Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Waldenburgerbahn - Alemannische Wikipedia

Waldenburgerbahn

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dialäkt: Baseldytsch
es Bähnli bi dr Haltstell Bad Buebedorf
vergrößern
es Bähnli bi dr Haltstell Bad Buebedorf

S Waldeburgerli (kurz WB), wie d Waldenburgerbahn (offiziell Name) liebevoll vo dr yheimische Bevölkerig gnennt, isch e Schmalspurbahn im Oberbaselbiet (Nordweschtschwiiz).

Inhaltsverzeichnis

[ändere] Bahnporträt

D Strecki isch 13.1 Kilometer lang und eispurig. Sie füehrt vo Waldeburg in d Kantonshauptstadt Lieschtel. Obwohl oder grad will sie so glai isch, hett sie es paar Bsunderheite: Usser em Waldeburgerli het kei anderi Bahn in dr Schwiz au e Spurwiti vo nume 750 Milimeter. Au in ganz Europa gits nur es paar wenigi Bahne, wo die Spurwiti hän. Aber alli vo dene ebbe usser em Waldeburgerli fahre nur oder fascht nur wägem Turismus. Zuedäm isch s Waldeburgerli die einzig Bahn mit däre Spurwiti, wo me elektrifiziert het. S Waldeburgerli isch somit e ganz normals modärns Bähnli im öffentlige Personeverkehr mit ere bsundre Spurwiti.

D Bahn isch scho ziemli alt - und wär sie das nid, wär sie wohl nie baut worde. Sie isch nämli scho am 1. Novämber 1880 eröffnet worde. Und 1953 het me sie denn uff elektrische Betrieb umgstellt und aadie gsait zu de Dampfrösser.

Hütte het s Bähnli näb de beide Ändbahnheef elf Statione uff dr Strecki und brucht 24 Minute, um vo Waldeburg noch Lieschtel z'ko. Intärn hett me em Waldeburgerli s Nummere 19 innerhalb vom Tarifverbund Nordweschtschwiz (TNW) geh. Anders aber als d Tram und Büss im TNW trait s Bähnli die Nummere niene, und hett au kei Zielazeige an de Fahrzüüg. Aber das bruchts jo au nid, wenns nur ei Linie git. Betriberin isch übrigens d Waldenburgerbahn AG.

Im aktuelle Fahrplan fahrt d WB am Daag dur all halb Stund, zu de Stosszyte all Viertelstund und an de Oobe und am Samschtig- und Sunntigmorge all Stund, was öppe vierzig Fahrte pro Tag und Richtig ergitt.

Vom Frielig bis in Herbscht bietet d WB Dampffahrte wie friener a, und zwar mit domoligem Rollmaterial und dr einzige betriebsfähig erhaltene Dampflok, dr Gedeon Thommen vo 1902. Lok und Wääge wärde liebevoll pflägt.

[ändere] Gschicht

Am 18. Juni 1871 hett d Bevölkerig vom Baselbiet dr Konzession zum Bau vonere Schmalspurbahn vo Lieschtel noch Waldeburg und villicht witer noch Langebruck zuegstimmt. Das hett denn no dr Schwizer Bundesrot bewillige miesse. In de Joor druff hetts denn aber immer widr Problem geh, Lüt mit gniegend Gäld zfinde. 1879 isch d Waldeburgerbahn als eigeständigi Gsellschaft gründet worde und me hett ihre d Konzession füre Bau erteilt, aber nur vo Lieschtel bis Waldeburg, ohni s'Bärgstück bis Langebruck.

Nur acht Mönet hett me brucht, um s Bähnli z'baue und so hett me sie am 30. Oktober 1880 iweihe kenne. Es hett Plätz in dr zweite und dritte Klass gha. Koschtet het ei Fahrt in dr dritte Klass damals ei Frangge (hytte ohni Rabatt siebe Frangge) und d Fahrt het 56 Minute duurt. S Bähnli isch zuedäm numme vier Moll pro Daag und Richtig gfahre (hytte vierzig Moll). Mit seggle wär me also nume es bizz langsamer gsi, aber 13 Kilometer sin z Fuess halt bizz viel.

1909 hän es paar motivierti Lyt e Gsuech gstellt, zem e Bahn z baue vo Waldeburg über Langebruck noch Balsthal und mit enere Sytelinie noch Mümliswil. Dr Usbruch vom erschte Wältkrieg hett denn das aber verhindert - genauso wie die planti Elektrifzierig 1912 vo dr bestehende Bahn. Die Verlängerig isch leider nie baut worde und so fahre hytte Poschtauti in die Gmeinde.

Am 25. Oktober 1953 hett me denn doch dr elektrischi Betrib kenne uffne (mit 1500 Volt Glichstrom) und hett au grad neus Rollmaterial agschafft.

1985 und 1993 hett me denn s aktuelle Wagematerial agschafft: siebe Trieb- und zäh Stüürwage.

[ändere] Rollmaterial

  • CFe 4/4 / BDe 4/4 1–3 (1953) usser Dienscht
  • BDe 4/4 11–14 (1986), 15–17 (1993)
  • Bt 111–114 (1986), 115–120 (1993)

[ändere] Zuekunft

Zwüsche 2010 und 2015 muess me neus Rollmaterial organisiere. Will das mit dene 750mm Spurwiti immer e Chnorz isch, geeigneti Wäge z'finde - und wenn me Niederflur wott gar fascht unmeeglig isch -, prieft me e Abänderig vo dr Spurwiti uf 1000 Milimeter. Denn kennt me s Waldeburgerli au bis Prattele verlengere und deert mit dr Tramlinie 14 verknipfe, wo zmittst in d Altstadt vo Basel fiehrt. Denn hetti me e zuesätzligi Meegligkeit für dr Regionalverkehr zwüsche Lieschtel und Basel. Natürlig gits au die "normal" Ysebahnlinie vo dr SBB, aber es git halt immer wie meh Passaschier.

Allerdings kennte denn die nostalgische und sehr beliebte Dampffahrte nymmi statt finde, drumm isch es au meeglig, dass me bi 750 mm blibt.

[ändere] Weblinks

Der Artikel basiert uf ´ra freie Ibersetzung vum Artikel „Waldenburgerbahn“ us dr dytsche Wikipedia.

Anderi Sprooche

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu