Nil Savaşı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nil Savaşı, Fransız Devrim Savaşları içinde en önemli deniz savaşlarından biridir. Amiral Horitio Nelson komutasındaki İngiliz donanmasıyla Amiral François-Paul Brueys D'Aigalliers komutasındaki Fransız donanması arasında 1-2 Ağustos 1798 tarihinde, Nil deltasındaki Abukir Koyu’nda gerçekleşmiştir.
Napolyon’un Mısır’ı istila etmesi, Uzakdoğu’daki İngiliz çıkarlarını tehdit etmekteydi. Zaten Fransız ordusuyla birlikte Mısır’a gelen bilim heyetinin de çalışmalarından biri, Akdeniz’le Kızıldeniz arasında bir gemi yolunun inşaası konusunda fizibilite çalışmaları yapmaktı. Fransız ordusunun Mısır’da karaya çıkışından hemen hemen üç hafta sonra, Amiral Nelsen komutasındaki 14 parça gemiden oluşan İngiliz donanması, Fransız ordusunun ikmalini ve denizden korumasını üstlenen Fransız donanmasını saptamıştır.
Fransız donanmasındaki gemiler, sancak tarafları açık denize dönük olarak demirlemiş ve birbirlerine zincir hattıyla bağlanmışlardır. Bu zincir hattı, İngiliz gemilerinin aradan geçmesini engelleyecek bir hat oluşturmak amacındadır.
Nelson bu tertiplenişte zayıf noktayı hemen keşfetmiştir. Gemilerini iki gruba ayırmış, bir grup geminin Fransız gemi hattının önünden geçerek bu hat ile sahil arasına kaymasını emretmiştir. Diğer grup gemiler ise Fransız donanmasının üzerine ilerlemişler, sola çark ederek sancak toplarını Fransız gemilerine çevirmişlerdir. Böylece Fransız gemileri iki ateş arasına alınmıştır. Nelson’un saldırı için geceyi seçmesi de gemilerinin manevrasının gizlenmesi konusunda avantaj yaratmıştır.
Sonuçta Nelson Abukir Limanında demirli Fransız donanmasını imha ederek Mısır’daki Napolyon ordularının Fransa ile deniz bağlantısını kesmiştir. Kuşkusuz Napolyon, ordularının gıda gereksinimini “yerinde ikmal” ilkesiyle Mısır’dan sağlayabilirdi. Ancak cephane ve silah ikmali konusunda zorluklar yaşanacaktır. Ordusunun tamir atölyeleri vardır ancak, gerekli malzemenin deniz yolundan sağlanamaması, Mısır’da bunun için yeterli tesislerin bulunmaması Napolyon’u bir karar vermeye zorlamıştır. Donanma ile ikmal sağlanabilse, Mısır’da kalınıp bölge tutulabilirdi. Ama şimdi uzun süre Mısır’da kalınması olanaksızdır.
Napolyon bunun üzerine Orta Doğu yönünde ilerlemek zorunda kalmıştır. Muhtemelen, Osmanlı İmparatorluğu’nu, gerekli malzemeyi kendisine sağlayacak bir antlaşmaya zorlamak hesabındaydı.
Ancak ordusu Akka kalesi önünde durdurulmuş, Mısır’a dönmek zorunda kalmıştır. Ordusunun Mısır’da uzun süre kalamayacağını bilen Napolyon, bu orduyu Mısır’da bırakarak Fransa’ya dönmüştür. Nil Savaşı ve bunun ardından gelen Akka yenilgisi, Napolyon’un Mısır Seferi’nin başarısızlığına neden olmuştur.
