Pług

Z Wikipedii

Pług - narzędzie uprawowe do wykonywania orki.

Najstarszy rysunek pługa (sprzed 5500 lat) znaleziono w starożytnym mieście Ur (obecnie Irak).

Pług składa się z jednego lub kilku korpusów płużnych. Każdy korpus płużny posiada lemiesz, który odcina pas roli (skibę) od calizny, odkładnicę odwracającą i wrzucającą odciętą skibę w bruzdę wykonaną przez poprzedni korpus płużny.

W zależności od przeznaczenia głębokość orki może wahać się od około 5 cm (podorywka) do około 30 cm (orka przedzimowa). Zależnie od rodzaju orki wyróżnia się pługi podorywkowe i do orki głębokiej.

Pierwsze stosowane pługi jednoskibowe były ciągnięte przez zwierzęta - woły lub konie. Pług taki mógł być z przodu prowadzony na dwukołowym wózku zwanym koleśnicą lub z nią zintegrowany pług koleśny. Pług pozbawiony koleśnicy nazywano bezkoleśnym. Pługi wieloskibowe konne były zawsze zintegrowane z koleśnicami.

Pług może być uważany za rozwinięcie radła i sochy.

Pługi można podzielić ze względu na sposób wykonywania orki:

• pługi zagonowe, pługi pracujące na polu sukcesywnie, a przejazd w przeciwną stronę, odbywa się z przeciwnej strony fragmentu pola (zagonu), główną ich wadą jest niemożność wykonania orki jednostronnej, przez co szczególnie na szerokim polu pozostaje duża liczba bruzd i grzbietów, utrudniających dalsze prace oraz sprzyjające erozji na stoku, ich zaletą jest lekkość konstrukcji oraz mniejsze zapotrzebowanie na moc niż w przypadku pługów wahadłowych czy obracalnych,

• pługi bezzagonowe, pługi posiadające możliwość pracy w obu kierunkach z jednej strony pola:
  • obracalne, wadą ich jest duża masa spowodowana podwojoną liczbą korpusów oraz 10 do 15% większe zapotrzebowanie na moc, jednak podobnie jak pługi zagonowe bardzo dobrze kryją resztki pożniwne,
  • wahadłowe, posiadają podobnie jak pługi zagonowe stosunkowo lekką konstrukcję, ich wadą jest gorsze przykrywanie resztek pożniwnych spowodowane odmienną konstrukcją korpusu, co wymusza większą prędkość roboczą.

Oraz ze względu na sposób agregatowania z ciągnikiem:

• zawieszane, charakteryzujące się dużą zwartością i lekkością, mające zwykle 2-5 korpusów płużnych (pługi do orki głębokiej) lub 5-7 korpusów (pługi podorywkowe), są najczęściej stosowane; korpusy płużne, a także kroje i przedpłużek umocowane są do ramy; pługi te za pomocą trójpunktowego zawieszenia łączone są z ciągnikiem,

• półzawieszane, które są pośrednią konstrukcją między pługami przyczepianymi a zawieszanymi; łączą w sobie zalety narzędzi przyczepianych (umożliwiają stosowanie dużej liczby korpusów) i zalety narzędzi zawieszanych,

• przyczepiane, mające nawet do kilkunastu korpusów płużnych, przymocowanych do ramy, która jest oparta na kołach, agregatowane z ciągnikami dużej mocy, przystosowane do orki "on land", czyli do orki, w której ciągnik jedzie obok bruzdy.

W staroniemieckim języku narzędzie to odkreślano jako plug.