Wiktor Kulerski
Z Wikipedii
Wiktor Kulerski (ur. 20 marca 1865 w Grucie, zm. 18 września 1935 w Owczarkach koło Grudziądza) - polski działacz społeczno-polityczny, dziennikarz i wydawca.
Rodzicami Kulerskiego byli Tomasz (nauczyciel) i Maria z Musolffów. Dzieciństwo spędził w Radzyniu Chełmińskim, gdzie ukończył szkołę ludową. Następnie uczęszczał do gimnazjum w Lubawie i Królewsko-Pruskiego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Grudziądzu. Z tego ostatniego został w 1883 roku wydalony przez władze pruskie za zorganizowanie potajemnych obchodów 200. rocznicy odsieczy wiedeńskiej. Uprawnienia nauczycielskie zdobył w 1887 w trybie eksternistycznym.
W 1890 roku założył, wraz z żoną Józefą z Kolskich, pensjonat "Dom Polski" w Sopocie. Zajmując się jego reklamą, rozpoczął współpracę z "Gazetą Gdańską", której redaktorem został na początku 1893 roku. Redagował też "Gazetę Polską" ukazującą się w Berlinie, gdzie przebywał na przełomie lat 1891 i 1892.
W 1894 ponownie zamieszkał w Grudziądzu, gdzie założył drukarnię (obecna ulica 23 stycznia) i zaczął wydawać własne czasopismo - "Gazetę Grudziądzką". Pierwszy numer, wydrukowany około 30 września, ukazał się z data 2 października w nakładzie 500 egzemplarzy. W chwili wybuchu I wojny światowej "Gazeta Grudziądzka" osiągnęła nakład ok. 136 000 i było to największe polskie pismo na świecie.
Wiktor Kulerski zajmował się publicystyką i był autorem większości artykułów wstępnych do gazety. Umieszczał też w niej własne tłumaczenia nowel i opowiadań, głównie z języka francuskiego.
Przez dwie kadencje (latach 1903-1911 był posłem do Parlamentu Rzeszy Niemieckiej w Berlinie. Pod koniec 1912 roku założył w Grudziądzu Katolicko-Polską Partię Ludową, którą po zakończeniu I wojny światowej przyłączył do Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast.
Po zamachu majowym Kulerski stał się przeciwnikiem Piłsudskiego. Jako senator z ramienia PSL Piast (od 1928 roku) wygłosił wiele przemówień potępiających sanację. W procesie brzeskim wystąpił jako świadek obrony.
Zmarł w swoim domu w Owczarkach pod Grudziądzem 18 września 1935 r. Pochowany został na cmentarzu katolickim w Grudziądzu.
Jego imienia i nazwiska używa jego wnuk Witysław Dys-Kulerski.
[edytuj] Bibliografia
- Stanisław Poręba "Wiktor Kulerski (1865-1935). W 75. rocznicę śmierci." "Pomorze i Kujawy", 4(11)/2000.
