Rząska
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°06' N 019°50' E
| Rząska | |
| Województwo | małopolskie |
| Powiat | krakowski |
| Gmina | Zabierzów |
| Położenie | 50° 6' N 19° 50' E |
| Populacja (2006) - liczba ludności |
1160 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
12 |
| Tablice rejestracyjne | KRA |
Rząska – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
"Od roku 2000 około 100 osób wyjechało do Londynu z czego okolo 25 osób osiedliło się w londyńskiej dzielnicy Bethnal Green."
-
-
- Bardzo jestesmy wdzieczni autorowi tych wypocin powyzej :). Skad takie informacje?***
-
Na przełomie XIX i XX w. został wybudowany dworek z kompleksem stawów.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne
- Dom Prowincjalny Albertynek
- Jednostka Wojskowa 2771
- Ludowy Klub Sportowy Wisła Rząska
To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. małopolskim. Jeśli możesz, rozbuduj go.
Z roku 1427 pochodzi najstarsza zachowana wzmianka o wsi. Załatwiano wtedy spór między altarystą kościoła Panny Marii a miastem Kraków. W XV wieku wieś była prebendą kościoła św. Jerzego na Wawelu i należała do Dobiesława Kurozwęskiego herbu Róża ( Poraj ). Od XVI wieku wieś miała co najmniej dwóch właścicieli. Pod koniec XVIII wieku w Rząsce dalej był podział na część archiprezbitra kościoła Najświętszej Marii Panny i szlachecką, której właścicielem był Józef Ankwicz, kasztelan sądecki. W roku 1789 wieś liczyła 38 domów, w tym w części Ankwicza było 25 domów z dworem i mieszkało tam 146 osób. Występował wtedy wcześniej niespotykany podział na Rząskę duchowną i szlachecką. W 1889 r. Rząska duchowna w dalszym ciągu należała do probostwa Panny Marii w Krakowie. Miała wtedy 25 domów i 164 mieszkańców. Natomiast Rząska szlachecka była własnością Pawła Suckowa i liczyła 41 domów , a zamieszkiwało ją 248 osób.
O istnieniu szkoły we wsi dowiadujemy się w 1866 r, kiedy to nauczyielka Olga Fiszerowa opisała straszy pożar w Rząsce. Pierwsza szkoła mieściła się w izbie dworskiej. Dopiero w grudniu 1883 r. wybudowano nowy budynek szkolny na t.zw. Pasterniku.
W 1873 r. powstała we wsi Ochotnicza Straż Pożarna. Pierwsi strażacy dysponowali wówczas ubogim sprzętem: płachtami lnianymi, hakami, siekierami i konewkami.
Na początku XX wieku zniesiony został podział na dwie części Rząski. Cała wieś była własnością Józefa Niemojewskiego. Około 1915 r. Aniela Szymczakowska kupiła część majątku ze starym dworem i większą częścią zabudowań gospodarczych. Resztę posiadłości z pałacykiem kupił od Niemojewskiego ks. biskup Adam Stefan książę Sapieha. Oddał on swoją część w dzierżawę najpierw siostrom Urszulankom, później ss. Szarytkom. W 1936 r. Towarzystwo Pomocy im. Brata Alberta nabyło majątek od księcia metropolity Adama S. Sapiehy za kwotę 210 000 złotych. Przekazało następnie majątek zgromadzeniu ss. Albertynek. Za użytkowanie tego majątku ss. Albertynki musiały co roku przekazywać coś z płodów ziemi w kwocie 12 000 złotych na utrzymanie kurii biskupiej w Krakowie. Dane GUS z 1939 r. informują, że na majątek ten składało się 119,309 ha ziemi, tj. 208 morgów. Majątek ten musiął wyżywić wszystkie sierocińce prowadzone przez zgromadzenie zakonne w Krakowie. W 1950 r. upaństwowiono północną część ( gospodarczą ) majątku zakonnic.
W 1979 r. erygowano we wsi parafię pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy. W 1984 r. mieszkańcy wybudowali kościół, który rok później został poświęcony.
W Rząsce z dawnego osiemnastowieznego dworu pozostały tylko piwnice i schody zakończone rzeźbami niewielkich lwów, obecnie jes to dom prywatny. Zachowały się zabudowania gospodarcze z początku XX wieku. Użytkuje je Akademia Rolnicza w Krakowie. Po starym parku z XVIII wieku pozostało kilka drzew.
Nowy dwór, obecnie dom zakonny ss. Albertynek, wybudowany został przed 1886 r, a przebudowany po 1950 r. i remontowany w 1955 r. Nowy ogród na terenie należącym do zakonnic pochodzi z drugiej połowy XIX wieku.
W Rząsce warto też zwrócić uwagę na dwie figury przydrożne. Pierwsza znajduje się po prawej stronie zjazdu na Rząskę z szosy Kraków - Katowice i przedstawia na postumencie posąg bliźni Chrystusa Ecce Homo i Matki Boskiej Bolesnej z XVIII wieku, odnawiany w 1878 r. i kilkakrotnie przesuwany. Druga figura św. Jana Nepomucena z przełomu XVIII i XIX wieku usytuowana jest przed jednostką wojskową, po lewej stronie.
źródło: http://zabierzow.org.pl/gmina/miejscowosci.php?id=18
