Ulm (Donau)

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Wabba Kard

Basisdada

Bundesland: Bada-Württaberg

Regierungsbezirk: Tübinga

Regioh: Donau-Illr

Landkroes: Stadtkroes

Geografischa Lage:

Koordinate: 48° 24' N, 09° 59' O

48° 24' N, 09° 59' O

Höhe: 458 - 645 m ü. NN

Fläche: 118,69 km²

Eiwohnr: 120.574 (Septembr 2005)

Bevölkerongsdichte: 1.016 Eiwohnr je km²

Ausländradoel: 17,3 % (2003)

Poschdleidzahla: 89001 - 89081
(alt: 7900)

Vorwahla: 0731, 07304,
07305, 07346

Kfz-Kennzoecha: UL

Gemeindeschlüssel: 08 4 21 000

UN/LOCODE: DE ULM

NUTS-Code: DE144 (Ulm, Stadtkreis)

Schdadtgliederong: 18 Schdadtdoel

Adress von dr
Schdadtvrwaltong: Marktplatz 1
89073 Ulm

Offiziella Website: www.ulm.de

E-Mail-Adress: stadt_ulm@ulm.de

Bolliddig

Obrbürgrmoeschdr: Ivo Gönner (SPD)

Blick auf Ulm vom Safranberg aus

[ändere] D'Schdadt ond d'Leid

Ulm isch a Schtadt an dr Donau, wo a weng meh als hondrdzwanz'g tausad Eiwohnr hod. D'Donau isch en Ulm gleichzeidig au d'Grenz zwischa Bada-Württaberg ond Boyra ond trennt Ulm von Nei-Ulm. Wenn abr a Ulmr von Ulm schwätzt nao moetr en dr Regl Ulm ond Nei-Ulm zamma. Dao kennt dr Goeschd koene Grenza ed. En Ulm (ond Nei-Ulm) wird Schwäbisch gschwätzt. Des härt sich ogfähr so a, wie des dahanna g'schrieba isch.

[ändere] Was ma von Ulm kenna sott

Ulm isch bekannt fir's Ulmr Mynschdr, was mit seine 161,5 Metr d'hechschda Kirch von d'r Weld isch.

's Ulmr Mynschdr von Nord-Weschda aus gseah

'S Hechschde von dr Weld fr'd Ulmr isch abr's Schwörwochaende. Des fangt mit dr Lichterserenade am Samschdag ah. 'S oegendliche Feschd isch abr am Schwörmondag. Des isch fr elle Ulmrinna ond Ulmr a Feierdag. Dao v'rwandlad sich an oem Dag ('s isch ewl dr vorletschde Mondag em Juli) ganz Ulm in a Feschd. Z'erschd wed a Wenga gschwätzad: Dr Birgrmoeschdr häld d'traditionella Schwörrede en der er an Eid auf'd Schtadtvrfassong abloeschtad, auf da großa Schwörbrief aus am Johr 1397. Ond nao god ma zom Nabada, wo elle Leid (bsonders de Jonge) en dr Donau Schiffla bauad ond sich gegaseidig nass machad ond a Freid hend. (Ma duad d'Donau von dr Schdadt bes en'd Friedrichsau na bada, daoher kommt dr Name Nabada. ) Nao wed vor ellem am Donauufr ond em Fischrviertl gfeirad abr ao en elle Kneipa en Ulm. Älle vier Johr isch an de zwoi Sonndäg vor am Schwörmondag au no's traditionelle Fischrschtecha, 's nägschde isch des Johr.

'S Ulmr Zeld isch a großa Verahschdaldong en dr Ulmr Friedrichsau, bei der bekannde ond ohbekannde Künschdlr von ibrahl aus dr Weld zoegad was se kennad. Des god sechs Wocha ond fendt von Midde Mai bis Midde Juli schdadd. Dao geids Musig, Theadr, Kabarett, guads Essa ond nedde Leid.

Ebbes Neis isch 's Indrnationale Donaufeschd, bei dem Leid von elle Donauländr zamma mid de Ulmr am Donauufr von Ulm (ond nadierlich Nei-Ulm) feirad ond a Freid hend. Dao geids schene handwergliche Sacha, guada Wei, guads Essa von elle Donauländr, Musig, nedde Leid ond weoß dr Geir, was 's ed elles no geid. S'lohnd sich mal na zom ganga. Des ganze, ond no vill meh ka ma au auf dr hochdeitscha Seite von Ulm lesa.

[ändere] Geografisches

Ulm isch eigliedrt en 18 Schtadtdoel: Ulm-Mitte, -Böfingen, -Donaustetten, -Donautal, -Eggingen, -Einsingen, -Ermingen, -Eselsberg, -Gögglingen, -Grimmelfingen, -Jungingen, -Lehr, -Mähringen, -Oststadt, -Söflingen (mit Harthausen), -Unterweiler, -Weststadt und -Wiblingen.

Zom Alb-Donau-Kroes (am Württabergischa Kroes von Ulm) g'herad ao no die kloenere Schtedt Langenau, Illerkirchberg, Illerrieden, Staig, Hüttisheim, Erbach (Donau), Blaubeuren, Blaustein, Dornstadt und Beimerstetten.

[ändere] Andre wichtige Ulmr Leid und Feirdäg

A bekanndr Ulmr isch dr Albert Einstein. Da Schneidr von Ulm kennt ma ao. A andrer wichtigr Feirdag en Ulm isch dr glompige Doschteg, welchr en dr Faschingszeit gfeirad wed.