یونان بخاط اینکه مقدونیه قدیم قسمت بسیار بزرگی از یونان را نیز شامل می‌شد و از اینکه دولت مقدونیه ادعایی نسبت به این بخش پیدا کند درخواست تغییر نام مقدونیه را داد و بصورت توافقی نام مقدونیه به جمهوری یوگوسلاویایی مقدونیه تغییر داده شد ولی ۱۹۹۵ که مقدونیه پرچم کشور خود را تغییر داد خواستار مذاکره با یونان برای حل مساله نام مقدونیه شد ولی با کشته شدن رییس جمهور مقدونیه در بمب گذاری این مذاکرات به جایی نرسید. ولی پشتکار همیشگی مقدونیه ایها باعث شد تا یونان با نام جمهوری مقدونیه موافقت کند و در سال ۲۰۰۱ نام مقدونیه دوباره به جمهوری مقدونیه تغییر کرد.

[ویرایش] سیاست

نام قراردادی کشور: جمهوری یوگوسلاو مقدونیه
نام محلی کشور: جمهوری مقدونیه
نام خلاصه شده: F.Y.R.O.M
نوع دولت: مردمسالاری
تقسیمات کشوری: ۳۴ شهرستان
تاریخ استقلال: ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۱ (از یوگوسلاوی)
تعطیلی ملی: ۸ سپتامبر (روز استقلال ملی)

قانون اساسی :

در تاریخ ۱۷ نوامبر ۱۹۹۱ تنظیم شد و از ۲۰ نوامبر ۱۹۹۱ به اجرا در آمد. حزب دموکرات آلبانیاییهای مقدونیه که یکی از احزاب رسمی دولت مقدونیه است درخواست تغییر قانون اساسی را بصورتی که آنها را بصورت یک حزب خودمختار بشناسد کرده است.

سن رای دادن: ۱۸ سال به بالا
رییس جمهور کنونی: بوریس ترایکووسکی (از ۱۵ دسامبر ۱۹۹۹)
نخست وزیر کنونی: لیوبکو گئورگیوسکی (از نوامبر ۱۹۹۸)

انتخاب هیئت دولت: با رای اعضای مجلس نمایندگان انتخاب می‌شوند.
انتخاب رییس جمهور: با رای تمام مردم به مدت ۵ سال انتخاب می‌شود.
انتخاب نخست وزیر: توسط رییس جمهور انتخاب می‌شود.
نتایج انتخابات پیشین: بوریس ترایکووسکی ۵۲.۴% - پیتو پتکووسکی ۴۶.۲%

انتخابات مجلس نمایندگان :

این مجلس دارای ۱۲۰ کرسی است که ۸۵ کرسی توسط کاندیداهایی که از طرف مردم انتخاب می‌شوند پر شده و ۳۵ کرسی نیز مختص نمایندگان احزاب مختلف است. انتخابات مجلس هر ۴ سال یکبار انجام می‌شود.

پرچم: خورشید زردرنگ با پرتوهای درخشان در حال طلوع بر روی زمینه قرمز

[ویرایش] جغرافیا

بیشتر کشور مقدونیه را فلاتی با ارتفاع ۶۰۰ تا ۹۰۰ متر تشکیل می‌دهد. رودخانه واردار این کشور را به دو قسمت تقسیم می‌کند و در راه خود از وسط پایتخت (اسکوپیه) عبور می‌کند و در انتها به دریای آگن درنزدیکی شهر دسالونیکی یونان سرازیر می‌شود. دریاچه‌های مهم این کشور اورید و پرسپا هستند که در جنوب شرقی مقدونیه قرار دارند. دریاچه اورید عمیقترین و پرسپا بزرگ‌ترین دریاچه منطقه بالکان هستند. در قسمت شمال غربی هم کوههای سار پلانینا مرز مقدونیه و کوزوو را مشخص می‌کنند که بلندترین قله آن با ارتفاع ۲۷۵۰ متر بلندترین نقطه مقدونیه نیز هست.پارکهای ملی مقدونیه عبارت‌اند از پلیستر (غرب بیتولا)، گالیسیکا (بین دریاچه‌های اورید و پرسپا) و ماوروو (بین شهرهای اورید و تتوو).

برخی شناسه‌های جغرافیایی مقدونیه:

مساحت کل: ۲۵۳۳۳ کیلومتر مربع
مساحت خشکی: ۲۴۸۵۶ کیلومتر مربع
مساحت آبی: ۴۷۷ کیلومتر مربع
کشورهای همسایه: آلبانی – بلغارستان – یونان – صربستان و مونتنگرو
میزان راه مرزی کل: ۷۴۸ کیلومتر
میزان مرز با کشورهای مرزی: آلبانی ۱۵۱ کیلومتر – بلغارستان ۱۴۸ کیلومتر– یونان ۲۲۸ کیلومتر – صربستان و مونتنگرو ۲۲۱ کیلومتر
آب و هوا: گرم – تابستانها و پاییزهای گرم و خشک و زمستانهای سرد با بارش سنگین برف
وضعیت زمینها: زمینهای کوهستانی با رودخانه‌ها و دره‌های عمیق – سه دریاچه بزرگ – با رودخانه واردار به دو بخش تقسیم شده است.
انواع زمینها: زمینهای کشاورزی ۲۵% - چراگاه ۲۵% - جنگل ۴۰% -زمینهای دیگر ۱۰%
پست‌ترین نقطه: رودخانه واردار (۵۰ متر بلندتر از سطح دریا)
بلندترین نقطه: کوه گولم کوراب (۲۷۵۳ متر بلندتر از سطح دریا)
معادن طبیعی: کروم – سرب – روی – منگنز – تنگستن – نیکل – سنگ آهن – گوگرد
مشکلات محیطی: آلودگی هوا توسط کارخانه‌های ریخته گری

[ویرایش] اقتصاد

رشد اقتصادی: ۲.۵% در سال
راههای درآمد: کشاورزی ۱۳% - صنعت ۳۲% - خدمات ۵۵%
نرخ تورم: ۱%
نیروی کار: ۶۷۳۰۰۰ نفر
شغلها: کشاورزی ۳۲% - صنعت ۳۰% - آزاد ۳۸%
درصد بیکاری: ۳۵%
درصد مردم زیر خط فقر: ۳۰.۲%
سود سالانه: ۱.۰۶ میلیارد دلار
هزینه سالانه: ۱ میلیارد دلار (۱۰۷ میلیون دلار هزینه پایتخت)

صنایع: زغال سنگ – کروم – سرب – روی – آلیاژ نیکل – منسوجات –صنایع چوب – تنباکو
نرخ رشد محصولات صنعتی: -۲% در سال
تولید برق سالانه: ۶.۶۶۴ میلیارد کیلو وات ساعت
مصرف برق سالانه: ۶.۱۹۸ میلیارد کیلو وات ساعت
منابع تولید برق: سوختهای فسیلی ۸۵.۳۷% - منابع آبی ۱۴.۶۳%
فراورده‌های کشاورزی: برنج – تنباکو – گندم – ذرت – ارزن – پنبه – کنجد – برگ توت – مرکبات – سبزیجات
فراورده‌های دامی: گوشت گاو – گوشت خوک – ماکیان – گوشت گوسفند
صادرات: ۱.۲ میلیارد دلار در سال
کالاهای صادره: غذا – آشامیدنی – تنباکو – صنایع دستی – آهن و فولاد
صادرات به کشورهای: آلمان ۲۱% - صربستان و مونتنگرو ۱۸% - امریکا ۱۳% - یونان ۷% - ایتالیا ۶%
واردات: ۱.۵۶ میلیارد دلار در سال
کالاهای وارده: ماشین آلات و تجهیزات – سوخت – مواد غذایی – مواد شیمیایی
واردات از کشورهای: آلمان ۱۳% - صربستان و مونتنگرو ۱۳% - اسلوونی ۸% - اوکراین ۶% - ایتالیا ۶%
دریافت وام بین المللی: ۱.۷ میلیارد دلار
دریافت کمکهای مالی: تایوان ۱۰.۵ میلیون دلار – انگلیس ۱۰۰ میلیون دلار
واحد پول: دینار مقدونیه = ۱۰۰ دنی

[ویرایش] ارتباطات

تعداد خطوط تلفن موجود: ۴۰۷۰۰۰ خط
تعداد ایستگاهها و شبکه‌های رادیو: ۲۹ ایستگاه AM – ۲۰ ایستگاه FM
تعداد رادیوهای موجود: ۴۱۰۰۰۰ عدد
تعداد ایستگاههای تلویزیون: ۱۳۶ ایستگاه
تعداد تلویزیونهای موجود: ۵۱۰۰۰۰ عدد
تعداد شرکتهای اتصال به اینترنت: ۶ شرکت

[ویرایش] ترابری

مسافت کل راه آهن: ۶۹۹ کیلومتر
مسافت قطار برقی: ۲۳۳ کیلومتر
مسافت کل راه زمینی: ۸۶۸۴ کیلومتر
مسافت راه زمینی آسفالته: ۵۵۴۰ کیلومتر
مسافت راه زمینی غیرآسفالته: ۳۱۴۴ کیلومتر
راه آبی: این کشور دارای راه آبی به دریاهای آزاد نیست و فقط دارای راههای ترابری در دریاچه‌ها است.
میزان خطوط لوله کشی: ۱۰ کیلومتر
تعداد فرودگاهها: ۱۶ فرودگاه که از این تعداد فقط ۱۰ فرودگاه دارای باند فرود استاندارد هستند.