Y Gododdin

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Y Gododdin a zo barzhoneg meur Aneirin, hag unan eus koshañ skridoù hon barzhoniezh:

I

Gredyf gwr oed gwas

Gwrhyt am dias

Meirch mwth myngvras

A dan vordwyt megyrwas

Ysgwyt ysgauyn lledan

Ar bedrein mein vuan

Kledyuawr glas glan

Ethy eur aphan

Ny bi ef a vi

Cas e rof a thi

Gwell gwneif a thi

Ar wawt dy uoli

Kynt y waet elawr

Nogyt y neithyawr

Kynt y vwyt y vrein

Noc y argyurein

Ku kyueillt ewein

Kwl y uot a dan vrein

Marth ym pa vro

Llad un mab marro

II

Kayawc kynhorawc men y delhei

Diffun ymlaen bun med a dalhei

Twll tal y rodawr ene klywei

Awr ny rodei nawd meint dilynei

Ni chilyei o gamhawn eny verei

Waet mal brwyn gomynei gwyr nyt echei

Nys adrawd gododin ar llawr mordei

Rac pebyll madawc pan atcoryei

Namen un gwr o gant eny delhei

III

Kaeawc kynnivyat kywlat erwyt

Ruthyr eryr en ebyr pan llithywyt

E arnot a vu not a gatwyt

Grwell a wnaeth e aruaeth ny gilywyt

Rac bedin ododin odechwyt

Hyder gymhell ar vreithel vanawyt

Ny nodi nac ysgeth w nac ysgwyt

Ny ellir anet ry vaethpwyt

Rac ergyt catvannan catwyt

IV

Kaeawc kynhorawc bleid e maran

Gwevrawr godrwawr torchawr am rann

Bu gwevrawr gwerthvawr gwerth gwin vann

Ef gwrthodes gwrys gwyar disgrein

Ket dyffei wyned a gogled e rann

O gussyl mab ysgyrran

Ysgwydawr angkyuan

V

Kaeawc kynhorawc aruawc eg gawr

Kyn no diw e gwr gwrd eg gwyawr

Kynran en racwan rac bydinawr

Kwydei pym pymwnt rac y lafnawr

O wyr deivyr a brennych dychiawr

Ugein cant eu diuant en un awr

Kynt y gic e vleid nogyt e neithyawr

Kynt e vud e vran nogyt e allawr

Kyn noe argyurein e waet e lawr

Gwerth med eg kynted gan lliwedawr

Hyueid hir ermygir tra vo kerdawr

VI

Gwyr a aeth Ododin chwerthin ognaw
Chwerw en trin a llain en emdullyaw
Byrr vlyned en hed yd ynt endaw
Mab botgat gwnaeth gwynnyeith gwreith e law
Ket elwynt e lanneu e benydyaw
A hen a yeueing a hydyr a llaw
Dadyl diheu angheu y eu treidaw

VII

Gwyr a aeth Ododin chwerthin wanar Disgynnyeis em bedin trin diachar Wy lledi a llavnawr heb vawr drydar Colovyn glyw reithuyw rodi arwar

VIII

Gwyr a aeth gatraeth oed fraeth eu llu Glasved eu hancwyn a gwenwyn vu Trychant trwy beiryant en cattau A gwedy elwch tawelwch vu Ket elwynt e lanneu e benydu Dadyl dieu angheu y eu treidu

Gwazed a eas da Gatraezh a oa fraezh o lu (buan o arme) Glasvezh o ankoan ha kontamm voe (c'hwerv voe) Tri c'hant e-dan c'hourc'hemenn oc'h argadiñ Ha goude ... sioulded voe Daoust dezho mont da lanoù (ilizoù) da benediñ

IX

Gwyr a aeth gatraeth veduaeth uedwn Fyryf frwythlawn oed cam nas kymhwyllwn E am lavnawr coch gorvawr gwrmwn Dwys dengyn ed emledyn aergwn Ar deulu brenneych beych barnasswn Dilyw dyn en vyw nys adawsswn Kyueillt a golleis diffleis vedwn Rugyl en emwrthryn rynn riadwn Ny mennws gwrawl gwadawl chwegrwn Maban y gian o vaen gwynngwn

X

Gwyr a aeth gatraeth gan wawr Trauodynt en hed eu hovnawr Milcant a thrychant a emdaflawr Gwyarllyt gwynnodynt waewawr Ef gorsaf yng gwryaf eg gwryawr Rac gosgord mynydawc mwynvawr

XI

Gwyr a aeth gatraeth gan wawr Dygymyrrws eu hoet eu hanyanawr Med evynt melyn melys maglawr Blwydyn bu llewyn llawer kerdawr Coch eu cledyuawr na phurawr Eu llain gwyngalch a phedryollt bennawr Rac gosgord mynydawc mwynvawr

XII

Gwyr a aeth gatraeth gan dyd Neus goreu o gadeu gewilid Wy gwnaethant en geugant gelorwyd A llavnawr llawn annawd em bedyd Goreu yw hwn kyn kystlwn kerennyd Enneint creu ac angeu oe hennyd Rac bedin Ododin pan vudyd Neus goreu deu bwyllyat neirthyat gwychyd

XIII

Gwr a aeth gatraeth gan dyd Ne llewes ef vedgwyn veinoethyd Bu truan gyuatcan gyvluyd E neges ef or drachwres drenghidyd Ny chryssiws gatraeth Mawr mor ehelaeth E aruaeth uch arwyt Ny bu mor gyffor O eidyn ysgor A esgarei oswyd Tutuwlch hir ech e dir ae dreuyd Ef lladei Saesson seithuet dyd Perheit y wrhyt en wrvyd Ae govein gan e gein gyweithyd Pan dyvu dutvwch dut nerthyd Oed gwaetlan gwyaluan vab Kilyd

XIV

Gwr a aeth gatraeth gan wawr Wyneb udyn ysgorva ysgwydawr Crei kyrchynt kynnullynt reiawr En gynnan mal taran twryf aessawr Gwr gorvynt gwr etvynt gwr llawr Ef rwygei a chethrei a chethrawr Od uch lled lladei a llavnawr En gystud heyrn dur arbennawr E mordei ystyngei a dyledawr Rac erthgi erthychei vydinawr

XV

O vreithyell gatraeth pan adrodir Maon dychiorant eu hoet bu hir Edyrn diedyrn amygyn dir A meibyon godebawc gwerin enwir Dyforthynt lynwyssawr gelorawr hir Bu tru a dynghetven anghen gywir A dyngwt y dutvwlch a chyvwlch hir Ket yvein ved gloyw wrth leu babir Ket vei da e vlas y gas bu hir

XVI Blaen echeching gaer glaer ewgei Gwyr gweiryd gwanar ae dilynei Blaen ar e bludue dygollouit vual Ene vwynvawr vordei Blaen gwirawt vragawt ef dybydei Blaen eur a phorphor kein as mygei Blaen edystrawr pasc ae gwaredei Gwrthlef, ac euo bryt ae derllydei Blaen erwyre gawr buduawr drei Arth en llwrw byth hwyr e techei

XVII Anawr gynhoruan Huan arwyran Grwledic gwd gyffgein Nef enys brydein Garw ryt rac rynn Aes elwrw budyn Bual oed arwynn Eg kynted eidyn Erchyd ryodres E ved medwawt Yuei win gwirawt Oed eruit uedel Yuei win gouel Aerueid en arued Aer gennin vedel Aer adan glaer Kenyn keuit aer Aer seirchyawc Aer edenawc Nyt oed diryf y ysgwyt Gan waywawr plymnwyt Kwydyn gyuoedyon Eg cat blymnwyt Diessic e dias Divevyl as talas Hudid e wyllyas Kyn bu clawr glas Bed gwruelling vreisc

XVIII Teithi etmygant Tri llwry novant Pymwnt a phymcant Trychwn a thrychant Tri si chatvarchawc Eidyn euruchawc Tri llu llurugawc Tri eur deyrn dorchawc Tri marchawc dywal Tri chat gyhaual Tri chysneit kysnar Chwerw vysgynt esgar Tri en drin en drwm Llew lledynt blwm Eur e gat gyngrwn Tri theyrn maon A dyvu o vrython Kynri a Chenon Kynrein o aeron Gogyuerchi yn hon Deivyr diuerogyon A dyvu o vrython Wr well no Chynon Sarph seri alon

XIX Eveis y win a med e mordei Mawr meint e vehyr Yg kyuaruot gwyr Bwyt e eryr erysmygei Pan gryssyei gydywal kyfdwyreei Awr gan wyrd wawr kyui dodei Aessawr dellt ambellt a adawei Pareu rynn rwygyat dygymmynei E gat blaen bragat briwei Mab syvno sywedyd ae gwydyei A werthws e eneit Er wyneb grybwyllyeit A llavyn lliveit lladei Lledessit ac a thrwys ac affrei Er amot aruot arauethei Ermygei galaned O wyr gwychyr gwned Em blaen gwyned gwanei

XX Eveis y win a med e mordei Can yueis disgynneis rann fin fawd ut Nyt didrachywed colwed drut Pan disgynnei bawb ti disgynnot Ys deupo gwaeanat gwerth na phechut Pressent i drawd oed vreichyawr drut

XXI Gwyr a aeth gatraeth buant enwawc Gwin a med o eur vu eu gwirawt Blwydyn en erbyn urdyn deuawt Trywyr a thri ugeiut a thrychant eurdorchawc Or sawl yt gryssyassant uch gormant wirawt Ny diengis namyn tri o wrhydri fossawt Deu gatki aeron a chenon dayrawt A minheu om gwaetfreu gwerth vy gwennwawt

XXII Uyg car yng wirwar nyn gogyffrawt O neb o ny bei o gwyn dragon ducawt Ni didolit yng kynted o ved gwirawt Ef gwnaei ar beithing perthyng aruodyawc Ef disgrein eg cat disgrein en aelawt Neus adrawd gododin gwedy fossawt Pan vei no llwyeu llymach nebawt

XXIII Aryf angkynnull agkyman dull agkysgoget Tra chywed vawr treiglessyd llawr lloegrwys giwet Heessit eis ygkynnor eis yg cat uereu Goruc wyr lludw A gwraged gwydw Kynnoe angheu Greit vab hoewgir Ac ysberi Y beri creu

XXIV Arwr y dwy ysgwyt adan E dalvrith ac eil tith orwydan Bu trydar en aerure bu tan Bu ehut e waewawr bu huan Bu bwyt brein bu bud e vran A chyn edewit en rydon Gran wlith eryr tith tiryon Ac o du gwasgar gwanec tu bronn Beird byt barnant wyr o gallon Diebyrth e gerth e gynghyr Diua oed e gynrein gan wyr A chynn e olo a dan eleirch Vre ytoed wryt ene arch Gorgolches e greu y seirch Budvan vab bleidvan dihavarch

XXV Cam e adaw heb gof camb ehelaeth Nyt adawei adwy yr adwriaeth Nyt edewes e lys les kerdoryon prydein Diw calan yonawr ene aruaeth Nyt erdit e dir kevei diffeith Drachas anias dreic ehelaeth Dragon yg gwyar gwedy gwinvaeth Gwenabwy vab gwenn gynhen gatraeth

XXVI Bu gwir mal y meud e gatlew Ny deliis meirch neb marchlew Heessit waywawr y glyw Y ar llemenic llwybyr dew Keny vaket am vyrn am borth Dywal y gledyual emborth Heessyt onn o bedryollt y law Y ar veinnyell vygedorth Yt rannei rygu e rywin Yt ladei a llauyn vreith o eithin Val pan vel medel ar vreithin E gwnaei varchlew waetlin

XXVII Issac anuonawc o barth deheu Tebic mor lliant y deuodeu O wyled a llaryed A chein yuet med Men yth glawd e offer e bwyth madeu Ny bu hyll dihyll na heu diheu Seinnyessyt e gledyf ym penn mameu Murgreit oed moleit ef mab gwydneu

XXVIII Keredic caradwy e glot Achubei gwarchatwei not Lletvegin is tawel kyn dyuot E dyd gowychyd y wybot Ys deupo car kyrd kyvnot Y wlat nef adef atnabot

XXIX Keredic karadwy gynran Keimyat yg cat gouaran Ysgwyt eur crwydyr cadlan Gwaewawr uswyd agkyuan Kledyual dywal diwan Mal gwr catwei wyaluan Kynn kysdud daear hynn affan O daffar diffynnei e vann Ys deupo kynnwys yg kyman Can drindawt en undawt gyuan

XXX Pan gryssyei garadawc y gat Mal baed coet trychwn trychyat Tarw bedin en trin gormynyat Ef llithyei wydgwn oe anghat Ys vyn tyst ewein vab eulat A gwryen a gwynn a gwryat O gatraeth o gymynat O vrynn hydwn kynn caffat Gwedy med gloew ar anghat Ny weles vrun e dat

XXXI Gwyr a gryssyasant buant gytneit Hoedyl vyrryon medwon uch med hidleit Gosgord mynydawc enwawc en reit Gwerth eu gwled e ved vu eu heneit Caradawc a madawc pyll ac yeuan Gwgawn a gwiawn gwynn a chynvan Peredur arveu dur gwawr-dur ac aedan Achubyat eng gawr ysgwydawr angkyman A chet lledessynt wy lladassan Neb y eu tymhyr nyt atcorsan

XXXII Gwyr a gryssyassant buant gytvaeth Blwydyn od uch med mawr eu haruaeth Mor dru eu hadrawd wy angawr hiraeth Gwenwyn eu hadlam nyt mab mam ae maeth Mor hir eu hetlit ac eu hetgyllaeth En ol gwyr pebyr temyr gwinvaeth Gwlyget gododin en erbyn fraeth Ancwyn mynydawc enwawc e gwnaeth A phrit er prynu breithyell gatraeth

XXXIII Gwyr a aeth gatraeth yg cat yg gawr Nerth meirch a gwrymseirch ac ysgwydawr Peleidyr ar gychwyn a llym waewawr A llurugeu claer a chledyuawr Ragorei tyllei trwy vydinawr Kwydei bym pymwnt rac y lavnawr Ruuawn hir ef rodei eur e allawr A chet a choelvein kein y gerdawr

XXXIV Ny wnaethpwyt neuad mor orchynnan Mor vawr mor oruawr gyvlavan Dyrllydut medut moryen tan Ny thraethei na wnelei kenon kelein Un seirchyawc saphwyawc son edlydan Seinnyessit e gledyf empenn garthan Noc ac esgyc canec vurvawr y chyhadvan Ny mwy gysgogit wit uab peithan

XXXV Ny wnaethpwyt neuad mor anvonawc Ony bei voryen eil caradawc Ny diengis en trwm elwrw mynawc Dywal dywalach no mab ferawc Fer y law faglei fowys varchawc Glew dias dinas e lu ovnawc Rac bedin ododin bu gwasgarawc Y gylchwy dan y gymwy bu adenawc Yn dyd gwyth bu ystwyth neu bwyth atveillyawc Dyrllydei vedgyrn eillt mynydawc

XXXVI Ny wnaethpwyt neuad mor diessic No Chynon lary vronn geinnyon Wledic Nyt ef eistedei en tal lleithic E neb a wanei nyt adwenit Raclym e waewawr Calch drei tyllei vydinawr Rac vuan y veirch rac rygiawr En dyd gwyth atwyth oed e lavnawr Pan gryssyei gynon gan wyrd wawr

XXXVII Disgynsit en trwm yg kessevin Ef diodes gormes ef dodes fin Ergyr gwayw rieu ryvel chwerthin Hut effyt y wrhyt elwry elfin Eithinyn uoleit mur greit tarw trin

XXXVIII Disgynsit en trwm yg kesseuin Gwerth med yg kynted a gwirawt win Heyessyt y lavnawr rwg dwy vydin Arderchawc varchawc rac gododin Eithinyn uoleit mur greit tarw trin

XXXIX Disgynsit en trwm rac alauoed wyrein Wyre llu llaes ysgwydawr Ysgwyt vriw rac biw beli bloedvawr Nar od uch gwyar fin festinyawr An deliit kynllwyt y ar gynghorawr Gorwyd gwareurffrith rin ych eurdorchawr Twrch goruc amot emlaen ystre ystrywawr Teilingdeith gwrthyat gawr An gelwit e nef bit athledhawr Emyt ef krennit e gat waewawr Catvannan er aclut clotvawr No chynhennit na bei llu idaw llawr

XL Am drynni drylaw drylenn Am lwys am difiwys dywarchen Am gwydaw gwallt e ar benn Y am wyr eryr gwydyen Gwyduc neus amuc ac wayw Ardullyat diwyllyat e berchen Amuc moryen gwenwawt Murdyn a chyvrannv penn Prif eg weryt ac an nerth ac am hen Trywyr yr bod bun bratwen Deudec gwenabwy vab gwen

XLI Am drynni drylaw drylenn Gweinydyawr ysgwydawr yg gweithyen En aryal cledyual am benn En lloegyr drychyon rac trychant unben A dalwy mwng bleid heb prenn En e law gnawt gwychnawt eny lenn O gyurang gwyth ac asgen Trenghis ny diengis bratwen

XLII Eurar vur caer krysgrwydyat Aer cret ty na thaer aer vlodyat Un ara ae leissyar argatwyt Adar brwydryat Syll o virein neus adrawd a vo mwy O damweinnyeit llwy Od amluch lliuanat Neus adrawd a vo mwy Enawr blygeint Na bei kynhawel kynheilweing

XLIII Pan vuost di kynnivyn clot En amwyn tywyssen gordirot O haedot en gelwit redyrch gwyr not Oed dor diachor diachor din drei Oed mynut wrth olut ae kyrchei Oed dinas e vedin ae cretei Ny elwit gwinwit men na bei

XLIV Ket bei cann wr en vn ty Atwen ovalon keny Pen gwyr tal being a dely

XLV Nyt wyf vynawc blin Ny dialaf vy ordin Ny chwardaf y chwerthin A dan droet ronin Ystynnawc vyg glin A bundat y En ty deyeryn Cadwyn heyernyn Am ben vyn deulin O ved o vuelin O gatraeth werin Mi na vi aneurin Ys gwyr talyessin Oveg kywrenhin Neu cheing e ododin Kynn gwawr dyd dilin

XLVI Goroled gogled gwr ae goruc Llary vronn haeladon ny essyllut Nyt emda daear nyt emduc Mam mor eiryan gadarn haearn gaduc O nerth e cledyf claer e hamuc O garchar amwar daear em duc O gyvle angheu o anghar dut Keneu vab llywarch dihauareh drut

XLVII Nyt ef borthi gwarth gorsed Senyllt ae lestri llawn med Godolei gledyf e gared Godolei lemein e ryuel Dyfforthsei lynwyssawr oe vreych Rac bedin ododin a brennych Gnawt ene neuad vyth meirch Gwyar a gwrymseirch Keingyell hiryell oe law Ac en elyd bryssyaw Gwen ac ymhyrdwen hyrdbleit Disserch a serch ar tro Gwyr nyt oedyn drych draet fo Heilyn achubyat pob bro

XLVIII Llech leutu tut leu leudvre Gododin ystre Ystre ragno ar y anghat Angat gynghor e leuuer cat Cangen gaerwys Keui drillywys Tymor dymhestyl tymhestyl dymor E beri restyr rac riallu O dindywyt yn dyvu Wyt yn dy wovu Dwys yd wodyn Llym yt wenyn Llwyr genyn llu Ysgwyt rugyn Rac tarw trin Y dal vriw vu

XLIX Erkryn e alon ar af (ar) Er y brwydrin trin trachuar Kwr e vankeirw Am gwr e vanncarw Byssed brych briwant barr Am bwyll am disteir am distar Am bwyll am rodic am rychward Ys bro ys brys treullyawt rys en riwdrec Ny hu wy ny gaffo e neges Nyt anghwy a wanwy odiwes

L Ny mat wanpwyt ysgwyt Ar gynwal carnwyt Ny mat dodes y vordwyt Ar vreichir mein-llwyt Gell e baladyr gell Gellach e obell Y mae dy wr ene gell Yn cnoi anghell Bwch bud oe law idaw Poet ymbell angell

LI Da y doeth adonwy at wen Ym adawssut wenn heli bratwen Gwnelut lladut llosgut No moryen ny waeth wnelut Ny delyeist nac eithaf na chynhor Ysgwn drem dibennor Ny weleist e morchwyd mawr marchogyon Wynedin my rodin nawd y Saesson

LII Gododin gomynaf dy blegyt Tynoeu dra thrumein drum essyth Gwas chwant y aryant heb emwyt O gussyl mab dwywei dy wrhyt Nyt oed gynghorwann Wael y rac tan veithin O lychwr y lychwr lluch bin Lluchdor y borfor beryerin Llad gwaws gwan maws mur trin Anysgarat ac vu y nat ac aneurin

LIII Kywyrein ketwyr kywrennin E gatraeth gwerin fraeth fysgyolin Gwerth med yg kynted a gwirawt win Heyessit e lavnawr rwng dwy vedin Arderchauc varchawc rac gododin Eithinyn voleit murgreit tarw trin

LIV Kywyrein ketwyr kywrenhin Gwlat atvel gochlywer a eu dilin Dygoglawd ton bevyr beryerin Men yd ynt eilyassaf elein O brei vrych ny welych weyelin Ny chemyd haed ud a gordin Ny phyrth mevyl moryal eu dilin Llavyn durawt barawt e waetlin

LV Kywyrein ketwyr kywrenhin Gwlat atvel gochlywer eu dilin Ef lladawd a chymawn a llain A charnedawr tra gogyhwc gwyr trin

LVI Kywyrein ketwyr hyuaruuant Y gyt en un vryt yt gyrchassant Byrr eu hoedyl hir eu hoet ar eu carant Seith gymeint o loegrwys a ladassant O gyvryssed gwraged gwyth a wnaethant Llawer mam ae deigyr ar y hamrant

LVII Ny wnaethpwyt neuad mor dianaf Lew mor hael baran llew llwybyr vwyhaf A chynon laryvronn adon deccaf Dinas y dias ar llet eithaf Dor angor bedin bud eilyassaf Or sawl a weleis ac a welav Ymyt en emdwyn aryf gryt gwryt gwryaf Ef lladei oswyd a llavyn llymaf Mal brwyn yt gwydynt rac y adaf Mab klytno clot hir canaf Yty or clot heb or heb eithaf

LVIII O winveith a medweith Dygodolyn gwnlleith Mam hwrreith Eidol enyal Ermygei rac vre Rac bronn budugre Breein dwyre Wybyr ysgynnyal Kynrein en kwydaw Val glas heit arnaw Heb giliaw gyhaual Synnwyr ystwyr ystemel Y ar weillyon gwebyl Ac ardemyl gledyual Blaen ancwyn anhun Hediw an dihun Mam reidun rwyf trydar

LIX O winveith a medweith yd aethant E genhyn llurugogyon Nys gwn lleith lletkynt Cyn llwyded eu lleas dydaruu Rac catraeth oed fraeth eu llu O osgord vynydawc wawr dru O drychant namen un gwr ny dyvu

LX O winveith a medveith yt gryssyassant Gwyr en reit moleit eneit dichwant Gloew dull y am drull yt gytvaethant Gwin a med amall a amucsant O osgord vynydawc am dwyf atveillyawc A rwyf a golleis om gwir garant O drychan riallu yt gryssyassant Gatraeth tru namen vn gwr nyt atcorsant

LXI Hv bydei yg kywyrein pressent mal pel Ar y e hu bydei ene uei atre Hut amuc ododin O win a med en dieding Yng ystryng ystre Ac adan gatvannan cochre, Veirch marchawc godrud e more

LXII Angor dewr daen Sarph seri raen Sengi wrymgaen Emlaen bedin Arth i arwynawl drussyawr dreissyawr Sengi waewawr En dyd cadyawr Yg clawd gwernin Eil nedic nar Neus duc drwy var Gwled y adar O drydar drin Kywir yth elwir oth enwir weithret Ractaf ruyuyadur mur catuilet Merin a madyein mat yth, anet

LXIII Ardyledawc canu kyman caffat Ketwyr am gatraeth a wnaeth brithret Brithwy a wyar sathar sanget Sengi wit gwned bual am dal med A chalaned kyuurynged Nyt adrawd kibno wede kyffro Ket bei kymun keui dayret

LXIV Ardyledawc canu kyman ovri Twrf tan a tharan a ryuerthi Gwrhyt arderchawc varchawc mysgi Ruduedel ryuel a eiduni Gwr gwned divudyawc dimyngyei Y gat or meint gwlat yd y klywi Ae ysgwyt ar y ysgwyd hut arolli Wayw mal gwin gloew o wydyr lestri Aryant am yued eur dylyi Gwinvaeth oed waetnerth vab llywri

LXV Ardyledawc canu claer orchyrdon A gwedy dyrreith dyleinw aeron Dimcones lovlen benn eryron Llwyt ef gorevvwyt y ysgylvyon Or a aeth gatraeth o eur dorchogyon Ar neges mynydawc mynawc maon Ny doeth en diwarth o barth vrython Ododin wr bell well no Chynon

LXVI Ardyledawc canu kenian kywreint Llawen llogell byt bu didichwant Hu mynnei engkylch byt eidol anant Yr eur a meirch mawr a med medweint Namen ene delei o vyt hoffeint Kyndilic aeron wyr enouant

LXVII Ardyledawc canu claer orchyrdon Ar neges mynydawc mynawc maon A merch eudaf hir dreis gwananhon Oed porfor gwisgyadur dir amdrychyon

LXVIII Dyfforthes meiwyr molut nyuet Baran tan teryd ban gynneuet Duw mawrth gwisgyssant eu gwrym dudet Diw merchyr peri deint eu calch doet Divyeu bu diheu eu diuoet Diw gwener calaned amdyget Diw sadwrn bu divwrn eu kytweithret Diw sul eu llavneu rud amdyget Diw llun hyt benn clun gwaetlun gwelet Neus adrawd gododin gwedy lludet Rac pebyll madawc pan atcoryet Namen un gwr o gant ene delhet

LXIX Mochdwyreawc y more Kynnif aber rac ystre Bu bwlch bu twlch tande Mal twrch y tywysseist vre Bu golut mynut bu lle Bu gwyar gweilch gwrymde

LXX Moch dwyreawc y meitin O gynnu aber rac fin O dywys yn tywys yn dylin Rac cant ef gwant gesseuin Oed garw y gwnaewch chwi waetlin Mal yuet med drwy chwerthin Oed llew y lladewch chwi dynin Cledyual dywal fysgyolin Oed mor diachor yt ladei Esgar gwr haual en y a bei

LXXI Disgynnwys en affwys dra phenn Ny deliit kywyt kywrennin benn Disgiawr breint vu e lad ar gangen Kynnedyf y ewein esgynnv ar ystre Ystwng kyn gorot goreu gangen Dilud dyleyn cathleu dilen Llywy llyvroded rwych ac asgen Anglas asswydeu lovlen Dyphorthes ae law luric wehyn Dymgwallaw gwledic dal Oe brid brennyal

LXXII Eidol adoer crei grannawr gwynn Dysgiawr pan vei bun barn benn Perchen meirch a gwrymseirch Ac ysgwydawr yaen Gyuoet a gyuergyr esgyn disgyn

LXXIII Aer dywys ry dywys ryvel Gwlat gord garei gwrd uedel Gwrdweryt gwaet am iroed Seirchyawr am y rud yt ued Seingyat am seirch seirch seingyat Ar delw lleith dygiawr lludet Peleidyr en eis en dechreu cat Hynt am oleu bu godeu beleidryal

LXXIV Keint amnat am dina dy gell Ac ystauell yt uydei dyrllydei Med melys maglawr Gwrys aergynlys gan wawr Ket lwys lloegrwys lliwedawr Ry benyt ar hyt yd allawr Eillt wyned klywere arderched Gwananhon byt ved Savwy cadavwy gwyned Tarw bedin treis trin teyrned Kyn kywesc daear kyn gorwed But orfun gododin bed

LXXV Bedin ordyvnat en agerw Mynawc lluydawc llaw chwerw Bu doeth a choeth a syberw Nyt oed ef wrth gyued gochwerw Mudyn geinnyon ar y helw Nyt oed ar lles bro pob delw

LXXVI An gelwir mor a chynnwr ym plymnwyt Yn tryvrwyt peleidyr peleidyr gogymwyt Goglyssur heyrn lliveit llawr en assed Sychyn yg gorun en trydar Gwr frwythlawn flamdur rac esgar

LXXVII Dyfforthes cat veirch a chatseirch Greulet ar gatraeth cochre Mae blaenwyd bedin dinus Aergi gwyth gwarth vre An gelwir ny faw glaer fwyre Echadaf heidyn haearnde

LXXVIII Mynawc gododin traeth e annor Mynawc am rann kwynhyator Rac eidyn aryal flam nyt atcor Ef dodes e dilis yg kynhor Ef dodes rac trin tewdor En aryal ar dywal disgynnwys Can llewes porthes mawrbwys O osgord vynydawc ny diangwys Namen vn aryf amdiffryf amdiffwys

LXXIX O gollet moryet ny bu aessawr Dyfforthyn traeth y ennyn llawr Ry duc oe lovlen glas lavnawr Peleidyr pwys preiglyn benn periglawr Y ar orwyd erchlas penn wedawr Trindygwyd trwch trach y lavnawr Pan orvyd oe gat ny bu foawr An dyrllys molet med melys maglawr

LXXX Gweleis y dull o benn tir adoun Aberth am goelkerth a disgynnyn Gweleis oed kenevin ar dref redegein A gwyr nwythyon ry gollessyn Gweleis gwyr dullyawr gan awr adevyn A phenn dyvynwal a breych brein ae cnoyn

LXXXI Mat vydic ysgavynwyn asgwrn aduaon Aelussawc tebedawc tra mordwy alon Gwrawl amdyvrwys goruawr y lu Gwryt vronn gwrvan gwanan arnaw Y gynnedyf disgynnu rac naw riallu Yg gwyd gwaed a gwlat a gordiynaw Caraf vy vudic lleithic a vu anaw Kyndilic aeron kenhan lew

LXXXII Carasswn disgynnu yg catraeth gessevin Gwert med yg kynted a gwirawt win Carasswn neu chablwys ar llain Kyn bu e leas oe las uffin Carasswn eil clot dyfforthes gwaetlin Ef dodes e gledyf yg goethin Neus adrawd gwrhyt rac gododyn Na bei mab keidyaw clot un gwr trin

LXXXIII Truan yw gennyf vy gwedy lludet Grodef gloes angheu trwy angkyffret Ac eil trwm truan gennyf vy gwelet Dygwydaw an gwyr ny penn o draet Ac ucheneit hir ac eilywet En ol gwyr pebyr temyr tudwet Ruvawn a gwgawn gwiawn a gwlyget Gwyr gorsaf gwryaf gwrd yg calet Ys deupo eu heneit wy wedy trinet Kynnwys yg wlat nef adef avneuet

LXXXIV Ef gwrthodes tres tra gwyar llyn Ef lladei val dewrdull nyt echyn Tavloyw ac ysgeth tavlet wydrin A med rac teyrned tavlei vedin Menit y gynghor men na lleveri Lliaws ac vei anwaws nyt odewyt Rac ruthyr bwyllyadeu a chledyvawr Lliveit handit gwelir llavar lleir

LXXXV Porthloed vedin Porthloed lain A llu racwed En ragyrwed En dyd gwned Yg kyvryssed Buant gwychawc Gwede meddawt A med yuet Ny bu waret An gorwylam Enyd frwythlam Pan adroder torret ergyr O veirch a gwyr tyngir tynget

LXXXVI Pan ym dyvyd lliaws pryder Pryderaf fun Fun en ardec Aryal redec Ar hynt wylaw Ku kystudywn Ku carasswn Kelleic faw Ac argoedwys Guae gordyvnwys Y emdullyaw Ef dadodes arlluyd pwys ar lles rieu Ar dilyvyn goet Ar diliw hoet Yr kyvedeu Kyvedwogant ef an dyduc ar dan adloyw Ac ar groen gwynn goscroyw

LXXXVII Gereint rac deheu gawr a dodet Lluch gwynn gwynn dwll ar ysgwyt Yor yspar llary yor Molut mynut mor Gogwneif heissyllut gwgynei gereint Hael mynawc oedut

LXXXVIII Diannot e glot e glutvan Diachor angor ygkyman Diechyr eryr gwyr govaran Trin odef eidef oed eiryan Ragorei veirch racvuan En trin lletvegin gwin o bann Kyn glasved a glassu eu rann Bu gwr gwled od uch med mygyr o bann

LXXXIX Dienhyt y bob llawr llanwet E hual amhaual afneuet Twll tall e rodawr Cas o hir gwythawc Rywonyawc diffreidyeit Eil gweith gelwideint a mallet Yg catveirch a seirch greulet Bedin agkysgoget yt vyd cat voryon Cochro llann bann ry godhet Trwm en trin a llavyn yt lladei Garw rybud o gat dydygei Cann calan a darmeithei Ef gwenit adan vab ervei Ef gwenit adan dwrch trahawc Un riein a morwyn a mynawc A phan oed mab teyrn teithyawc Yng gwyndyt gwaed glyt gwaredawc Kyn golo gweryt ar rud Llary hael etvynt digythrud O glot a chet echyawc Neut bed garthwys hir o dir rywonyawc

XC Peis dinogat e vreith vreith O grwyn balaot ban wreith Chwit chwit chwidogeith Gochanwn gochenyn wyth geith Pan elei dy dat ty e helya Llath ar y ysgwyd llory eny llaw Ef gelwi gwn gogyhwch Giff gaff dhaly dhaly dhwc dhwc Ef lledi bysc yng corwc Mal ban llad llew llywywc Pan elei dy dat ty e vynyd Dydygei ef penn ywrch pen gwythwch penn hyd Penn grugyar vreith o venyd Penn pysc o rayadyr derwennyd Or sawl yt gyrhaedei dy dat ty ae gicwein O wythwch a llewyn a llwyuein Nyt anghei oll ny uei oradein

XCI Peum dodyw angkyvrwng o angkyuarc Nym daw nym dyvyd a uo trymach Ny magwyt yn neuad a vei lewach Noc ef nac yng cat a vei wastadach Ac ar ryt benclwyt pennawt oed e veirch Pellynic e glot pellws e galch A chyn golo gweir hir a dan dywarch Dyrllydei vedgyrn un mab feruarch

XCII Gueleys y dull o bentir a doyn Aberthach coelcerth a emdygyn Gueleys y deu oc eu tre re ry gwydyn O eir nwython ry godessyn Gueleys y wyr tylluawr gan waur a doyn A phen dyuynwal vrych brein ae knoyn

XCIII Gododin gomynnaf oth blegyt Yg gwyd cant en aryal en emwyt A guarchan mab dwywei da wrhyt Poet yno en vn tyno treissyt Er pan want maws mor trin Er pan aeth daear ar aneirin Mi neut ysgaras nat a gododin

XCIV Llech llefdir aryf gardith tith ragon Tec ware rac gododin ystre anhon Ry duc diwyll o win bebyll ar lles tymyr Tymor tymestyl tra merin llestyr Tra merin llu llu meithlyon Kein gadrawt rwyd rac riallu O dindywyt en dyuuwyt yn dyvuu Ysgwyt rugyn rac doleu trin tal vriw vu

XCV Dihenyd y bop llaur llanwet Y haual amhal afneuet Twll tal y rodauc Cas o hir gwychauc Rywynyauc diffret Eil with gwelydeint amallet Y gat veirch ae seirch greulet Bit en anysgoget bit get Uoron gwychyrolyon pan ry godet Trwm en trin a llain yt ladei Gwaro rybud o gat dydygei Gant can yg calan darmerthei Ef gwenit a dan vab uruei Ef gwenit a dan dwrch trahauc Un riein a morwyn a menauc A chan oed mab brenhin teithiaug Ud gwyndyt gwaet kilyd gwaredawc Kyn golo gweryt ar grud hael etvynt Doeth dygyrchet y get ae glot ae echiauc Uot bed gorthyn hir o orthir rywynauc

XCVI Am drynnv drylav drylen Am lwys am diffwys dywarchen Trihuc baruaut dreis dili plec hen Atguuc emorem ae guiau hem Hancai ureuer uragdenn At gwyr a gwydyl a phrydein At gu kelein rein rud guen Deheuec gwenauwy mab gwen

XCVII Am giniav drylav drylen Trym dwys tra diffwys dywarchen Kemp e lumen arwr baruawt asgell Vreith edrych eidyn a breithell Goruchyd y lav loften Ar gynt a gwydyl a phryden A chynhyo mwng bleid heb pren Eny law gnavt gwychlaut ene lenn Prytwyf ny bei marw morem Deheuec gwenabwy mab gwen