Stefano Franscini
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
 |
Der Artikel isch im Dialäkt „Züridütsch (See)“ gschriibe worde. | |
De Stefano Franscini (* 23. Oktober 1796 in Bodio, Kanton Tessin; † 19. Juli 1857 in Bern), vo Bodio TI, isch en Schwiizer Schtatistiker und Politiker (FDP) gsii.
1819 bis 1823 isch de Franscini Lehrer gsii anere öffentliche Schuel in Mailand und isch 1826 Direkter vonere Schuel vom wechselsiitige Underricht in Lugano worde. Wo sich 1829 in Tessin e Verfassigsreform abzeichnet hät, hät er defür gworbe dur e anonym erschiinendi Broschüre, wo viil Uufsehe erregt hät, namentlich aber als Redakteur vom Osservatore del Ceresio, wo jedoch 1830 verbote worde isch und em Franscini d Aachlaag wege Uufruehrversuech iibracht hät.
Nach Aanaahm vo dr neue Verfassig im Juli 1830 isch de Franscini Mitgliid vom Grosse Rat und bald druf Schtaatssekretär worde. Vo da aa hät er fascht ununderbroche dr oberschte Schtaatsbhörde vo siim Kanton aaghört und hät sich bsunders dur d Hebig vom Underrichtswese und dur d Förderig vo dr Induschtrie und vom Handel verdient gmacht. Nach Aanaahm vo dr neue Bundesverfassig isch er am 16. November 1848 in Bundesrat gwählt worde und bi de folgende Wahlperiode bis zu siim Tod in dem Amt beschtätiget worde. Während siinere Amtsziit isch er em Departement vom Innere vorgschtande. 1850 hät er fascht im Elleigang di erschti Eidgenössischi Volchszellig organisiert.
Sit 1856 isch er Mitgliid vom Institut de France gsii. D Schwiiz verdankt ihm d Gründig vom Zürcher Polytechnikum, dr Vorläuferorganisation vo dr Eidgenössische Technische Hochschuel Züri. De Franscini isch als eigentliche Schöpfer vo dr schwiizerische Schtatistik z betrachte.
[ändere] Werch
- Statistica della Svizzera (Lugano 1828; 2. Auflage 1848-49, Supplement 1851)
- Der Kt. Tessin, 1835
- Statistica della Svizzera italiana (Lugano 1837-1839)
- Übersichten der Bevölkerung der Schweiz (Bern 1851)
- Storia della Svizzera italiana dal 1797 al 1802, zusammengestellt von P. Peri, 1864
- Annali del cantone Ticino, hg. von G. Martinola, 1953
[ändere] Weblinks
- Literatuur vo und über Stefano Franscini im Kataloog vor DDB
- Artikel Stefano Franscini im Historische Lexikon vo dr Schwiiz
| Vorgänger --- |
Mitgliid im Schwiizer Bundesrat 1848-1857 |
Nachfolger Giovanni Battista Pioda |
Vorlage:Meyers
| Persoonedaate | |
|---|---|
| NAME: | Franscini, Stefano |
| ALTERNATIVNAMEN: | |
| KURZBESCHREIBUNG: | Schweizer Statistiker und Politiker (FDP) |
| GEBURTSDATUM: | 23. Oktober 1796 |
| GEBURTSORT: | Bodio TI |
| STERBEDATUM: | 19. Juli 1857 |
| STERBEORT: | Bern |
Der Artikel basiert uf ´ra freie Ibersetzung vum Artikel „Stefano Franscini“ us dr dytsche Wikipedia.
