Fonema
De Uiquipedia
En Llingüística, un fonema ye la unidá sonora más pequeña con valor distintivu, o lo que ye lo mesmo, capaz d'estremar les palabres d'una llingua. Suelen representase colos símbolos del Alfabetu Fonéticu Internacional ente dos barres oblicues: /a/, /b/, /θ/ ...
Los fonemes son entidaes puramente abstractes, que puen corresponder a soníos diferentes, en función del falante o de la so posición na palabra. Les diferentes realizaciones d'un fonema conócense como alófonos.
Cada llingua tien un númberu fixu de fonemes, que nun tienen por qué coincidir colos d'otres llingües: un soníu pue ser un fonema nuna llingua y n'otres non .
Los fonemes d'una llingua puen identificase per aciu de los pares mínimos, esto ye, dos palabres de sentíu estremáu que solo tienen un soníu diferente (y que ta consideráu entós como fonema).
Por exemplu, /s/ y /ʃ/ son fonemes n'asturianu porque permiten estremar palabres como rosa /rosa/ y roxa /roʃa/.
En cambiu, la s sonora [z] nun ye un fonema n'asturianu, sinon un alófonu de /s/ : la palabra del exemplu anterior dellos falantes puen pronuciala [rosa] y otros [roza] ensin que cambie'l significáu .
Esti mesmu soníu [z] sí que ye un fonema en francés porque distingue palabres como poisson /pwasɔ/("pescáu") y poison /pwazɔ/("venenu").
