Çolig
Wikipediya ra, ensiklopediya xosere
Çolig (Tırki: Bingol, Kurdki: Çewlik u Armeniki: Çabakçur) mıntıqa ra rocakewtene (rocvetış, şerq) Anadoli dera. Zımey (Şımalê) Çolig de Erzurım u Erzıngan; veroc (cenub) de Diyarbekır; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Muş; rocawan (ğerb) de Xarpêt u Mamekiye (Dêsım) estê. Çolig 39-54 u 41-21 enlemun zımey (Şımalê); 38-27 u 40-27 boylamun şarkıd ca gen.
Contents |
[bıvurne / bınusne] İklim u Coğrafya
Zerrê vilayetê Çolig da hewt qezay estê: Dara Hêni, Geğı, Boglon (Suelaxon), Serhad (Karlıova), Yayladere, Adakli u Yedisu. Sindorê (hudut) Çolig da 9 nehya u 323 dew ya estê. İklimê Çolig zaf vuriyena. Vaxte Zemustun, hewa Çolig serduna; zaf ware warun. Vaxte Ammun, hewa Çolig zaf germına; tay şile warun. Erdê Çolig kıla u zaf kuberz estê. Ro Murat zerri vilayetê Çolig da şın.
[bıvurne / bınusne] Tarix
Mıntıqa ra Çolig da zaf degisik mediniyetun hıkum kerd. Beneta seserrunra 1 u 10 da İran, İmparatorina Roma u İmparatorina Bizansi hıkum kerd. Serra 1071 da Selçuklu mıntıqa ra Çolig guret. Feqat serra 1243 da İmparatorina Mogol istila kerd. Raver ra işğalê İmparatorina Mogol, dewlete İranki Çolig guret. Feqat serra 1514 Sah İsmail Cengê Caldiran kerd vini u İmparatorina Osmanıcan Çolig reyna guret. Serra 1923 da İmparatorina Osmanıcan biya xırap u Çolig biya gırêdaey Tırkiya.
Tarixe Çolig ra dı (2) zelzeleyi gırdun esto. Vakte 1971 (tesir zelzele 6,7) 970 merdım; vakte 2003 (t.z. 6,5) 176 merdım merd u Çolig zaf xırap biya.
[bıvurne / bınusne] İqtisad u Nıfus
Nıfısê Çolig 234 790ia. Zaf medumun dewıja. Merdumê Zazaan Çolig da zaf estê. Zazavun qazaun Dara Hêni, Gêğiye, Bonglan (Solxan) u merkez de ronıştı ya. İqtısadê Çolig zaf qewetıne niya. Sektorê dewlet zaf gırda u zaf şare Çolig dewlet da hewitiyena. Çolig da 2 fabriqaun esta: yew (yo) fabriqaê biriket u yew (yo) fabriqaê şıto.
[bıvurne / bınusne] Qazaun Çolig
[bıvurne / bınusne] Dewun Çolig
- Sini
- Velan
- Zeynepcerin
- Zeynepcorin
- Gov
- Vusfun
- Madrak
[bıvurne / bınusne] Çimey
Sukê Zazaan | ||
---|---|---|
Çolig (Bingol) • Dêrsım (Mamekiye) • Diyarbekır • Erzıngan • Erzurum • Muş • Rıha (Urfa) • Sêvaz • Semsur • Qeyseriye • Xarpêt (Eleziz) |