Ιοκάστη
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Ιοκάστη ήταν κόρη του Βοιωτού ήρωα Μενοικέα, αδελφή του Κρέοντα και της Ιππονόμης, σύζυγο του Αλκαίου.
Αποτελεί το δεύτερο τραγικό πρόσωπο του Θηβαϊκού Κύκλου, μετά τον Οιδίποδα. Παντρεύτηκε τον Λάιο, βασιλιά της Θήβας.
Επειδή δεν έκαναν παιδιά, αποφασίζει ο Λάιος να πάρει πυθικό χρησμό για το μέλλον του.Το Μαντείο των Δελφών του λέει να μην κάνει παιδιά, γιατί ο γιος, που θα αποκτήσει από την Ιοκάστη, θα τον σκοτώσει. Έτσι, αποκρύπτοντας το χρησμοδότημα, αποφεύγει την συνεύρεση μαζί της.
Η Ιοκάστη όμως, σε ένα από τα μεθύσια του Λάιου, επιδιώκει την επαφή μαζί του με αποτέλεσμα να γεννήσει αγόρι. Ο Λάιος της αποκαλύπτει το περιεχόμενο του χρησμού που είχε λάβει κάποτε και αποφασίζουν να παρατήσουν το νεογέννητο στο βουνό Κιθαιρώνα.
Έτσι διατάζουν έναν δούλο να δέσει τα πόδια του μωρού και να το αφήσει έκθετο στο βουνό. Ο δούλος, υπακούοντας δένει από τα πόδια το παιδί και το παρατά στο βουνό. Εκεί ένας βοσκός βρίσκει το αγοράκι και το παραδίδει στο βασιλικό ζεύγος της Κορίνθου, Πόλυβο και Μερόπη, που ήταν άτεκνο. Κατά μια άλλη μαρτυρία ο δούλος του Λάιου ήταν αυτός που παρέδωσε το παιδί.
Περνούν τα χρόνια και ο Λάιος αποφασίζει να πάει στην Πυθία, να μάθει τι απέγινε το παιδί του. Σ' ένα τρίστρατο των Θηβών, την «Σχιστή οδό», συναντά έναν νεαρό και εμπλέκεται μαζί του σε έντονο λεκτικό διάλογο. Αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί ο θάνατός του, από τον νεαρό, μετά από μια σύντομη μάχη.
Τα νέα του θανάτου διαδίδονται γρήγορα στην πόλη, από τον μοναδικό διασωθέντα δούλο. Αναλαμβάνει τη ηγεσία της Θήβας, ο αδελφός της Ιοκάστης, ο Κρέοντας. Τότε παρουσιάζεται στο προσκήνιο η Σφίγγα. Η αδυναμία του Κρέοντα να επιλύσει το πρόβλημα, το οδηγεί να ανακυρήξει πως όποιος σκοτώσει την Σφίγγα θα πάρει ως έπαθλο την βασιλεία της Θήβας και θα παντρευτεί την Ιοκάστη, χήρα του Λάιου.
Η Σφίγγα θανατώνεται από τον Οιδίποδα, ο οποίος ανακυρήσσεται βασιλιάς των Θηβών και σύζυγος της Ιοκάστης.
Η Ιοκάστη αποκτά με τον Οιδίποδα τέσσερα παιδιά : τους δίδυμους Ετεοκλή και Πολυνείκη, την Αντιγόνη και την Ισμήνη.
Μετά το φονικό της Σφίγγας, ξεσπά στην Θήβα λοιμός. Για επτά χρόνια η πόλη ταλανίζεται. Η διάνοια του Οιδίποδα δεν μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα. Έτσι στέλνεται ο Κρέοντας στο Μαντείο των Δελφών ή, κατά τη συνηθέστερη μορφή του μύθου, πηγαίνει να βρει τον μάντη Τειρεσία για να μάθουν τι φταίει και πως αυτό θα διορθωθεί. Στο έργο του Σοφοκλή "Οιδίπους Τύρρανος" βλέπουμε πως αποκαλύπτεται ο Οιδίποδας ως ο υπαίτιος του λοιμού και ποιές ανόσιες πράξεις έκανε άθελά του.
Η Ιοκάστη, όταν έμαθε πως ο άντρας που παντεύτηκε και έκανε παιδιά, ήταν γιος δικός της και του Λάιου και πως ήταν αυτός ο φονιάς του, κλείστηκε στο δωμάτιό της και, αφού αγκάλιασε για τελευτάια φορά τα παιδιά της, κρεμάστηκε.
Χαρακτηριστικό αποτελεί, στην ομηρική "Οδύσσεια", πως ο Οδυσσέας, όταν κατέβηκε στον Άδη (με οδηγίες της Κίρκης), της έδωσε να πιεί αίμα για να μάθει τη ζωή της. Εκεί πήγε για να πάρει χρησμό από τον νεκρό Τειρεσία.
