Νέα Υόρκη
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
- Το παρόν άρθρο αναφέρεται στην πόλη της Νέας Υόρκης. Για την πολιτεία, δείτε Νέα Υόρκη (πολιτεία).
| Νέα Υόρκη | |
|---|---|
 |
|
| προσωνύμιο: Μεγάλο Μήλο (Big Apple) | |
| Έμβλημα | Σημαία |
 |
 |
| Βασικά στοιχεία | |
| Έτος ίδρυσης: | 1613 |
| Χώρα: | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Πολιτεία: | Πολιτεία της Νέας Υόρκης |
| Αστικά κέντρα: | Μπρονξ (Bronx) Μανχάτταν (Manhattan) Κουίνς (Queens) Μπρούκλυν (Brooklyn) Ρίτσμοντ (Staten Island) |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες: | 40° 40' N, 74° 00' W |
| Ζώνη Ώρας | EST (UTC-5) |
 Χάρτης της πολιτείας της Νέας Υόρκης και η θέση της πόλης. |
 Τα 5 αστικά κέντρα της πόλης: ● (1) Μανχάτταν, ● (2) Μπρούκλυν, ● (3) Κουίνς, ● (4) Μπρονξ, ● (5) Ρίτσμοντ |
| Πληθυσμός: - Πόλη: - Μητροπολιτική περιοχή: |
8.168.388 (2005) 22.313.756 |
| Πυκνότητα πληθυσμού: - Πόλη: - Μητροπολιτική περιοχή: |
10.359 k;atoikoi/χμ² 824 κάτοικοι/χμ² |
| Υψόμετρο: | ~ 6 μ |
| Έκταση: | 1.214,4 χμ² |
| Ταχυδρομικοί κώδικες: | 10001-10292 |
| Ιστοσελίδα: | www.nyc.gov |
Η Νέα Υόρκη (New York) είναι μεγαλούπολη των Ηνωμένων Πολιτειών. Βρίσκεται στην ανατολική ακτή και είναι η πιο πυκνοκατοικημένη πόλη των ΗΠΑ. Αποτελεί ένα από τα βασικότερα οικονομικά κέντρα της χώρας. Στην ΝΥ βρίσκεται η περίφημη Γουώλ Στριτ, τα κεντρικά γραφεία του ΟΗΕ και παλιότερα οι δίδυμοι πύργοι του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου που καταστράφηκαν κατά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Στην Νέα Υόρκη βρίσκεται το άγαλμα της ελευθερίας και το Κτίριο Εμπάϊαρ Στέιτ. Είναι φημισμένη για τους ουρανοξύστες της και τις πολλές συνοικίες της (π.χ. Τσάιναταουν). Στην περιοχή Αστόρια υπάρχει μεγάλη παρουσία των ομογενών μας.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Γεωγραφική θέση
Η Νέα Υόρκη βρίσκεται στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, στα βορειοανατολικά της χώρας. Είναι χτισμένη στις εκβολές του ποταμού Hudson στον Ατλαντικό ωκεανό, περίπου 6 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Το κέντρο της πόλης, το Μανχάταν, βρίσκεται πάνω σε ένα νησί. Η υπόλοιπη πόλη είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Hudson αλλά και παραπέρα στο εσωτερικό. Περιλαμβάνει 5 μεγάλους δήμους:
[Επεξεργασία] Μανχάταν
Το Μανχάταν έχει περίπου 1.500.000 κατοίκους και μία έκταση 59 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ουσιαστικά αυτή η περιοχή αποτελείται από 3 νησιά συνολικά.
[Επεξεργασία] Μπρούκλιν
Το Μπρούκλιν έχει 2.400.000 κατοίκους και είναι η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Νέας Υόρκης. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό κομμάτι της πόλης και έχει έκταση 180 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
[Επεξεργασία] Κουίνς
Το Κουίνς (Queens) είναι η μεγαλύτερη σε έκταση περιοχή της Νέας Υόρκης με πληθυσμό 2.250.000 κατοίκων περίπου και έκταση 280 τ.χ. Ιδρύθηκε το 1683. Εκεί βρίσκονται και τα 2 μεγάλα αεροδρόμια της Νέας Υόρκης, το La Guardia και το JFK Airport.
[Επεξεργασία] Μπρονξ
Το Μπρονξ (Bronx) έχει 1.300.000 κατοίκους και μία έκταση 108 τ.χ. Είναι το μοναδικό κομμάτι της Νέας Υόρκης που βρίσκεται στην ενδοχώρα και όχι πάνω σε νησί. Ονομάστηκε έτσι από έναν Σουηδό μετανάστη, ο οποίος ήταν ο πρώτος άποικος σε αυτή την περιοχή.
[Επεξεργασία] Στέιτεν Άιλαντ
Το Στέιτεν Άιλαντ (Staten Island) έχει μόνο 500.000 κατοίκους και έκταση 151 τ.χ.
[Επεξεργασία] Κλίμα
Η πόλη της Νέας Υόρκης βρίσκεται στο εύκρατο κλίμα. Επηρεάζεται κυρίως από τις ηπειρωτικές αέριες μάζες δυτικά της περιοχής. Τα καλοκαίρια είναι γενικά αρκετά ζεστά, ενώ οι χειμώνες πολύ κρύοι, με συχνές χιονοθύελλες. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο καταγράφονται σχεδόν καθημερινά θερμοκρασίες πάνω από 30 βαθμούς, ενώ τον Ιανουάριο η θερμοκρασία πέφτει μερικές φορές και κάτω των -20 βαθμών. Η μέση βροχόπτωση είναι 1000 mm και η μέση θερμοκρασία 12 βαθμοί Κελσίου.
[Επεξεργασία] Ιστορία
[Επεξεργασία] 17ος αιώνας
Οι πρώτες αποστολές στην σημερινή περιοχή της Νέας Υόρκης πρωτοέγιναν το 1524 και το 1609. Από το 1610 ξεκίνησαν Ολλανδοί έμποροι ένα επικερδές εμπόριο γούνας με τους εκεί κατοικούντες Ινδιάνους. Στις 27. 3. 1614 ιδρύθηκε η εταιρεία των Καινούριων Κάτω Χωρών. Οι πρώτοι άποικοι άρχισαν αν φτάνουν στην Νέα Υόρκη το 1624 και ήταν Ολλανδοί. Το 1626 αγοράστηκε το νησί Μανχάταν από τους Ινδιάνους για 24 δολάρια και έτσι εγκαταστάθηκαν περισσότεροι Ολλανδοί. Η νέα αυτή αποικία πήρε το όνομα Νέο Αμστερνταμ. Με το πέρασμα των χρόνων χτίστηκε το πρώτο νοσοκομείο, το πρώτο σχολείο και η πρώτη φυλακή. Το 1652 χτίστηκε η περίφημη Wall Street, ένα προστατευτικό τείχος. Το 1664 η εξουσία πέρασε από τους Ολλανδούς στους Άγγλους και η πόλη μετονομάστηκε σε Νέα Υόρκη προς τιμήν του δούκα της Υόρκης στην Αγγλία. Το 1673 η αποικία πέρασε και πάλι στα χέρια των Ολλανδών, για λίγο όμως , καθώς από το 1674 η Νέα Υόρκη βρισκόταν οριστικά στα χέρια των Άγγλων.
[Επεξεργασία] 18ος αιώνας
Στον 18ο αιώνα η Νέα Υόρκη συμμετείχε έντονα στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας των Αμερικανών. Το 1776 έγινε το κυρίως καταφύγιο του George Washington. To 1783 οι τελευταίοι Άγγλοι εγκατέλειψαν την Νέα Υόρκη, καθώς αναγνωρίστηκε η Ανεξαρτησία της Αμερικής. Από το 1788 ως το 1790 η Νέα Υόρκη ήταν η πρωτεύουσα της Αμερικής. Το 1792 ιδρύθηκε το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
[Επεξεργασία] 19ος αιώνας
Στις αρχές του 19ου αιώνα η πόλη άρχισε να μεγαλώνει όσο ποτέ πριν. Το 1811 χτίστηκαν σε ολόκληρο το Μανχάταν δρόμοι. Το 1825 εγκαινιάστηκε το κανάλι της λίμνης Ήρι, και έτσι οι Μεγάλες Λίμνες συνδέονταν με την Νέα Υόρκη και τον Ατλαντικό Ωκεανό. Η Νέα Υόρκη έγινε το επίκεντρο του αμερικανικού κράτους. Στα μέσα του 19ου αιώνα ξεκίνησαν τα σχέδια για ένα μεγάλο κεντρικό πάρκο, το Σέντραλ Παρκ(Central Park). Το 1866 αυτό το τεράστιο πάρκο ήταν έτοιμο. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αυξήθηκε πάρα πολύ η μετανάστευση στην Νέα Υόρκη. Κυρίως μετανάστευαν Ιρλανδοί, Ιταλοί και Γερμανοί με την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Η εγκληματικότητα όμως ήταν μεγάλη και οι συνθήκες ζωής για τους νεοφερμένους αποίκους πολύ άσχημες.
[Επεξεργασία] 20ος αιώνας
Ήδη στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, η Νέα Υόρκη έγινε το κέντρο του διεθνούς εμπορίου και της βιομηχανίας. Ωστόσο, το 1929, η παγκόσμια οικονομική κρίση επηρέασε πολύ βαθιά την πόλη (κραχ). Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 25%. Η κατάσταση άρχισε να βελτιώνεται το 1933. Τότε άρχισαν να χτίζονται οι πρώτοι ουρανοξύστες. Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο παρατηρήθηκε νέα οικονομική ύφεση. Η μεσαία αστική τάξη μετακινήθηκε στα προάστια και η βιομηχανία παρήκμασε. Στην δεκαετία του 1960 έγιναν έντονες και οι εκδηλώσεις ρατσιστικής και κυρίως προς τους Αφροαμερικανούς. Μετά το 1980 άρχισε μία μεγάλη οικονομική ανάπτυξη. Η Γουόλ Στριτ έγινε και πάλι παγκόσμια δύναμη. Παράλληλα σημειώθηκε μικρή μείωση της εγκληματικότητας.
[Επεξεργασία] 21ος αιώνας
Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, η Νέα Υόρκη επλήγη από τρομοκρατικό χτύπημα. Οι Δίδυμοι Πύργοι, το επονομαζόμενο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου (World Trade Center) χτυπήθηκαν από 2 αεροπλάνα. Το αποτέλεσμα ήταν να καταρρεύσουν και να χάσουν την ζωή τους συνολικά 3.000 άνθρωποι.
[Επεξεργασία] Πολιτισμός και αξιοθέατα
Η Νέα Υόρκη κατέχει πολλά αξιοθέατα, περίπου 500 γκαλερί τέχνης, 150 μουσεία, πάνω από 100 θέατρα, δεκάδες εμπορικά καταστήματα και 17.000 εστιατόρια. Η πόλη θεωρείται ως πολιτιστικό και καλλιτεχνικό κέντρο της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ. Στο Μανχάταν βρίσκονται αποκλειστικά και μόνο πανύψηλοι ουρανοξύστες. Το 1902 χτίστηκε ο πρώτος ουρανοξύστης. Το 1930 χτίστηκε το κτίριο της Chrysler, ενώ το 1931 το τεράστιο Empire State Building. Αναμφίβολα το ορόσημο της Νέας Υόρκης είναι το άγαλμα της ελευθερίας, που το 1886 τοποθετήθηκε στο νησί της Ελευθερίας, νότια του Μανχάταν, ως δώρο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Άλλα αξιοθέατα είναι η γέφυρα του Μπρούκλιν, το Madison Square Garden, και ο τεράστιος σιδηροδρομικός σταθμός Grand Central Terminal από το 1903. Παγκοσμίου φήμης είναι επίσης τα μουσεία Guggenheim, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη) και MοMA αλλά υπάρχουν και δεκάδες άλλα αξιόλογα.
