Powstanie Republiki Chińskiej
Z Wikipedii
To jest artykuł z cyklu Historia Chin |
Neolit w Chinach |
Legendarne początki |
Dynastia Xia |
Dynastia Shang |
Dynastia Zhou |
Okres Wiosen i Jesieni • konfucjanizm • taoizm |
Okres Walczących Królestw Chu • Han • Qi • Qin • Wei • Yan • Zhao |
Cesarstwo Chińskie i Cesarze |
Dynastia Qin • Pierwszy Cesarz Dynastii Qin |
Dynastia Han • Dynastia Xin |
Okres Trzech Królestw Shu Han • Cao Wei • Sun Wu |
Dynastia Jin • Szesnaście Królestw |
Dynastie Południowe i Północne |
Dynastia Sui |
Dynastia Tang • Pięć Dynastii i Dziesięć Królestw |
Dynastia Song • Państwo Liao • Państwo Jin • Państwo Xixia |
Dynastia Yuan |
Dynastia Ming |
Dynastia Qing • I wojna opiumowa • Powstanie tajpingów • II wojna opiumowa • Powstanie Bokserów • Ostatni Cesarz |
Chiny w XX wieku |
Republika Chińska • Powstanie Republiki Chińskiej • Kuomintang • Tajwan |
Chińska Republika Ludowa • Wielki Skok • Rozłam radziecko-chiński • Rewolucja kulturalna |
Przemiany w Chinach na przełomie XX i XXI wieku |
Historia szczegółowa |
Sztuka chińska • Pismo chińskie |
Powstanie Republiki Chińskiej (1897-1924)
Beznadziejna sytuacja polityczno-gospodarcza Chin na przełomie XIX i XX spowodowała wybuch tzw. powstania bokserów skierowanego przeciw cudzoziemcom, stłumionego następnie przez kolonialne mocarstwa zachodnie. Na skutek nacisków państ zachodnich, również chiński rząd cesarski przyłączył się do walki z powstańcami.
Klęska powstania bokserów skłoniła największą antymandżurską organizację, Krajową Partię Ludową, przekształconą później w Kuomintang, do starannego przygotowania się do obalenia władzy cesarskiej. Dokonało się to przy okazji buntu wojskowego w Wuhan w środkowych Chinach. Cesarz wtedy abdykował, zaś w miejsce Cesarstwa Chińskiego w 1912 w Nankinie proklamowana została Republika Chińska. Jej pierwszym prezydentem został Sun Jat-Sen (1912-25), twórca partii Liga Związkowa na emigracji, oraz autor trzech zasad rewolucji republikańskiej: nacjonalizm, demokracja i dobrobyt. Mongolia i Tybet ogłosiły wtedy swą niepodległość.