వేములవాడ
వికీపీడియా నుండి
వేములవాడ మండలం | |
---|---|
జిల్లా: | కరీంనగర్ |
రాష్ట్రము: | ఆంధ్ర ప్రదేశ్ |
ముఖ్య పట్టణము: | వేములవాడ |
గ్రామాలు: | 23 |
విస్తీర్ణము: | చ.కి.మీ |
జనాభా (2001 లెక్కలు) | |
మొత్తము: | 73.421 వేలు |
పురుషులు: | 36.696 వేలు |
స్త్రీలు: | 36.725 వేలు |
జనసాంద్రత: | / చ.కి.మీ |
జనాభా వృద్ధి: | % (1991-2001) |
అక్షరాస్యత (2001 లెక్కలు) | |
మొత్తము: | 56.96 % |
పురుషులు: | 70.19 % |
స్త్రీలు: | 43.87 % |
చూడండి: కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు |
వేములవాడ, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని కరీంనగర్ జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. వేములవాడ, కరీంనగర్కు 32 కిమీ ల దూరంలో కరీంనగర్-కామారెడ్డి దారిలో ఉంటుంది.
విషయ సూచిక |
[మార్చు] చరిత్ర
ఈ పురాతన గ్రామం పశ్చిమ చాళుక్యుల కాలం నుండీ ఉన్నదని ఇక్కడ లభించిన పురాతత్వ ఆధారాలను బట్టి తెలుస్తోంది. పశ్చిమ చాళుక్యులు నిర్మించిన రాజరాజేశ్వర స్వామి దేవాయమునకు వేములవాడ ప్రసిద్ధి చెందింది. చారిత్రక ప్రసిద్ధి కలిగిన ఈ దేవాలయానికి సుదూర ప్రాంతాల నుండి యాత్రికులు వస్తూ ఉంటారు. ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించిన మొదటి నరసింహుడుకు రాజాదిత్య అనే బిరుదు ఉండేది. ఆ బిరుదు పేరిట గాని, లేదా అతడు కట్టించినందువలన గాని ఈ దేవాలయానికి ఈ పేరు వచ్చిందని భావిస్తున్నారు. రాజాదిత్య మొదటి వినయాదిత్య యుద్ధమల్లుని మనుమడు. దేవాలయానికి ఉత్తరాన ధర్మగుండం అనే కోనేరు కలదు. గ్రామాన్ని ఆనుకుని ప్రవహించే వాగు ఈ కోనేటికి నీటి వనరు. వద్దేగేశ్వర స్వామి దేవాలయము కూడా ఇక్కడ ఉన్నది.
[మార్చు] శ్రీ రాజరాజేశ్వర స్వామి దేవస్థానం
శివరాత్రి రోజున మూడు లక్షలకు పైగా భక్తులు రాజరాజేశ్వర స్వామిని సేవించుకుంటారు. ఆ రోజున ప్రత్యేక పూజలు జరుపుతారు. వంద మంది అర్చకులతో మహాలింగార్చన జరుపుతారు. అర్ధరాత్రి వేళ శివునికి ఏకాదశ రుద్రాభిషేకం చేస్తారు. రాత్రివేళ దీపాలంకరణలతో దేవాలయం దేదీప్యమానంగా వెలుగుతూ ఉంటుంది. భక్తులకు ప్రత్యేక సౌకర్యాలు ఏర్పాటు చేస్తారు. అనేక సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి. విద్యార్ధులకు ఉచిత వసతి, భోజన ఏర్పాట్లు చేస్తారు. ఇంకా, ఈ దేవాలయం ఇతర చిన్న ఆలయాలకు దానధర్మాలు చేస్తుంది.
రాష్ట్రంలో అత్యధిక ఆదాయం గల దేవాలయాల్లో ఇది ఒకటి. గ్రామాభివృద్ధి నిమిత్తం సంవత్సరానికి రూ. 8 లక్షలు ఖర్చు పెడితుంది దేవస్థానం.
కాశీ, చిదంబరం, శ్రీశైలం, కేదారేశ్వరం లను పావనం చేసిన తరువాత శివుడు వేములవాడ వేంచేసాడని పురాణ కథనం.
ఇక్కడ కొలువై ఉన్న స్వామిని శ్రీ రాజ రాజేశ్వర స్వామి అని, రాజన్న అనీ అంటారు. మూలవిరాట్టుకు కుడి పక్కన శ్రీ రాజ రాజేశ్వరీ దేవి, ఎడమ పక్కన శ్రీ లక్ష్మీ సహిత సిద్ధి వినాయక విగ్రహాలు ఉంటాయి. ధర్మగుండం కోనేటిపై మూడు మండపాలు నిర్మించబడ్డాయి. మధ్య దానిపై ఈశ్వరుని విగ్రహం ప్రతిష్ఠించబడింది. ధ్యాన ముద్రలో ఉన్న శివుని విగ్రహం చుట్టూ ఐదు శివలింగాలు ఉంటాయి.
భక్తులు చేసే రకరకాల పూజల్లో ప్రముఖమైనది కోడె మొక్కు . భక్తులు గిత్తను తీసుకువచ్చి గుడి చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేయించి ప్రాంగణంలో ఒకచోట కట్టివేస్తారు. దీనివలన భక్తుల పాపాలు తొలగిపోయి సంతాన ప్రాప్తి కలుగుతుందని విశ్వసిస్తారు. పవిత్రమైన గండ దీపాన్ని వెలిగించడం కూడా ఎంతో పుణ్యకరమని భక్తులు భావిస్తారు.
[మార్చు] వివిధ మతావలంబికుల దర్శన స్థలం
శైవులు, వైష్ణవులు, జైనులు, బౌద్ధులు అందరూ ఈ దేవాలయాన్ని దర్శిస్తారు. దేవాలయంపై ఉన్న శిల్పాలు కూడా జైన, బౌద్ధ సంస్కృతులను ప్రతిబింబిస్తూ ఉంటాయి.
ఈ దేవాలయానికి గల మరో విశేషమేమిటంటే దీని ప్రాంగణంలో 400 ఏళ్ళ నాటి మసీదు ఉన్నది. ముస్లిము మతానికి చెందిన ఒక శివభక్తుడు ఈ గుడిలో ఉంటూ, స్వామిని సేవిస్తూ ఇక్కడే మరణించాడు; అతని స్మృత్యర్ధం ఈ మసీదు నిర్మించారని ప్రతీతి. హిందువులు శివుణ్ణీ, ముస్లిములు అల్లా ను పూజించే ఈ దేవాలయ ప్రాంగణం మతసామరస్యానికి చిహ్నంగా భాసిల్లుచున్నది.
[మార్చు] బయటి లింకులు
శ్రీ రాజరాజేశ్వర స్వామి దేవాలయం
[మార్చు] మండలంలోని గ్రామాలు
- హనుమాజీపేట్
- బొల్లారం
- మల్లారం
- మర్రిపల్లి
- వెంకటంపల్లి
- నూకలమర్రి
- వత్తెంల
- ఫాజిల్ నగర్
- సత్రాజుపల్లి
- చెక్కపల్లి
- ఎదురుగట్ల
- వేములవాడ (ర్)
- లింగంపల్లి
- జయవరం
- తిప్పాపురం
- మారుపాక
- చంద్రగిరి (వేములవాడ మండలం)
- తెట్టకుంట
- నాంపల్లి (వేములవాడ మండలం)
- కొడుముంజ
- అనుపురం
- రుద్రారం
- సంకేపల్లి
[మార్చు] కరీంనగర్ జిల్లా మండలాలు
ఇబ్రహీంపట్నం - మల్లాపూర్ - రైకల్ - సారంగాపూర్ - ధర్మపురి - వెలగటూరు - రామగుండము - కమానుపూర్ - మంథని - కాటారం - మహాదేవపూర్ - మల్హర్రావు - ముత్తరంమహాదేవపూర్ - ముత్తరంమంథని - శ్రీరాంపూర్ - పెద్దపల్లి - జూలపల్లి - ధర్మారం - గొల్లపల్లి - జగిత్యాల - మేడిపల్లి - కోరుట్ల - మెట్పల్లి - కత్లాపూర్ - చందుర్తి - కొడిమ్యాల్ - గంగాధర - మల్లియల్ - పెగడపల్లి - చొప్పదండి - సుల్తానాబాద్ - ఓడెల - జమ్మికుంట - వీణవంక - మనకొండూరు - కరీంనగర్ - రామడుగు - బోయినపల్లి - వేములవాడ - కోనరావుపేట - యల్లారెడ్డి - గంభీర్రావుపేట్ - ముస్తాబాద్ - సిరిసిల్ల - ఎల్లంతకుంట - బెజ్జంకి - తిమ్మాపూర్ - కేశవపట్నం - హుజూరాబాద్ - కమలాపూర్ - ఎల్కతుర్తి - సైదాపూర్ - చిగురుమామిడి - కోహెడ - హుస్నాబాద్ - భీమదేవరపల్లి