Stronnictwo Demokratyczne

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Stronnictwo Demokratyczne




Lider	Krzysztof Góralczyk

Data założenia	15 kwietnia 1939
Adres siedziby	ul. Chmielna 9, 00-021 Warszawa

Ideologia polityczna	demokracja, socjaldemokracja, socjalliberalizm
Poglądy gospodarcze
Liczba członków	brak danych
Członkostwo międzynarodowe	brak
Europejska Grupa Parlamentarna	nie zasiada
Młodzieżówka	Demokratyczna Frakcja Młodych
Barwy	granat i biel

Obecni posłowie (%)	0 (0 %)
Obecni senatorowie (%)	0 (0 %)

Strona internetowa	www.sd.org.pl

Zobacz również	Polityka Polski Partie polityczne Wybory

Prawo
Ten artykuł jest częścią serii Polityka Polski
Konstytucja Polskie prawo
Władza wykonawcza
Prezydent: Lech Kaczyński Prezes Rady Ministrów: Jarosław Kaczyński Rada Ministrów: Rząd Jarosława Kaczyńskiego
Władza ustawodawcza
Sejm: Marszałek: Marek Jurek V kadencja Senat: Marszałek: Bogdan Borusewicz VI kadencja Zgromadzenie Narodowe
Władza sądownicza
Sąd Najwyższy Pierwszy Prezes: Lech Gardocki Trybunał Konstytucyjny Prezes: Jerzy Stępień Trybunał Stanu Przewodniczący: Lech Gardocki Naczelny Sąd Administracyjny Prezes: Janusz Trzciński
Samorząd terytorialny
Samorząd w Polsce Samorząd gminny Samorząd powiatowy Samorząd województwa
Kontrola i ochrona prawa
Najwyższa Izba Kontroli Prezes: Mirosław Sekuła Rzecznik Praw Obywatelskich: Janusz Kochanowski Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji Przewodnicząca: Elżbieta Kruk Prokuratura Prokurator Generalny: Zbigniew Ziobro Prokurator Krajowy: Janusz Kaczmarek Centralne Biuro Antykorupcyjne Szef: Mariusz Kamiński
Partie polityczne
Polskie partie polityczne: Centrum DPL KPEiR KPP LPR NL NOP ONP-LP PD PiS PJKM PKGIP PO PPN PPP PPS PSL PSL "Piast" PSPR PWN RACJA PL ROG ROP RP RRP SD SdPl SLD SRP UL UP UPR Zieloni 2004 Zieloni RP
Wybory
Wybory w Polsce (po 1989): prezydenckie: 1990 1995 2000 2005 parlamentarne: 1989 1991 1993 1997 2001 2005 samorządowe: 1990 1994 1998 2002 2006 europejskie: 2004 referenda: 1996 1997 2003

Stronnictwo Demokratyczne (SD) - decyzja o powołaniu Stronnictwa Demokratycznego zapadła 12 czerwca 1938 roku na Zjeździe Klubów Demokratycznych we Lwowie (działających od 18 września 1937 roku wśród inteligencji i drobnych przedsiębiorców). Natomiast I Kongres SD odbył się 15 kwietnia 1939 w Warszawie. Ale Stronnictwo Demokratyczne uznaje swój początek od 1937 roku, kiedy to najpierw w Warszawie, potem w Krakowie, Lwowie, Wilnie i innych mniejszych miastach II Rzeczypospolitej powstawały Kluby Demokratyczne, które pod koniec 1937 roku stworzyły niezależny i nośny społecznie ruch demokratyczny.

15 kwietnia 1939, podczas Ogólnopolskiego Zjazdu Założycielskiego (I Kongresu SD) w programie partii zapisano m.in. plan uzdrowienia i rozwoju gospodarki (gospodarka planowa, swoboda działania związków zawodowych, nacjonalizacja głównych działów przemysłu, reforma rolna) i podniesienia poziomu edukacji. Występowano przeciwko koncepcjom nacjonalistycznym i totalitarnym jak również przeciw autorytarnej sanacji). Postulowano również modernizację armii oraz rozbudowę potencjału wojennego. Na czele partii stanęli Mieczysław Michałowicz i Mikołaj Kwaśniewski.

Spis treści

1 Okres II wojny światowej
2 Po wojnie
- 2.1 Związek Młodzieży Demokratycznej i Młodzi Demokraci
3 Okrągły Stół i Sejm Kontraktowy
4 III Rzeczpospolita

[edytuj] Okres II wojny światowej

W czasie II wojny światowej członkowie stronnictwa wchodzą w struktury Polski Walczącej pod kryptonimem Prostokąt. Wydają między innymi pisma: Myśl Społeczno - Polityczna, Dziennik Polski, Polska Walcząca i Nowe Drogi. W 1942 roku, między innymi z inicjatywy działaczy SD, powołano Główną Radę Pomocy Żydom "Żegota" oraz Społeczną Organizację Samoobrony.

W 1940 SD rozpada się na dwie frakcje: prolondyńską i niezależną. Skrzydło prolondyńskie tworzy w końcu Zjednoczenie Demokratyczne (rozwiązane w 1945).

[edytuj] Po wojnie

Frakcja niezależna w sierpniu 1944 na terenach wyzwolonych odtwarza Stronnictwo Demokratyczne i wchodzi w komunistyczne struktury władzy, jako partia sojusznicza PPR a potem PZPR.

W Krajowej Radzie Narodowej SD miało 17 posłów, a w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej dwóch ministrów.

W 1946 SD przyjęło jako cel obronę inteligencji i rzemieślników w systemie komunistycznym, sprzeciwiało się między innymi likwidacji prywatnej własności w handlu oraz niezależnej spółdzielczości.

W latach 1946-1947 liczebność partii przekroczyła 200 000 członków, powstawały Koła Zakładowe SD z zakładach przemysłowych i kopalniach. Wprowadziło to popłoch w kierownictwach PPR i PPS. Postanowiono zatem ograniczyć działalność partii.

Ponieważ podobny los spotyka Stronnictwo Pracy, w 1950 do SD dołącza część działaczy likwidowanego Stronnictwa Pracy.

SD było jednym z członków Frontu Jedności Narodu. Popierało politykę PZPR, w zamian za "namiastkę spokoju" w środowiskach rzemieślniczych, kupieckich i inteligenckich. Nie brakowało jednak i nienajlepszych kart historii (m.in. organ prasowy SD, Kurier Polski, przyłączył się do antysemickiej nagonki w 1968)

Pomimo mocnego nacisku partia pozostała jedną z nielicznych w bloku wschodnim partii niemarksistowskich i postrzegana była jako swoisty azyl myśli demokratycznej. Współpracowała z czechosłowacką "Partią Socjaldemokratyczną" oraz z enerdowską Liberalno-Demokratyczną Partią Niemiec (LDPD).

W czasie przemian lat osiemdziesiątych Stronnictwo Demokratyczne coraz bardziej uniezależniało się od PZPR.

W 1981 na XII Kongresie Stronnictwa Demokratycznego SD przedstawiło propozycje powołania Trybunału Stanu, Trybunału Konstytucyjnego, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich oraz przywrócenia Senatu. Zaproponowano także, aby rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja stała się świętem państwowym (które wcześniej było "wewnętrznym" świętem Stronnictwa Demokratycznego). Po ogłoszeniu stanu wojennego Stronnictwo Demokratyczne przystąpiło do PRON, przewodniczący partii Edward Kowalczyk był wówczas wicepremierem w rządzie Jaruzelskiego.

[edytuj] Związek Młodzieży Demokratycznej i Młodzi Demokraci

W 1980 roku studenci UJ, Stefan Bieliński, Zbigniew Grzyb i Adam Zyzman utworzyli Akademicki Klub Demokratyczny, który w lutym 1981 roku, na ogólnopolskim zjeździe młodzieży przekształcił się w Związek Młodzieży Demokratycznej. Po wprowadzeniu stanu wojennego, uznany za organizację wrogą został zdelegalizowany. Członkowie rozbitego ZMD od początku stanu wojennego włączyli się w kolportaż antytotalitarnej "bibuły", nawiązano również współpracę z innymi "podziemnymi" organizacjami.

Na "powierzchni" b. członkowie ZMD działali w ramach Kół Młodych Demokratów, które następnie połączyły się i powołały Krajową Radę Młodych Demokratów. Przewodniczącymi KRMD byli: Zbigniew Sawicki, Zbigniew Grzyb, a potem Mirosław Koźliński.

Młodzi Demokraci nie zapomnieli o swoich ideałach. Dzięki ich staraniom w 1989 roku, razem z NSZZ "Solidarność" reaktywowano również Związek Młodzieży Demokratycznej, w oparciu o statut z 1981 roku. Pierwszym Przewodniczącym nowej Krajowej Rady ZMD został Zbigniew Grzyb. Związek Młodzieży Demokratycznej działa do dnia dzisiejszego.

W dniu 1 kwietnia 2006 byli członkowie ZMD i Młodych Demokratów powołali stowarzyszenie "Polscy Wolni Demokraci". Pierwszy Kongres PWD odbył się w dniu 9 września 2006 r.

[edytuj] Okrągły Stół i Sejm Kontraktowy

W myśl ustaleń Okrągłego Stołu w wyborach do "Sejmu kontraktowego" w 1989 roku Stronnictwu przyznano 27 mandatów poselskich. Po niepowodzeniu misji utworzenia rządu przez Czesława Kiszczaka SD zawiązało koalicję z "Solidarnością" i ZSL i współtworzyło pierwszy demokratyczny rząd Tadeusza Mazowieckiego, przez co PZPR znalazło się w mniejszości i straciło kierowniczą rolę w państwie. Z ramienia Stronnictwa w rządzie zasiedli wówczas prof. Jan Janowski (wicepremier i minister nauki), Aleksander Mackiewicz (minister rynku wewnętrznego) i Marek Kucharski (minister łączności). Wicemarszałkiem sejmu reprezentującym Stronnictwo Demokratyczne została Teresa Dobielińska-Eliszewska. W tym samym roku, na wniosek Klubu Poselskiego SD przywrócono tradycyjną nazwę Państwa Polskiego – "Rzeczpospolita Polska". Rok później, również na wniosek SD, przywrócono przedwojenne godło państwowe.

[edytuj] III Rzeczpospolita

System wielopartyjny sprawił, że wielu aktywnych działaczy Stronnictwa przeszło do innych ugrupowań (między innymi Janusz Korwin-Mikke, Hanna Suchocka, Alicja Grześkowiak, Jacek Maziarski czy Jerzy Robert Nowak).

W wyborach do Sejmu w 1991 r. SD wzięło udział w koalicji z Unią Chrześcijańsko-Społeczną, uzyskując 1 mandat; posłem Stronnictwa został Jan Świtka.

Partia działa do dziś, choć na marginesie "wielkiej polityki". W 1996 r. Stronnictwo zawarło porozumienie wyborcze z Unią Wolności, co po wyborach w 1997 r. dało jej 2 mandaty w Sejmie III kadencji. SD czuło się jednak w tym związku "niedocenione", "odwdzięczając się" Unii przystąpieniem w wyborach w 2001 r. do koalicji wyborczej z SLD-UP - w czego wyniku zasiadł w Sejmie już tylko jeden przedstawiciel tej partii, a był to ówczesny prezes partii, Jan Klimek.

Od 2002 roku przewodniczącym SD był Andrzej Arendarski (zrezygnował 2 grudnia 2006). W 2005 roku Stronnictwo Demokratyczne było inicjatorem i współtwórcą Komitetu Wyborczego Centrum tworzonego przez SD, Partię Centrum, Inicjatywę dla Polski, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, Wspólnotę Samorządową i wiele innych organizacji społecznych, zawodowych i gospodarczych, wspólnie startujących w wyborach do parlamentu w 2005 roku, deklarujących powyborcze zjednoczenie i popierających kandydaturę prof. Zbigniewa Religi na urząd Prezydenta RP.

[edytuj] Program

Program Stronnictwa Demokratycznego kładzie nacisk na rozwój samorządności, edukacji, małych i średnich firm, patriotyzmu i poprawy wizerunku Polski w świecie. Trudno jednoznacznie sklasyfikować tą partię, ale jest to ugrupowanie centrolewicowe bądź też centrowe.