Aristotle
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| Triết học phương Tây Triết học cổ đại |
|
|---|---|
 |
|
| Tên: Αριστοτέλης, Aristotelēs | |
| Sinh: 384 trước Công nguyên | |
| Mất: 7 tháng 3, 322 trước Công nguyên | |
| Trường phái: Khai sinh chủ nghĩa Aristoteles | |
| Các quan tâm chính | |
| Luân lý học, Chính trị, Siêu hình học, Khoa học, Logic | |
| Quan niệm đáng lưu ý | |
| The Golden mean, Nguyên nhân sau cùng (The final cause) | |
| Chịu ảnh hưởng từ | Có ảnh hưởng tới |
| Plato | Hầu hết các nhà triết học và khoa học sau ông |
'Aristotle (hay Aristot; tiếng Hy Lạp: Αριστοτέλης, Aristotelēs; 384–322 TCN) là một nhà triết học cổ Hy Lạp. Ông được xem là người tạo ra môn luận lý học. Ông cũng thiết lập một phương cách tiếp cận với triết học bắt đầu bằng quan sát và trải nghiệm trước khi đi tới tư duy trừu tượng.
[sửa] Cuộc đời
Aristotle sinh tại Thrace gần Macedonia, cha ông là bác sĩ của vua Philip xứ Macedonia.
18 tuổi, ông đến Athens để tham gia học viện Academy của Plato.
Năm 335 TCN, Aristotle mở trừong riêng của mình tại Athens, gọi là Lyceum (tên đền thờ thánh Apollo).
Cũng như Platon đã từng là học trò của Socrates, Aristotle cũng là học trò của Platon. Và chính bản thân Aristotle đã trở thành gia sư cho Alexander Đại Đế, do đó đã có một đường dây kế tục trí tuệ xuyên qua bốn thế hệ của những khuôn mặt lịch sử này.
Aristotle cũng được biết đến như người cha đỡ đầu của vật lý học, ông đã viết quyển "Vật lý học" đầu tiên của nhân loại. Phương pháp trình bày của Aristotle trong cuốn sách này khác hẳn ngày nay. Trong cuốn sách này hoàn toàn không có công thức toán học và không có thí nghiệm.
Ông đi đến kết luận bằng lập luận và bằng trực giác. Những công trình về sinh học chứng tỏ ông là một nhà thực nghiệm giỏi.
thời trung cổ, các học thuyết của Aristotle đựoc nhà thờ công nhận như kinh thánh, mọi ý kiến phản bác quan điểm của ông đều bị đưa ra xét xử.
Aristotle đóng góp rất nhiều cho triết học và sinh học. Các công trình về sinh học của ông đều có cơ sở vững chắc, ông đã liệt kê đựoc 500 loài động vật, 120 loài cá và 60 loài côn trùng. các quan điểm của ông về vật lý vẫn còn nhiuề hạn chế và sai lầm.
[sửa] Các quan điểm của Aristotle
- "Vật nặng rơi nhanh hơn vật nhẹ, càng nặng rơi càng nhanh."
- "Tốc độ rơi của một vật phụ thuộc vào mật độ môi trừong nơi vật rơi qua , mật độ môi trường càng nhỏ thì tốc độ rơi càng lớn."
"Nếu có lực tác dụng vào vật thì tốc độ chuyển động của vật sẽ tỷ lệ thuận với lực tác dụng."
- Aristotle còn cho rằng, chuyển động có thể là "có ý thức" hoặc "vô ý thức". Ông dùng thuật ngữ "nature will" (tạm dịch là "lẽ tự nhiên") để giải thích về nguyên nhân của sự chuyển động: "Mọi chuyển động có ý thức hay vô ý thức của sinh vật hoặc các vật thể đều tuân theo lẽ tự nhiên của chúng."
- Aristotle đồng ý với quan điểm của Empedode về 4 nguyên tố đất lửa, khí, nước. Sau đó đề xuất thêm rằng các thiên thể chuyển động theo đừong tròn, và các thiên thể đó đựoc tạo thành từ "ether" (ête) vì chúng nhẹ nhất (theo ông thì vật nhẹ sẽ bay lên, vật nặng rơi xuống).
| Dữ liệu nhân vật | |
|---|---|
| Tên | Aristotle |
| Tên khác | Αριστοτέλης (tiếng Hy Lạp); Aristotelēs |
| Tóm tắt | Nhà triết học cổ Hy Lạp |
| Lúc sinh | 384 TCN |
| Nơi sinh | Stageira |
| Lúc mất | 7 tháng 3, 322 TCN |
| Nơi mất | Chalkida, Euboia, Vương quốc Macedon |
