ویکیپدیا:ردهها، فهرستها و جعبهفهرستها
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ویکیپدیا سه راه برای گروهبندی مقالات پیشنهاد میکند: ردهها، فهرستها و جعبههای سری. هر یک از این ابزارها، مزایا و معایبی دارد. باید توجه داشت که این ابزارها، رقیب یکدیگر نیستند؛ بلکه مکمل یکدیگرند.
در ادامه، تفاوت هریک از این ابزارها (با توجه به این که نحوۀ گروهبندی نمودن اطلاعات در هر یک از آنها چگونه است) شرح داده خواهد شد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] ردهها
مقالۀ اصلی: ویکیپدیا:ردهبندی
نمونهای از یک رده. هر صفحهای در فضای نام مقاله، میبایست حداقل در یک رده قرار داشته باشد. ردهها باید دارای یک موضوع یا عنوان کلی باشند بهطوری برای خواننده مقاله مفید واقع شوند.
نام مقاله: محمدرضا شجریان
ردۀ مفید: رده:خوانندگان ایرانی
ردۀ غیرمفید: رده:خوانندگانی با نام محمدرضا
برای این که متوجه شوید ردهای مفید است یا نه، این سوالات را بپرسید:
- آیا میشود یکی دو پاراگراف راجع به این رده توضیح داد؟
- اگر شما از رده به مقالهای وارد شدید، متوجه میشوید که این مقاله چرا در این رده قرار گرفته است؟ به عبارت دیگر، در مقاله، راجع به رده بحثی شده است؟
اگر جواب این سوالات منفی است، ردۀ انتخابی، ردۀ مناسبی نیست.
معمولا یک مقاله در چند رده طبقهبندی میشود؛ ولی باید به خاطر داشت که اگر تعداد ردهها خیلی زیاد باشد، تاثیر و بازدهی ردهها کم و استفاده از آنها دشوار میشود.
هر یک از ردهها ممکن است زیرردههایی داشته باشند و یا خودشان زیرردۀ یک ردۀ دیگر باشند. بهطور مثال رده:خوانندگان ایرانی ممکن است دارای زیرردههایی مانند رده:خوانندگان سنتی ایران و رده:خوانندگان پاپ ایران باشد. همچنین رده:خوانندگان ایرانی ممکن است زیرردۀ یک ردۀ بزرگتر مانند رده:مشاهیر ایران باشد. اما باید توجه داشت یک مقاله معمولا نباید بهصورت همزمان هم در یک رده و هم در زیررده طبقهبندی شود. بهطور مثال علیرضا افتخاری که در رده:خوانندگان ایرانی طبقهبندی شده است، نباید همزمان در رده:مشاهیر ایران نیز طبقهبندی شود. البته این قاعده استثنا نیز دارد.
اگر زمانی که یک زیررده ایجاد میشود، مقالهای در ردۀ بالاتر طبقهبندی شده باشد، یک حالت استثنایی پیش میآید. بهطور مثال تهران در رده:ایران وجود دارد و اکنون شما دارید رده:شهرهای ایران را میسازید که طبعا تهران نیز در آن قرار میگیرد. در این حالت، نیازی نیست که مقالۀ تهران از رده:ایران حذف شود. باید توجه داشت که این استثنا، به اهمیت مقالات اشاره دارد و نه صرفا به تقدم و تاخر زمانی مقالات.
یکی دیگر از استثناهایی که باید در نظر گرفت، زمانی است که مقالهای با یک رده ارتباط مفهومی دارد اما این رده، بهوسیله زیرردههایش بهطور کامل و جامعی تعریف نشده است. بهطور مثال ممکن است در ردۀ رده:خوانندگان ایرانی، فقط زیرردۀ رده:خوانندگان اصفهانی وجود داشته باشد و زیرردههای دیگری مربوط به خوانندگان سایر شهرها وجود نداشته باشد. در این صورت، درست نیست که مقالات مربوط به خوانندگان اصفهانی را از رده:خوانندگان ایرانی پاک کرد.
ردهها پانویس ندارند. بنابراین در قرار دادن مقالات در ردهها باید دقت کرد. مقالات را فقط در صورتی مجازید در یک رده قرار دهید که یا تعلق مقاله به رده مورد نظر بدیهی باشد و یا در مقاله مدرکی در این مورد وجود داشته باشد. در این مورد بهطور خاص، ویکیپدیا:ردهبندی افراد را نگاه کنید.
«An exception to the above rules is Category:Wikipedia maintenance, which contains categories intended to be temporary.»
هر ردهای باید زیرردۀ یک ردۀ دیگر باشد. شما میتوانید از بالای سلسلهمراتب ردهها در Category:Fundamental شروع کنید.
[ویرایش] مزایای ردهها
- اگر در مقالهای، پیوندی به یک رده ایجاد کنید، این صفحه بهصورت خودکار در ردۀ مزبور دیده میشود.
- هر ردهای میتواند زیرردههای متعددی داشته باشد و میتوان زیر ردۀ ردههای متعددی نیز باشد.
- ردهها برای اکتشاف و گشتگذار در ویکیپدیا ابزار بسیار مناسبی هستند.
[ویرایش] معایب ردهها
- ردهها فقط بر اساس حروف الفبا مرتب میشوند.
- نمیتوان تقدم و تاخر زمانی عضویت مقالات در ردهها را معلوم کرد.
- نمیتوان به ردهها منبع و پانویس اضافه کرد.
- نمیتوان به ردهها پیوندهای مخفی افزود.
- اضافه کردن پیوندهای قرمز به صفحاتی که هنوز وجود ندارند ممکن نیست.
- استفاده از چند نام برای یک رده، تنها با استفاده از فرمان redirect ممکن است.
- کاربران جدید نمیدانند که چگونه یک مقاله را در یک ردۀ جدید جای دهند.