Semah
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Cemlerde deyişler eşliğinde yapılan dinsel tören. Semah’ın kökeni kırklar meclisine kadar dayanmaktadır. Rivayet odur ki :"kırklar meclisine gelen Hz Muhammed’e salmanı Farisi bir uzum tanesi verir ve bu uzum tanesini kırklar meclisinde paylaştırmasını ister. Hz. Muhammed Cebrail’in getirdiği tabakta bu uzum tanesini sıkar ve dağıtır. Bunu içen kırklar "ya Allah" diyerek semah dönmeye başlarlar. Semah esnasında Hz. Muhammed’in sarigi düşer, kırklar düsen sarigi alır ve 40 parçaya ayırıp bellerine bağlarlar."
Semah sırasında bele bağlanan tülbent, Hz. Muhammed’in düsen sarığını sembolize eder.
Semah cemlerde, alevi inancını tanıtan törenlerde vs donulur, kesinlikle düğünlerde, eğlence ortamlarında dönülmez. Semah hakkında yanlış bilinen başka bir şey ise semah’ın çekildiği ya da oynandığıdır, semah ne çekilir ne de oynanır semah "donulur".
Semah kadınlı erkekli karışık donulur. Makyajla, takılarla (gümüş, altın vs fark etmez), göbeği acık, kısa kollu elbiseler semah dönülmez. Semah sırasında el ele tutuşulmaz, ayaklar çıplaktır, bas genelde acıktır. Ya karşı karşıya ya da halka seklinde donulur. Semahçılar dedenin oturduğu bolüme sırtlarını dönmezler, oraya geldiklerinde yüzleri çerağa donuk boyunları hafif bükük geçerler.
Günümüzde birçok semah turu var, bunların arasında en çok dönülenleri, belli başlı olanları:
Miraçlama Ali nur semahı Kırklar semahı Turnalar semahı Erkan semahı Gönüller semahı Ya Hızır semahı Nevruz semahı Hacı Bektaş semahı Muhammed âli semahı' dır.
Ayrıca, ulu hünkâr Hacı Bektaşi veli der ki: "Semah, ariflerin aleti, muhiplerin ibadeti, taliplerin maksududur. Bizim semahımız oyuncak değil, ilahi bir sırdır. Bir kimse ki semahı oyuncak sayar o cahildir".