Castell Cricieth
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Castell uwchben uwch Bae Tremadog a'r dref Cricieth, Gwynedd yw Castell Cricieth. Mae ar rhestr Cadw.
Adeiladwyd y castell yn y tydedd ganrif ar ddeg gan Llywelyn ap Iorwerth a'i ŵyr, Llywelyn ap Gruffydd ond mae'n amlwg fod y safle ddim wedi ei defnyddio cyn i hynny. Cafodd y castell ei gipio gan Edward I, brenin Lloegr yn ystod ei ail rhyfelgyrch Cymru (1282 - 83). Cryfhaodd Edward y castell, yn bennaf y tŵr i'r peiriant warchae.
Mae ddamcaniaeth fod Llywelyn ap Iorwerth cael ei garcharu mewn y gastell gan ei brawd Dafydd
Yn ystod gwrthryfel Owain Glyndwr cafodd y castell ei gipio ac ei losgi.