Srpska pravoslavna crkva
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Srpska pravoslavna crkva je jedna od autokefalnih - upravno samostalnih pravoslavnih crkava i zajedno s ostalim pravoslavnim crkvama čini jedinstvenu Istočnu pravoslavnu crkvu.
Svoju autokefalnost Srpska pravoslavna crkva stekla je inicijativom Svetog Save 1219. godine. Danas, ona je u rangu patrijaršije i ima eparhije i parohije u svim republikama bivše Jugoslavije kao i u Evropi, Sjevernoj Americi, Australiji i svugdje po svijetu gdje žive pravoslavni Srbi.
U Bosni i Hercegovini SPC je organizovana u pet eparhija: Mitropoliju dabrobosansku, Eparhiju banjalučku, Eparhiju bihaćko-petrovačku, Eparhiju zvorničko-tuzlansku i Eparhiju zahumsko-hercegovačku.
Sadržaj |
[izmijeni] Patrijarh
Na čelu Srpske pravoslavne crkve nalazi se patrijarh, sada je to patrijarh Pavle. Osobi sa titulom patrijarha se protokolarno obraća sa: Njegova svetost Gospodin. Svi pravoslavni episkopi (vladike) su doktrinarno nasljednici apostola i prema tome su svi jednaki. Sve značajne odluke za život crkve donosi Sveti arhijerejski Sabor koji čine svi arhijereji (episkop i mitropoliti) Srpske pravoslavne crkve i koji se sastaje dva puta godišnje na proljetnom i jesenskom zasjedanju. Osim toga, postoji i Sveti arhijerejski Sinod koji upravlja Crkvom i čine ga 6 arhijereja i patrijarh. Sinod se sastaje češće nego Sabor. Za precizan popis poglavara Srpske pravoslavne crkve pogledaj popis poglavara SPC.
[izmijeni] Srpski Svetitelji
Najznačajniji svetitelji Srpske pravoslavne crkve su:
- sveti Sava, prvi srpski arhiepiskop
- sveti Simeon Mirotočivi (Stefan Nemanja)
- sveti knez Lazar
- sveti kralj Stefan Dečanski
- sveti Vasilije Ostroški
- sveti Petar Cetinjski
- sveti Joanikije Devički
- sveti vladika Nikolaj Velimirović
i još veliki broj svetitelja, prepodobnih, velikomučenika i mučenika koju su postradali ispovijedajući pravoslavnu vjeru. Potpuniji popis možete pogledati na stranici Sveti Srbi.
[izmijeni] Hramovi i Manastiri
Srpska pravoslavna crkva ima veliki broj hramova i manastira.
Među najpoznatije i najznačajnije spadaju:
Hram Svetog Save na Vračaru, Saborna crkva i Crkva svetog Marka u Beogradu,... manastiri: Hilandar, Studenica, Žiča, Gračanica, Dečani, Sopoćani, Pećka patrijaršija, Devič, Mileševa, Ravanica, Ljubostinja, Ćelije, Tronoša, Ostrog, Cetinjski manastir, Hopovo, Krušedol, Vraćevšnica, Manasija, Đurđevi Stupovi, Lepavina, Krka, Krupa, Dragović, Banjska, Piva, Savina, Soko, Gornjak, Vitovnica, Radovašnica, Tavna, Moštanica, Dobrun...
Mnogi od ovih manastira i crkava su nastali u vrijeme Nemanjića (12. vijek) i imaju ikone i freske od izuzetnog značaja i vrijednosti za cjelokupnu svjetsku kulturu, a naročito za kršćansku kulturu i civilizaciju. Stoga je UNESCO na listu svjetske kulturne baštine do sada uvrstio manastire: Visoki Dečani, Studenica i Sopoćani, dok se u postupku nalaze i manastiri: Gračanica i Pećka patrijaršija, kao i crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu.
[izmijeni] Pravoslavne Patrijaršije
Pravoslavna crkva smatra da je pravoslavlje ostalo vjerno izvornom kršćanstvu nakon 1054. godine. Pored toga Srpska pravoslavna crkva ima i svoje specifične odlike u odnosu na druge pravoslavne crkve, a jedna od njih je i krsna slava koju nemaju ostali pravoslavni narodi.
Druge pravoslavne crkve sa rangom patrijaršije su: Carigradska patrijaršija, Aleksandrijska, Antiohijska, Jerusalimska, Ruska, Bugarska, Rumunska i Gruzinska. Pravoslavna crkva u Grčkoj ima rang arhiepiskopije.
