Staw (anatomia)
Z Wikipedii
Staw (łac. articulationes) - ruchome połączenie między składnikami szkieletu (zewnętrznego lub wewnętrznego). Stawy występują u stawonogów (Arthropoda) oraz kręgowców (Vertebrata). U tych ostatnich stawy są określane, ze względu na specyficzną budowę, jako połączenia maziowe (juncturae synoviales). W stawach (tak jak w łożyskach wielu maszyn) największym problemem jest tarcie i dlatego powierzchnie stawowe pokryte są bardzo odporną na ścieranie chrząstką szklistą.
[edytuj] Rodzaje stawów
KRYTERIA PODZIAŁU:
- Liczba kości łączących w stawie:
- staw prosty - w budowie biorą udział tylko dwie kości.
- złożony - w budowie bierze udział więcej niz dwie kości np. staw łokciowy
- liczba osi
- Stawy jednoosiowe
- staw zawiasowy - staw łokciowy
- staw obrotowy - staw promieniowo-łokciowy
- Stawy dwuosiowe
- staw śrubowy - staw zęba kręgu obrotowego
- staw eliptyczny - staw promieniowo-nadgarstkowy
- staw siodełkowaty - staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
- Stawy wieloosiowe
- staw kulisty wolny - staw ramienny
- staw kulisty panewkowy - staw biodrowy
- stawy nieregularne
- staw płaski - staw krzyżowo-biodrowy
- staw mostkowo-obojczykowy chociaż ma on raczej charakter stawu kulistego
[edytuj] Budowa połączeń maziowych
Typowymi elementami stawu są:
- powierzchnia stawowa - czyli główka (część wypukła) i panewka stawowa (częśc wklęsła)
bywają także powierzchnie stawowe płaskie - kość krzyżowa z miednicą
- torebka stawowa - otacza cały staw, ograniczając go od otoczenia
- jama stawowa
Staw może również zawierać:
- więzadła stawowe
- obrąbek stawowy
- łąkotki
- kaletki maziowe
- trzeszczki
- kosmki maziowe
- fałdy maziowe
Poszczególne stawy różnią się zadaniami biologicznymi, a więc mają odmienną budowę i ruchomość.
Na wykonywanie ruchów we wszystkich płaszczyznach pozwalają stawy wieloosiowe, np. kuliście uformowane stawy barkowy oraz biodrowy.
Mniejszą ruchomość cechuje stawy dwuosiowe, np. siodełkowo ukształtowana powierzchnia stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka pozwala na jego ruchy w dwóch płaszczyznach.
Stawy jednoosiowe umożliwiają ruch tylko w jednej płaszczyźnie. Przykładem może być zawiasowy staw ramienno-łokciowy czy też obrotowy staw między najwyższymi kręgami kręgosłupa.
