Percepcja podprogowa

Z Wikipedii

Percepcja podprogowa (subliminalna) - teoretyczna możliwość rejestrowania informacji bez wiedzy i woli odbiorcy bezpośrednio w podświadomości.

Dotyczy bodźców wzrokowych lub słuchowych, które trwają zbyt krótko, by mogły zostać świadomie zarejestrowane (w przypadku percepcji wzrokowej oznacza to bodźce trwające krócej niż 0,04 sekundy) albo są zamaskowane innymi bodźcami.

Bodźce podprogowe mają wpływać na przetwarzanie innych bodźców. Podobnie niektórzy uczeni uważają, że bodźce odbierane podczas snu są przetwarzane w podobny sposób. Niekiedy uważa się, że takie słabe bodźce nie powodując świadomej refleksji, czynią nas bezbronnymi, gdyż nie możemy się obronić przed zawartą w przekazie sugestią. W efekcie sugestia ta mogłaby być traktowana jako własna myśl lub zalążek pomysłu bądź pragnienia, podobnie jak w przypadku sugestii hipnotycznej.

---

Reklama podprogowa (subliminalna) (zwana inaczej sugestią podprogową lub przekazem podprogowym) - teoretycznie polega np. na włączaniu do filmu pojedynczych klatek z reklamą lub wgrywania ukrytego przesłania do piosenek.

Koronnym dowodem na skuteczność jej działania miał być eksperyment przeprowadzony w 1957 r. przez Jamesa Vicary'ego w USA. Podmienił on pojedyncze klatki filmu wyświetlanego w kinie dla zmotoryzowanych w Fort Dix na reklamy - napisy "pij colę" i "jedz popcorn" - i twierdził, że w ten sposób skłonił widzów do kupowania tych produktów. Liczne eksperymenty dowiodły potem, że badania te były sfabrykowane, co zresztą przyznał sam Vicary. Mimo to reklama podprogowa została zakazana w wielu krajach. Polska ratyfikowała konwencję o Telewizji Transgranicznej^[1], która zakazuje perswazji poza świadomością widza, dlatego techniki reklamowe oddziałujące na podświadomość (chodzi tu głównie o reklamę telewizyjną i kinową) są zakazane.

W latach 80. zarzucano stosowanie przekazu podprogowego niektórym zespołom rockowym, które w ten sposób miały propagować satanizm lub nakłaniać do samobójstwa (słynna sprawa płyty "Stained Class" zespołu Judas Priest). Miały one rzekomo umieszczać w piosenkach komunikaty, które były słyszalne dopiero wtedy, gdy utwór był odtwarzany "od tyłu".

Zdaniem części badaczy przekaz podprogowy to jedynie mit - argumentują, że nie można ulec propagandzie, jeśli nie widzi się elementu propagandy. Jednak eksperymenty wykazały, że bodźce podprogowe wpływają na procesy poznawcze, choć wpływ ten utrzymuje się zaledwie przez ułamki sekundy^[2]. Rejestrowane mogą być proste informacje, takie jak stan emocjonalny^[3]. Najnowsze badania dowodzą także, że promowanie konkretnej marki przy pomocy bodźców podprogowych może być skuteczne^[4].

[edytuj] Zobacz też

• reklama metapodprogowa

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Ustawa z 9 lipca 1990 r. o ratyfikacji Europejskiej Konwencji o Telewizji Ponadgranicznej (Dz. U. z 1995 r., nr 32, poz. 160) i ustawa z 29 czerwca 2000 r. o ratyfikacji Protokołu Poprawek do ww. Konwencji (Dz. U. z 2000 r., nr 70, poz. 817)
2. ↑ patrz "Science" 1996
3. ↑ patrz "Personality and Social Psychology Bulletin" 2005
4. ↑ patrz "Journal of Experimental Social Psychology" 2006

[edytuj] Linki zewnętrzne

• artykuł Notatnik w podświadomości ("Wprost", 30 listopada 2003)
• artykuł Subliminal advertising may work after all (en) ("New Scientist", 28 kwietnia 2006)
• Techniki manipulacji w tekstach reklamowych