Shōgi
Z Wikipedii
Shōgi (jap. 将棋) - to popularna w Japonii odmiana szachów, rozgrywana na planszy 9x9 (istnieją też wersje na inne plansze). Figury są znacznie słabsze niż w szachach międzynarodowych. Najbardziej charakterystyczną zasadą jest możliwość umieszczenia zbitych figur z powrotem na planszy.
[edytuj] Zasady gry
Figury są oznaczane japońskimi znakami, co może stanowić pewne utrudnienie dla początkujących. Po dojściu do jednego z trzech ostatnich rzędów figura jest (nieobowiązkowo) promowana.
W rzędach najbliżej środka stoją naprzeciw siebie piony (歩兵, ふひょう, fuhyō), mogące się poruszać tylko o jedno pole do przodu. W przeciwieństwie do szachów międzynarodowych biją tak samo jak się poruszają i nie mają możliwości skoku o 2 pola. Dlatego też stojące naprzeciw siebie piony nie blokują się, a mogą się normalnie zbić, pion nie ma też żadnej możliwości opuszczenia swojej kolumny.
W kolejnym rzędzie znajdują się 2 najsilniejsze figury - wieża (飛車, ひしゃ, hisha) i goniec (角行, かくぎょう, kakugyō) - poruszające się tak samo jak w szachach międzynarodowych - wieża o dowolną liczbę pól w przód, tył i na boki, goniec o dowolną liczbę pól po przekątnych. Po promocji dochodzi im możliwość poruszania się o jedno pole w dowolnym kierunku.
W ostatnim rzędzie pośrodku znajduje się król, dalej zaś od środka złoci generałowie (金将, きんしょう, kinshō), srebrni generałowie (銀将, ぎんしょう, ginshō), skoczki (桂馬, けいま, keima) i lance (香車, きょうしゃ, kyōsha). Lanca jest wieżą, która może poruszać się tylko i wyłącznie do przodu, o dowolną liczbę pól. Skoczek wykonuje skoki o kształcie litery L - każdy ruch przesuwa go o 2 pola do przodu i o jedno w lewo lub w prawo. Podobnie jak w szachach międzynarodowych, a w przeciwieństwie do chińskich szachów, wolno mu przeskakiwać inne figury. Srebrni generałowie poruszają się o jedno pole prosto do przodu lub po dowolnej przekątnej. Złoci generałowie o jedno pole we wszystkich kierunkach oprócz tylnych przekątnych - czyli do przodu, do tyłu, na boki, i po przekątnych do przodu. W promocji wszystkie te figury (oprócz króla i złotego generała) tracą swoje ruchy i zyskują ruchy złotego generała. W przypadku srebrnego generała promocja niekoniecznie musi się opłacać.
Zamiast ruchu można wystawić do gry jedną ze zbitych przez siebie figur. Nie można wystawić pionka w kolumnie w której jest już jeden z własnych pionków (co ogranicza liczbę równocześnie posiadanych niepromowanych pionków do maksymalnie 9). Figura nie zostaje automatycznie promowana po wystawieniu na któryś z 3 ostatnich rzędów - trzeba wykonać nią jakiś ruch.
Promocja jest opcjonalna, z wyjątkiem przypadku, w którym figura nie miałaby już żadnych możliwych ruchów - tak jak to jest w przypadku skoczka, lancy i pionka, które nie mogą się w żaden sposób cofać. Nie można też wprowadzać do gry figur, które nie mają po wprowadzeniu możliwości ruchu (np. pionków i lanc na ostatni rząd, skoczków na jeden z 2 ostatnich rzędów).
Zbita figura traci swoją promocję. To czyni promowane pionki (と金, ときん, tokin) bardzo silnymi figurami - dopóki żyją, mają siłę złotego generała, za to jeśli zostaną zbite, przeciwnik otrzymuje jedynie słabego pionka.
Shōgi wymaga bardzo agresywnego stylu gry i znacznie ważniejszy jest tu dobry układ figur niż ich liczba. Zwykle na początku tworzy się "zamek", w którym król broniony jest przez kilka figur, inne zaś w tym czasie walczą na całej planszy. Typowy układ to 3 generałów i kilka pionów do obrony króla, pozostałe zaś figury atakują przeciwnika. Istnieje jednak wiele innych kombinacji. Zamek musi być odporny zarówno na atak z zewnątrz, jak i na atak z wewnątrz przez wprowadzenie wewnątrz zamku wrogiej figury.
Jeśli gracze znacząco różnią się siłą, możliwe są gry handicapowe. Silniejszy gracz zaczyna bez pewnych figur. Oczywiście potem może je uzyskać, zbijając je przeciwnikowi, więc nie jest to aż tak duża różnica jak w szachach międzynarodowych.
Podobnie jak w międzynarodowych szachach, poza samą grą popularne są też problemy (tsume) – zwykle trzeba zadać mata w kilku ruchach. W przeciwieństwie do szachów międzynarodowych wymaga się tu zwykle, żeby każdy ruch szachował króla. Ma to związek z tym, że shōgi są bardzo agresywną grą i zazwyczaj zagrożeni są królowie obu graczy, a chwilowa utrata inicjatywy oznacza natychmiastowy kontratak przeciwnika.
