Paul Auster
Z Wikipedii
Paul Auster (ur. 3 lutego 1947 w Newark), amerykański pisarz, scenarzysta, eseista, tłumacz oraz reżyser filmowy.
Auster urodził się w rodzinie żydowskiej, jego przodkowie do USA przyjechali z terenów Polski. W 1970 ukończył Columbia University, przez pewien czas pracował jako marynarz na statku handlowym, mieszkał w Paryżu. Do Stanów wrócił w 1974.
Tłumaczył francuskich poetów, prowadził kursy przekładu, a karierę pisarską zaczynał od tomów poezji i twórczości eseistycznej. Pierwszą swą powieść (kryminał Nieczyste zagranie) opublikował pod pseudonimem Paul Benjamin (Benjamin to jego drugie imię). Auster załynął trzema powieściami wydanymi w latach 1985 - 1986 Szklane miasto, Duchy, Zamknięty pokój. Zostały one opatrzone wspólnym tytułem Trylogia nowojorska i są najbardziej znanym oraz cenionym dziełem pisarza, czasem uważanym za esencję jego twórczości.
Akcja Trylogii nowojorskiej rozgrywa się w szarych zaułkach miasta tytułowego, po których snują się samotni ludzie obciążeni detektywistycznym zadaniem, najczęściej wbrew swej woli. Zagadka kryminalna jest tylko wstępem do rozważań egzystencjonalnych, ogólnoludzkich, a akcja każdej z 3 powieści rozgrywa się w atmosferze jakby żywcem przeniesionej z Kafki czy Becketta.
Auster jest twórcą nieodłącznie związanym z Nowym Jorkiem, miasto to stanowi tło większości jego dzieł. Przy konstruowaniu swoich utworów pisarz często korzysta za schematu powieści kryminalnej, wykorzystuje go jednak w sposób pastiszowy i postmodernistyczny. Przez niektórych krytyków jest uważany za jednego z najważniejszych żyjących amerykańskich pisarzy.
Znany nie tylko w kręgach literackich stał się po premierze filmu Dym z Harveyem Keitelem w roli głównej. Dym to wspólne dzieło Austera oraz reżysera Wayne'a Wanga. Już samodzielnie pisarz wyreżyseruje (w 1998) Lulu na moście z Mirą Sorvino i ponownie Keitelem. Wcześniej, bo w 1993, napisał scenariusz do Muzyki przypadku filmu opartego na jego powieści o tym samym tytule.
[edytuj] Twórczość literacka (wybór)
- Nieczyste zagranie (Squeeze Play, opublikowana pod pseudonimem)
- Wynaleźć samotność (The Invention of Solitude 1982, eseje)
- Trylogia nowojorska (The New York Trilogy 1987)
- W kraju rzeczy ostatnich (In the Country of Last Things 1987)
- Księżycowy pałac (Moon Palace 1989)
- Muzyka przypadku (The Music of Chance (1990)
- Lewiatan (Leviathan 1992)
- Mr Vertigo (Mr Vertigo 1994)
- Wiążąc koniec z końcem (Hand to Mouth 1997, autobiografia)
- Timbuktu (Timbuktu 1999)
- Księga złudzeń (The Book of Illusions 2002)
[edytuj] Reżyseria
- Dym (Smoke 1995, z Wangiem)
- Brooklyn Boogie (Blue in the Face 1995, z Wangiem)
- Lulu na moście (Lulu on the Bridge 1998)
[edytuj] Scenariusz
- Muzyka przypadku (The Music of Chance 1993)
- Dym
- Brooklyn Boogie
- Lulu na moście