Martin Luther King
De Uiquipedia
Martin Luther King Jr. ñació'l 15 de xineru de 1929, Atlanta, Xeorxia, (Estaos Xuníos) y foi asesináu'l 4 d'abril de 1968, Memphis, (Tennesee) foi un pastor evanxélicu y activista político estaunidense . Perteneciente a la Ilesia Batista, fízose ún de los más importantes llíderes autivistes polos drechos cívicos y del movimientu negru nos Estaos Xuníos y nel mundu, al traviés d'una campaña de non-violencia y de amor pal colos demás. Recibió'l premiu Nobel de la Paz en 1964.
[editar] Biografía
Ñació n'Atlanta, fíu de Martin Luther King y Alberta Williams King, graduóse nel Morehouse College, en 1948, y doctoróse nel Seminariu Teolóxicu Crozer, en 1951. En 1955 obtuvo un postdoctoráu na Universidá de Boston.
King fízose pastor en 1954, en Montgomery, Alabama. Co-llideró el boicot a los buses n'aquella ciudá en 1955, qu'entamó cola refuga de Rosa Parks en ceder el so sitiu a un blancu. Él foi presu demientres la campaña, que finó cola decisión de la Suprema Corte Americana en facer illegal la segregación nos autobuses llocales.
Depués d'esa llucha, Martin Luther King participó na fundación da Conferencia Sureña del Llideralgu Cristianu, en 1957. El CLCS habría d'organizar l'activismu al rodiu de la custión de los drechos civiles. King caltúvose al frente de la CLCS fasta la so muerte, lo que foi criticáu pol más democráticu y más radical Comité Non-Violentu de Coordinación Estudantil (CNVCE, o n'inglés, SNCC, Student Nonviolent Coordinating Committee). El CLCS taba compuestu cimeramente por comunidaes negrues venceyaes a ilesies Batistes. King yera siguidor de les idegues de desobediencia civil non-violenta preconizaes por Mahatma Gandhi, y aplicaba eses idegues nes protestes organizaes pol CLCS. King acertadamente previó que manifestamientos organizaos y non-violentos escontra'l sistema de segregación predominante nel sur de los EEXX, atacaos de mou violentu por autoridaes racistes y con amplia cobertura de los medios, dirien creyar una opinión público favoratible al cumplimientu de los drechos civiles; y esa foi l'aición cimera que fexo del alderique sobro los drechos civiles el principal asuntu políticu nos EEXX a magar del entamu de la década de 1960.
King organizó y llideró marches cola fín d'algamar el drechu al votu, pola fín de la segregación, pola fín de les discriminaciones nel trabayu y otros drechos civiles básicos. La mayor parte d'estos drechos foron, más sero, añedíos a la llei estaunidense cola aprebación de la Llei de Drechos Civiles de (1964), y de la Llei de Drechos Elleutorales de (1965).
King y el CLCS escoyeron con gran aciertu los entamos de protesta non-violenta, como mediu pa prevocar ya enritar a les autoridaes racistes de los llugares onde se daben les protestes - invariabelmente les autoriades actuaben de forma violenta. El CLCS tamién participó nes protestes n'Alabany (1961-1962), que nun tuveron éxitu por mor de les divisiones nel senu de la comunidá negra y tamién pola reaición prudente de les autoridaes llocales; darréu participó nes protestes en Birminghan (1963), y na protesta en St. Augustine (1964). King, el CLCS y el CNVCE xunieron fuercies n'Avientu de 1964, na protesta de la ciudá de Selma.
El 14 d'ochobre de 1964 King convirtióse na persona más xoven en recibir el Nobel de la Paz, que-y foi otorgáu en reconocencia al so llideralgu na resistencia non-violenta y pola fín de la discriminación racial nos Estaos Xuníos.
Con collaboración parcial del CNVCE, King y el CLCS intentaron organizar una marcha dende Selma fasta la capital de Alabama, Montgomery, que diba entamar el día 25 de marzu de 1965. Yá hubiera dos tentatives de promover esta marcha, la primera'l 7 de marzu y la segunda'l 9 de marzu.
- Na primera, marcharon 525 persones demientres malpenes 6 bloques; la intervención violenta de la policia interrompió la marcha. Les imaxenes de la violencia foron retresmitíes pa tol país, y el día ganó l'apellidíu de Domingu Sangrientu. King nun participó nesta marcha: alcontrábase en negociaciones col presidente estaunidense, y nun diera la so aprebación pa una marcha tan ceu.
- La segunda marcha foi interrumpida por King nes proximidaes de la ponte Pettus, nos alrededores de Selma, una aición que paez que foi negociada enantes con llíderes de les ciudaes siguientes. Esti fechu causó la sospresa ya indinación de munchos activistes llocales.
- La marcha a la fin completóse na tercera tentativa (25 de marzu de 1965), col permisu y sofitu del presidente Lyndon Johnson. Foi demientres esta marcha cuando Stokely Carmichael (futuru llíder de les Panteres Prietes) creó la espresión "Black Power".
Enantes, en 1963, King foi ún de los organizadores de la marcha en Washington, qu'anicialmente habría ser una marcha de protesta, per depues de discusiones col entós presidente John F. Kennedy, finó cásique nuna celebración de les conquistes del movimentu negru (y del gobiernu) - lo qu'enritó enforma a activistes más radicales y menos inxenuos.
A magar 1965 el llíder negru pasó a dubiar de les intenciones estaunidenses na Guerra de Vietnam. En febreru y nuevamente n'abril de 1967, King fexo series crítiques al papel que los EEXX desempañaben na guerra. En 1968 King y el SCLC organizaron una campaña pola xusticia socio-económica, escontra la probitú (la Campaña los Probes), que tenía como oxetivu cimeru garantizar aida pa les comunidaes más probes del país.
Tamién ha ser rescampláu l'impautu que King tuvo nos espetácculos d'arruelu popular. Faló cola atriz negra de la serie Star Trek orixinal, Nichelle Nichols, cuando menazaba con salir del programa. Nichelle consideraba que'l papel nun la taba aidando un res na so carrera y que l'estudiu tratábala mal, pero King convencióla de que yera importante pal movimientu negru tener un representante nún de los programes más populares de la televisión.
Martin Luther King yera odiáu por munchos segregacionistes del sur, lo que se culminó col so asesinatu'l día 4 d'abril de 1968, momentos enantes d'una marcha, nún hotel de la ciudá de Memphis. James Earl Ray confesó'l críme, y años depués refugó la so confesión. La viuda de King, Coretta Scott King, xunto col restu de la familia'l llíder, ganó un procesu civil escontra Loyd Jowers, un home qu'armó un escándalu al dicir que-y ufrieren 100 mil dólares pol asesinatu de King.
Dende la so muerte, la reputación de King medró tantu fasta'l puntu de facer el so nome ún de los más importantes na hestoria estaunidense; llega ser asemeyáu como'l Abraham Lincoln del sieglu XX. Los defensores d'esta comparación dicen que dambos foron llíderes de grandes avances na alquisición de drechos humanos - escontra grandes torgues - y dambos tuvieron una mesma fín, asesinaos pola causa que defendieron.
Esisten diversos escritos y discursos de Martin Luther King, frutos de la so llarga esperiencia como predicador. La so Carta de la Prisión de Birmingham, escrita en 1963, ye una descripción apasionada de la so cruzada pola xusticia.
En 1986 foi afitáu un día de fiesta nacional nos EEXX pa homenaxear a Martin Luther King, el nomáu Día de Martin Luther King - siempres nel tercer llunes de xineru, data próxima al aniversariu de King. En 1993, pola primera vegada, la festividá cellebráse en tolos estaos del país.
[editar] Bibliografía y referencies
- GARROW XR., David. The FBI and Martin Luther King. New York : Penguin Books, 1981. ISBN 0140064869
- BENNETT, Lerone. What manner of man; : a biography of Martin Luther King, Jr. New York : Pocket Books, 1968
- BRANCH, Taylor. Parting the waters : America in the King years. New York : Simon and Schuster, 1989
